Dyskurs historiograficzny, historiozoficzny i pedagogiczny o charakterze narodowym Polaków z przełomu XIX i XX w.

• Authors: Krzysztof Jakubiak

Abstracts

EN

The issues of mentality and characteristics of the national character were raised in the literature, mainly in the historical and political journalism of modern times. A significant feature of Polish historiography and historiosophy of the 19th and early 20th centuries was the discussion on the Polish national character. The diagnoses of their national character, most often unfavorable for Poles, formulated at that time, were intended to inspire the desired and expected educational mission in this field. The path to eradicating national defects was to lead from self-knowledge to individual and social improvement.

PL

Zagadnienia mentalności i właściwości charakteru narodowego aktualne były w piśmiennictwie, głównie w publicystyce historycznej i politycznej czasów nowożytnych. Istotną cechą polskiej historiografii i historiozofii XIX i początków XX w. była dyskusja o polskim charakterze narodowym. Formułowane wówczas, najczęściej niekorzystne dla Polaków, diagnozy ich charakteru narodowego, miały na celu inspirowania pożądanej i oczekiwanej w tej dziedzinie misji wychowawczej. Droga do wykorzenienia wad narodowych miała prowadzić od ich samopoznania do doskonalenia jednostkowego i społecznego.

Keywords

EN

national character; Polish nation; national spirit; myth; national features and disadvantages of Poles; economic education

PL

charakter narodowy; naród polski; duch narodowy; mit; cechy i wady narodowe Polaków; wychowanie gospodarcze

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Podstawy Edukacji
• Year: 2020
• Volume: 13
• Pages: 207-215

Dates

published

2020

Contributors

author

Krzysztof Jakubiak

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000246201057

References

• Augustyniak, P. (2017). Polacy, obudźcie się. Z Wyspiańskim. Gazeta Wyborcza, –26 listopada, s. 25–26.
• Grabski, W. (1921). O własnych siłach. Zbiór artykułów na czasie. Warszawa – Kraków – Lublin – Łódź – Paryż – Poznań – Wilno – Zakopane: Nakład Gebethnera i Wolffa.
• Grabski, W. (1929). Wychowanie gospodarcze. Warszawa: Nakładem Księgarni Hoesicka.
• Grabski, W. (1935). Idea Polski. Warszawa: Skład Główny w Domu Książki Polskiej.
• Grzybowski, K. (1977). Ojczyzna – naród – państwo. Warszawa: PIW.
• Janion, M. (1991). Polski korowód. W: J. Tazbir (red.), Mity i stereotypy w dziejach Polski (s. 185–242). Warszawa: Wydawnictwo Interpress.
• Jasińska-Kania, A. (1979). Teoretyczne i metodologiczne problemy badań charakteru narodowego. Studia Socjologiczne, 1, 5–41.
• Kowalik, S. (2001). Zmiany charakteru narodowego pod wpływem procesów globalizacji. W: M. Ziółkowski (red.), Ludzie przełomu tysiąclecia a cywilizacja przyszłości (s. 39–60). Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
• Król, M. (2017). Matka Boska bić się za nas nie będzie. Gazeta Wyborcza, 22– lipca, s. 18.
• Łepkowski, T. (1967). Polska – narodziny nowoczesnego narodu 1764–1870. Warszawa: PWN.
• Ochorowicz, J. (1986). O polskim charakterze narodowym. Wstęp i wybór tekstów L. Gawor. Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Panenkowa, I. (1919). Myśli o wychowaniu narodowym. Lwów: Nakładem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.
• Rotfeld, A.D. (2018). Polska została przeorana za głęboko. Gazeta Wyborcza, –13 maja, s. 29.
• Tymieniecki, K. (1926). Cechy moralne narodu jako wynik historii. Poznań: Fiszer i Majewski Księgarnia Uniwersytecka.
• Tymieniecki, K. (1926). Cechy moralne narodu jako wynik historii. Poznań: Fiszer i Majewski, Księgarnia Uniwersytecka.
• Wiatr, J. (1980). Socjologia stosunków politycznych. Warszawa: PWN.
• Woroniecki, J. (1918). Wstęp do nauki o charakterze polskim. W: J. Saloni (red.), Z zagadnień wychowania narodowego. Cykl wykładów wygłoszonych w Polskim Towarzystwie Pedagogicznym w 1916/17 (s. 50–86). Lwów: nakładem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.
• Wrzesiński, W. (1994). Polska mitologia polityczna XIX i XX wieku. W: W. Wrzesiński (red.), Polskie mity polityczne XIX i XX wieku (s. 5–22). T. 9. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Zarzecki, L. (1920). Charakter i wychowanie. Warszawa – Kraków – Lublin – Łódź – Paryż – Poznań – Wilno – Zakopane: Nakład Gebethnera i Wolffa.

Identifiers

DOI

10.16926/pe.2020.13.14

Biblioteka Nauki

2031186