Czy współczesna Penelopa tęskni? O wizerunkach Penelopy w literaturze wieku XX

• Authors: Aleksandra Budrewicz

Title variants

DE

Empfindet die moderne Penelope Sehnsucht? Über die Darstellung der Penelope in der Literatur des zwanzigsten Jahrhunderts

EN

Does contemporary Penelope miss her husband? On the interpretations of Penelope in literature in the 20th century

Abstracts

EN

The article discusses various literary representations of Penelope who is stereo-typically perceived as a faithful wife who misses her husband while he is away. The author analysed Polish and English literature of the 20th century. Many adaptations and reinterpretations of the myth of Odysseus and Penelope prove that this story is deeply rooted in culture, but it has also been variously transformed. Penelope is still the wife who misses her husband, but the recent interpretations of the story highlight her independence, inner strength and, as a result, the transformation of the myth into her story.

DE

Der Artikel widmet sich dem literarischen Bild der Penelope, die klischeehaft als treue und sehnsüchtige Ehefrau wahrgenommen wird. Die Analyse umfasst die polnische und englischsprachige Literatur des 20. Jahrhunderts. Die Adaptionen des Mythos und seine Neuinterpretationen zeigen die Kraft der Geschichte von Odysseus und Penelope, aber auch den starken Wandel in der Wahrnehmung und Interpretation der Heldin. Sie ist immer noch eine Ehefrau, die sich nach ihrem Mann sehnt, aber neue Interpretationen der Geschichte betonen mehr und mehr Penelopes Unabhängigkeit, ihre innere Stärke, und damit die Verwandlung des Mythos in Ihre Geschichte (her story).

PL

Artykuł poświęcony jest literackim wizerunkom Penelopy, która stereotypowo postrzegana jest jako wierna i tęskniąca żona. Analiza obejmuje literaturę polską i anglojęzyczną wieku XX. Adaptacje mitu i jego reinterpretacje dowodzą siły oddziaływania historii Odyseusza i Penelopy, ale również silnej transformacji w postrzeganiu i interpretowaniu bohaterki. Jest wciąż żoną, która tęskni za mężem, ale nowe interpretacje tej historii uwypuklają coraz chętniej niezależność Penelopy, jej wewnętrzną siłę, a zatem przeobrażenie się mitu w her story.

Keywords

DE

Adaptation; Feminismus; Mythos; Penelope; Sehnsucht

PL

adaptacja; feminizm; mit; Penelopa; tęsknota

EN

adaptation; feminism; myth; longing; Penelope

• Publisher: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Transfer. Reception studies
• Year: 2022
• Volume: 7
• Pages: 223-239

Dates

published

2022

Contributors

author

Aleksandra Budrewicz

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

• https://orcid.org/0000000206546464

References

• Atwood, Margaret. Penelopiada. Translated by Magdalena Konikowska. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2005.
• Baumbergowa, Fanny. „Odmienna tradycja o Penelopie. Une autre traditio sur Pénélope.” Przegląd Humanistyczny, no. 1 (1925): 87.
• Budrewicz, Tadeusz. „Konserwatywny ideał kobiety w mowach pogrzebowych Stanisława Tarnowskiego.” In Etyka i literatura: Pisarze polscy lat 1963–1918 w poszukiwaniu wzorów życia i sztuki, edited by Ewa Ihnatowicz, and Ewa Paczoska, 498-518. Warszawa: Wydział Polonistyki UW, 2006.
• Bzinkowski, Michał. „Penelopa w poezji nowogreckiej XX wieku.” Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae, no. 2 (2015): 119-136.
• Ceglarska, Anna. „Wierność i władza, czyli polityka według Penelopy.” Wrocławskie Studia Erazmiańskie, vol. IX: Kobieta w Prawie i Polityce (2015): 393-408.
• Chomętowski, Władysław. „Ustęp z niewydanego poematu ‘Mikołaj z Zębocina’.” Kółko Domowe, November (1864): 225-227.
• Magnuszewski, Dominik. „Małgorzata z Zębocina: powieść historyczna.” Tygodnik Literacki, no. 29-3 (1842). Reprint „Krwawy chrzest roku 1074.” In Magnuszewski, Dominik. Niewiasta polska w trzech wiekach, 3-38. Poznań: Księgarnia Nowa, 1843.
• Dowie, Muriel Ménie. A Girl in the Karpathian. London: George Philip and Son, 1892.
• Dell’Abate-Ҫelebi, Barbara. Penelope’s Daughters. Lincoln: Zea Books, 2016.
• Duda, Maciej. “Penelopa na emigracji.” Tekstualia, no. 4 (2010): 48–55.
• Grodecka, Aneta. „Sceny ‘Odysei’ w sztuce polskiej.” Quart, no. 4 (2017): 28–43.
• Hoesick, Ferdynand. „Kult Erosa.“ Kurier Warszawski, no. 11 (1925): 7.
• Kerr, Matthew P.M. “Floating Fragments: Some Uses of Nautical Cliché in ‘Dombey and Son’.” Dickens Studies Annual, vol. 45 (2014): 147-173.
• Korus, Kazimierz. „Motyw miłości małżeńskiej w najwcześniejszej literaturze greckiej.” Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne, Special No. 6 (1/2015): 9-18.
• Kowalczyk, Małgorzata Ewa. Zagraniczne podróże Polek w epoce oświecenia. Łomianki: Wydawnictwo, 2019.
• Krakowowa, Paulina. „Bohaterka znad Szreniawy.” In Krakowowa, Paulina. Powieści z dziejów naszych, 36-122. Warszawa: F. Hoesick, 1882.
• Krzyżanowski, Julian. „Romantyzm polski.” Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 53/3 (1962): 165-185.
• Ks. S., J. „Odczyt publiczny p. Węclewskiego o stanowisku kobiet w starożytnej Grecji.” Przegląd Katolicki, no. 14 (1865): 215-219.
• Kwaśnicka, Maria. Krew z mlekiem. Warszawa: Teologia Polityczna, 2014.
• Lemaȋtre, Jules. „Tajemnica Penelopy (Na marginesie ‘Odysei’).” Literatura i Sztuka, no. 12 (1914): 1-2.
• Ligęza, Agnieszka. „Penelopa i chór.” In Ligęza, Agnieszka. … przepłynąć rzekę życia, 105-106. Księgarnia Akademicka: Kraków, 2008.
• Łempicki, Stanisław. „Glosy do ‘Pana Tadeusza’. I. Dlaczego ‘polska Odyssea’?” Pamiętnik Literacki, no. 1–4 (1934): 116–117.
• Machczyńska, Antonina. „Dwie uczciwe niewiasty.” In Machczyńska, Anto-nina. Powrotna fala: Nauki dla ludu powracającego z uchodźtwa [!], 31. Lwów: Macierz Polska, 1917.
• Márai, Sandor. Pokój na Itace. Translated by Irena Makarewicz. Warszawa: Czytelnik, 2009.
• Marchewka, Anna. „Homerowa kreacja sylwetek kobiet w kontekście trady-cji ustnej.” Quaestiones Oralitatis, no. 1 (2015): 11–31.
• Miciński, Bolesław. Podróże do piekieł. Warszawa: Biblioteka „Prosto z Mostu”, 1937.
• Mysłowiecki, Zbigniew. DZIECIOM Z PARKU KTÓRE WYŚMIEWAŁY NIEWIDOMĄ. 25.06.2019. https://pisarze.pl/2019/06/25/wiersze-tygodnia-zbigniew-myslowiecki/.
• Naganowski, Edmund. „Wojtek od Chicago.” Kurier Polski, no. 79–100 (1890).
• „Na marginesie ‘Odysei’.” Słowo, no. 177-179 (1912).
• Oley, Helen P. “Penelope as Moral Agent.” In The Distaff Side: Representing the Female in Homer’s Odyssey, 93-117. New York: Oxford University Press, 1995.
• Ostrowska, Bronisława. „Krysta.” In Ostrowska, Bronisława. Poezje, 29-34. Lwów: Polskie Towarzystwo Naukowe, 1905.
• Pajdzińska, Anna. „Obraz tęsknoty w polszczyźnie.” In Językoznawstwo, edited by Barbara Kudra, and Ewa Ciesielska, vol. 3, 7-17. Łodź: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczo-Ekonomicznej, 2003.
• Pajgert, Adam. „Do Karola Balińskiego.” In Pajgert, Adam. Poezje. Vol. 1, 248. Lwów: E. Winiarz, 1876.
• Parandowski, Jan. Eros na Olimpie. 3th edition. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978.
• Parkins, Wendy. “Silkworms and shipwrecks: sustainability in ‘Dombey and Son’.” Victorian Literature and Culture, vol. 44, no. 3 (2016): 455-471.
• Pismo święte Starego i Nowego Testamentu. Translated from the original languages by a team of Polish biblical scholars on the initiative of the Benedictines of Tyniec. Poznań–Warszawa: Pallottinum, 1990.
• Płonka-Syroka, Bożena. „Wstęp.” In Tęsknota. Społeczno-kulturowe mechanizmy kreowania emocji, edited by Bożeny Płonki-Syroki, and Janiny Radziszewskiej, 9-22. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, 2010.
• Prus, Bolesław. „Emancypantki.” Introduction by Danuta Brzozowska, footnotes and appendix compiled by Stefan Melkowski. Vol. III – IV. Warszawa: PIW, 1969.
• Radecki, Jan Kazimierz. „Szczepanowski, czyli męczeństwo świętego Stanisława. Dramat historyczny w 6 porach.” In Pokłosie: zbieranka literacka na korzyść sierot. Yearbook 5, 29-128. Poznań: L. Merzbach, 1856.
• Rojek, Patrycja. „Penelopa i jej współczesne filmowe inkarnacje.” Images, no. 26 (2015): 177-187.
• Runcie, Charlotte. W ustach sól. Translated by Magdalena Koziej. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2021.
• Starża, Józef Aleksander. Stanisław Zółkiewski. Obraz historyczny z czasów Stefana i Zygmunta III królów. Vol. I. Berlin: Księgarnia B. Behra, 1851.
• Strzałkowska, Elżbieta. Rejsy Penelopy. Gdańsk: Agni Pruszcz, 2006.
• Symotiuk, Stefan. „Człowiek tęsknoty.” In Tęsknota w kulturze, edited by Jadwigi Mizińskiej, and Haliny Rarot, 13-19. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, 2009.
• Szetkiewicz, Kazimierz. Listy z zesłania. Edited by Barbara Szargot. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2018.
• Boheemen-Saaf van, Christine. “Shape and Satisfaction: The Figure of the Aged Penelope in Dickens and Joyce.” Papers on Joyce 10/11 (2004-2005): 45-56
• Wesołowska, Elżbieta. „’Heroidy’ I i II Owidiusza.” Symbolae Philologorum Posnaniensis Graece et Latinae XVIII (2008): 2249 – 258.
• Węclewski, Zygmunt. „O niewiastach w starożytnej Grecji.” Gazeta Polska, no. 88 (1865): 1.
• Zalewska, Agata. „Czy epopeja powrotu należy jeszcze do naszej epoki? – mit Odysa jako ‘etyczne miejsce wspólne’ Stanisława Wyspiańskiego i Milana Kundery.” In Etyka i literatura: pisarze polscy lat 1863– 1918 w poszukiwaniu wzorów życia i sztuki, edited by Ewa Paczoska, and Ewa Ihnatowicz, 364-374. Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki, 2006.
• Zięba, Rafał. „Penelopa.” Akant, no. 6 (2002): 10.
• Żuk, Anna. „Filozofia tęsknoty w poezji Marii Konopnickiej.” In Tęsknota w kulturze, eds. by Jadwigi Mizińskiej, and Haliny Rarot, 179-184. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, 2009.

Identifiers

DOI

10.16926/trs.2022.07.11

Biblioteka Nauki

28087134