Ideologies and practice of emotional education at school – interactional perspective

• Authors: Irena Przybylska

Title variants

PL

Ideologie i praktyka edukacji emocjonalnej w szkole – perspektywa interakcyjna

Abstracts

PL

Celem artykułu jest prezentacja i analiza wyników badań na temat edukacji emocjonalnej prowadzonej w polskiej szkole. W części pierwszej, stanowiącej teoretyczne wprowadzenie do problematyki, przedstawiłam  autorską koncepcję ideologii wychowania/edukacji emocjonalnej. Scharakteryzowałam ideologię transmisji, romantyczną, inaczej niedyrektywną oraz humanistyczno-progresywną w aspekcie statusu emocji w wychowaniu oraz stosowanych metod wychowawczych. Zasadnicza część tekstu zawiera analizę wywiadów jakościowych z nauczycielami na temat ich doświadczeń w zakresie pracy pedagogicznej nad rozwojem kompetencji emocjonalnej uczniów. Artykuł kończą wskazania – dobre praktyki, które znajdują swoje uzasadnienie także w założeniach analizy transakcyjnej.   

EN

The aim of this article is to present and analyze research results on emotional education conducted in Polish schools. In the first part, which serves as a theoretical introduction to the topic,I presented my own concept of the ideology of emotional upbringing/education. I characterized thetransmission ideology, romantic, otherwise non-directive, and humanistic-progressive in terms ofthe status of emotions in education and the educational methods used. The main part of the textcontains an analysis of qualitative interviews with teachers about their experiences in pedagogicalwork on the development of students’ emotional competencies. The article concludes with indications of good practices, which are also justified by the assumptions of transactional analysis.

Keywords

PL

emocje; edukacja emocjonalna; kompetencja emocjonalna; wychowanie w szkole

EN

emotions; emotional education; emotional competence; education in schools

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacyjna Analiza Transakcyjna
• Year: 2022
• Issue: 11
• Pages: 171-192

Dates

published

2022

Contributors

author

Irena Przybylska

• Department of Social Sciences, University of Silesia, Katowice, Poland

• https://orcid.org/0000000166888549

References

• Abelson, R.P., Shrank, C.R. (2013). Script, plans and understanding. New York: Taylor and Francis. Source: https://www.periplus.com/p/9781134919666/scripts-plans-goals-and-understanding-ebook-drm-pdf [Accessed: 22.04.2021].
• Abu-Lughod, L. (2012). Ideologia i polityka uczuć. In: M. Rajtar, J. Straczuk (ed.), Emocje w kulturze (pp. 301–325). Warszawa: Wydawnictwo UW i NCK.
• Bereźnicka, M. (2016). Użyteczność edukacyjnej analizy transakcyjnej w kształtowaniu kultury pedagogicznej rodziców. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 5, 73–92; http://dx.doi.org/10.16926/eat.2016.05.05.
• Camras, L.A., Dunn, J., Izard, C., Lazarus R. (1999). Na czym polega rozwój emocjonalny. In: P. Ekman, R.J. Davidson (ed.), Natura emocji. Podstawowe zagadnienia (pp. 290–305) (transl. B. Wojciszke). Gdańsk: GWP.
• Czerepaniak-Walczak, M. (2010). Emancypacja w codzienności i przez codzienność. Egzemplifikacje edukacyjne. In: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (ed.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Vol. 5 (pp. 93–112). Gdańsk: GWP.
• Damasio, A. (2012). Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki umysł (transl. M. Karpiński. Warszawa: Dom Wydawniczy Rebis.
• de Tchorzewski, A.M. (2016). Wstęp do teorii wychowania. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum.
• Edwards, C.H. (2006). Dyscyplina i kierowanie klasą (transl. M. Bodanowicz). Warszawa: PWN.
• Fromm, E. (1994). Wojna w człowieku. Psychologiczne studium istoty destrukcyjności (transl. P. Kuropatwiński, P. Pankiewicz, J. Węgrodzka). Warszawa: Jacek Santorski & Co.
• Geertz, C. (2005). Wiedza lokalna (transl. D. Wolska). Kraków: Wydawnictwo Naukowe UJ.
• Giroux, H.A., Witkowski, L. (2010). Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki krytycznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna (transl. A. Jankowski). Poznań: Media Rodzina.
• Gordon, S. (1990). Social structural effects on emotions. In: T.D. Kemper (ed.), Research agendas in the sociology of emotions (pp. 145–179). New York: State University of New Your Press.
• Gordon, T. (2014). Wychowanie bez porażek czyli Trening Skutecznego Rodzica (transl. M. Szafrańska-Brandt). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Gurycka, A. (2008). Błędy w wychowaniu. In: E. Kubiak-Szymborska, D. Zając (ed.), O wychowaniu i jego antynomiach (p. 336). Bydgoszcz: Wydawnictwo WERS.
• Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego. Vol. 2 (transl. A.M. Kaniowski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jagieła J. (ed.) (2011). Analiza transakcyjna w edukacji. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
• Jagieła, J., Sarnat-Ciastko, A. (2015). Dlaczego analiza transakcyjna? Rozmowy o zastosowaniu analizy transakcyjnej w pracy nauczyciela i wychowawcy. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
• Jenks, Ch. (1999). Kultura (transl. J. Burszta). Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Kohlberg, L., Mayer, R. (2000). Rozwój jako cel wychowania. In: Z. Kwieciński (ed.), Alternatywy myślenia o/w edukacji (p. 45). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Krasoń, K. (2013). Cielesność aktu tworzenia. Warszawa: Universitas.
• Lutz, C.A. (2012). Emocje, rozum i wyobcowanie. Emocje jako kategoria kulturowa. In: M. Rajtar, J. Straczuk (ed.), Emocje w kulturze (pp. 27–56). Warszawa: Wydawnictwo UW i NCK.
• Markus, H.R., Kitayama, S. (1991). Culture and the self: implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224–253.
• Mazlich, E., Faber, A. (2013). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Warszawa: Media Rodzina.
• McLaren, P. (2015). Życie w szkołach. Wprowadzenie do pedagogiki krytycznej (transl. A. Dziemianowicz-Bąk, J. Dzierzgowski, M. Starnawski). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
• Neill, A.S. (1994). Nowe Summerhill. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Pankowska, D. (2005). Wykorzystanie analizy transakcyjnej w pracy nauczyciela. In: D. Jankowski (ed.), Rozpoznania i szkice pedagogiczne (pp. 51–69). Łódź: WSHE.
• Przybylska, I. (2014). Emotional aspects of school education – curricula and relationship context. US–China Educational Review B, 4(7), 431–442.
• Przybylska, I. (2018). Dyskursy o emocjach – pedagogika i codzienność szkolna. Katowice: Wydawnictwo Naukowe UŚ.
• Rosenwein, B.H. (2006). Worrying about emotions in history. American Historical Review, 107, 821–845.
• Rubacha, K. (2003). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. In: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (ed.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (pp. 21–33). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Russell Hochschild, A. (2009). Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć (transl. J. Konieczny). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Saarni, C. (1999). Kompetencja emocjonalna i samoregulacja w dzieciństwie. In: P. Salovey, D. Sluyter (ed.), Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna (transl. M. Karpiński) (pp. 75–131). Poznań: Rebis.
• Saarni, C. (2005). Społeczny kontekst rozwoju emocjonalnego. In: M. Lewis, J.M. Haviland-Jones (ed.), Psychologia emocji (transl. J. Radzicki, J. Suchecki) (pp. 395–351). Gdańsk: GWP.
• Stewart, I., Joines, V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Rebis.
• Szmidt K.J. (2013). Pedagogika pozytywna. Twórczość – zdolności – mądrość zespolone. In: K.J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska (ed.), Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej (pp. 13–40). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: GWP.
• Śliwerski, B. (2015). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Zeidner, M. (2008). Rozwój inteligencji emocjonalnej. Czego dowiedzieliśmy się do tej pory? In: M. Śmieja, J. Orzechowski (ed.), Inteligencja emocjonalna. Fakty, mity, kontrowersje (pp. 82–110). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Żylińska, M. (2013). Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Toruń: Wydawnictwo UMCS.

Identifiers

DOI

10.16926/eat.2022.11.10

Biblioteka Nauki

28328149