Co o politykach mówią ich przezwiska? Na podstawie struktur kontaminacyjnych motywowanych antroponimem i rzeczownikiem pospolitym

• Authors: Małgorzata Dawidziak-Kładoczna

Title variants

EN

What do nicknames say about politicians? - based on the examples of contamination motivated by an anthroponym and a common noun

Abstracts

EN

The article analyzes several dozen anthroponymic nicknames of politicians, which arose as a result of contamination and are motivated by the name of a politician and a common noun. I consider them not as isolated units, but formations within messages which include multimodal texts. The present analysis has been conducted within the framework of discourse onomastics and draws on the methodological tools of cultural linguistics. The examined structures are not so much a reflection of the extra-linguistic reality as an interpretation of the political, economic and social situation in Poland. The aim of the article is to answer the question: What image of Polish politicians is created in anthroponymic nicknames obtained by contamination. The conducted analyses prove that these onyms are the carrier of judgments concerning, for example, the intellect (Donald Półmusk, Paligłup), or the character and disposition (Bucek, Cykorski, Fałszydło) of politicians. Their behavior is sometimes compared to that of animals (Bydłoszewski, Szyszkodnik). Most of the surveyed individuals express emotions related to e.g. the artifacts attributed to politicians (Ryszard Swetru, Vateusz Morawiecki) or the event they became famous for (Andrzej Cuda). Some of the studied names are motivated by more than one anthroponym, e.g. the onym Vateusz Maowiecki was formed as a result of contamination of such units as: Mateusz Morawiecki, Mao Zedong and VAT. The interpretation of this type of units is possible only thanks to the knowledge of the extra-linguistic context and taking into account semiotic codes other than the verbal code.

PL

W artykule zanalizowano kilkadziesiąt przezwisk antroponimicznych odnoszących się do polityków, które powstały w wyniku kontaminacji i są motywowane nazwiskiem polityka oraz rzeczownikiem pospolitym. Rozpatruję je nie jako izolowane jednostki, ale formacje będące składnikiem komunikatów, w tym również tekstów multimodalnych. Przeprowadzona analiza wpisuje się w nurt onomastyki dyskursu i czerpie z narzędzi metodologicznych językoznawstwa kulturowego. Badane struktury stanowią nie tyle odbicie rzeczywistości pozajęzykowej, ile interpretację sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w Polsce. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: Jaki obraz polityków polskich kreowany jest w kontaminacyjnych przezwiskach antroponimicznych. Przeprowadzone analizy dowodzą, że są one nośnikiem ocen dotyczących, np. intelektu (Donald Półmusk, Paligłup) oraz charakteru i usposobienia (Bucek, Cykorski, Fałszydło) polityków. Ich zachowanie się bywa porównywane do zachowania się zwierząt (Bydłoszewski, Szyszkodnik). Większość badanych jednostek jest wyrazem emocji związanych np. z przypisywanymi politykom artefaktom (Ryszard Swetru, Andrzej Juda, Vateusz Morawiecki) lub ze zdarzeniem, z którego zasłynęli (Andrzej Cuda). Niektóre z badanych nazw motywowane są więcej niż jednym antroponimem, np. formacja Vateusz Maowiecki  powstała w wyniku kontaminacji takich jednostek, jak: Mateusz Morawiecki, Mao Zedong oraz VAT. Interpretacja tego typu jednostek możliwa jest wyłącznie dzięki znajomości kontekstu pozajęzykowego oraz uwzględnieniu innych kodów semiotycznych niż kod werbalny.

Keywords

PL

przezwiska antroponimiczne polityków; kontaminacja; onomastyczna analiza dyskursu; onomastyka kulturowa

EN

anthroponymic nicknames of politicians; contamination; onomastic discourse analysis; cultural onomastics

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Onomastica
• Year: 2021
• Volume: 65
• Issue: 2
• Pages: 237-254

Dates

published

2021

Contributors

author

Małgorzata Dawidziak-Kładoczna

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000336022722

References

• Anusiewicz, J. i Skawiński, J. (2000). Słownik polszczyzny potocznej [Dictionary of Colloquial Polish] (wyd. 3). Warszawa: PWN.
• Badyda, E. (2011). Słowotwórcze sposoby deprecjonowania przeciwnika politycznego na forach internetowych - na przykładzie nazwiska TUSK [Word-forming ways of depreciating a political opponent on Internet forums - on the example of the name TUSK]. W: E. Badyda, J. Maćkiewicz i E. Rogowska-Cybulska (red.), Słowotwórstwo a media [Word Formation and the Media] (s. 157–166). Gdańsk: Wydawnictwo UG.
• Berend, M. (2007). Nazwiska polityków jako baza derywacyjna [The names of politicians as a derivative base]. W: A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch i K. Skowronek (red.), Nowe nazwy własne - nowe tendencje badawcze [New Proper Names - New Research Tendencies] (s. 287– 296). Kraków: Pandit.
• Bogdanowicz, E. (2019). Nazwy własne jako podstawa kontaminacji (na materiale prasowym) [Proper names as the basis of contamination (on press material)]. W: A. Rygorowicz-Kuźma i K. Rutkowski (red.), Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze [Proper Names in Language, Literature and Culture] (s. 95–105). Białystok: Wydawnictwo UwB.
• Cieślikowa, A. (1998). Miejsce przezwiska w systemie antroponimicznym [The place of the nickname in the anthroponymic system]. W: S. Warchoł (red.), Przezwiska i przydomki w językach słowiańskich [Nicknames in Slavic languages] (s. 70–80). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Cieślikowa, A. (1999). Nazwy własne w procesie rekonstrukcji obrazu dawnego świata [Proper names in the process of reconstructing the image of the old world]. W: A. Pajdzińska i P. Krzyżanowski (red.), Przeszłość w językowym obrazie świata [The Past in the Linguistic Image of the World] (s. 269–276). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Citko, L. (2009). Obraz mieszkańców dawnego Podlasia utrwalony w odapelatywnych nazwach osobowych (XV–XVII w.) [The image of the inhabitants of the former Podlasie region recorded in relevant personal names (15th–17th centuries)]. Studia Białorutenistyczne, 3(3), 321–334.
• Czachur, W. (2020). Nazwy własne a lingwistyka dyskursu. Mariusz Rutkowski, Katarzyna
• Skowronek (2020): Onomastyczna analiza dyskursu. Kraków (recenzja) [Proper names and
• discourse linguistics. Mariusz Rutkowski, Katarzyna Skowronek (2020): Onomastic Discourse Analysis. Krakow (Review)]. Tekst i Dyskurs, 13, 341–347.
• Czeszewski, M. (2006). Słownik polszczyzny potocznej [Dictionary of Colloquial Polish]. Warszawa: PWN.
• Dunaj, B. (2017). Funkcje nazw własnych [Functions of proper names]. Onomastica, 61(2), 77–89.
• Grabias, S. (1970). Kontaminacje we współczesnym języku polskim. Próba charakterystyki [Contamination in contemporary Polish. Characterization trial]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, 25(6), 117–145.
• I d z o, M. (2015). Ekspresywizacja nazw własnych we współczesnych mediach polskich [Expressivization of proper names in current Polish media]. LingVaria, 2(20), 123–134.
• Juszczyk, K. (2006). Kognitywna teoria gry słów. Podobieństwa w analizie homofonii [Cognitive wordplay theory. Similarities in the analysis of homophony]. W: H. Kardela, Z. Muszyński i M. Rajewski (red.), Kognitywistyka. Podobieństwo, 2 [Cognitive Science. Similarity, 2] (s. 183–194). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kaleta, Z. (2003). Wartości i antywartości w staropolskich odapelatywnych nazwach osób [Values and anti-values in the Old Polish names of people]. W: Z. Kaleta (red.), Nazwy własne a kultura. Polska a inne kraje słowiańskie [Proper Names and Culture. Poland and Other Slavic Countries] (s. 21–48). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Krawczyk, E. (2018). Nowe kontaminaty leksykalne w prasowym dyskursie politycznym (od 25 października 2015 roku do 5 maja 2017 roku [New blend words in press political discourse (from 25th October 2015 to 5th May 2017)]. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica, 52, 141–154.
• Kudra, B. i Kudra, A. (2004). Między manipulacją a perswazją (o funkcjonowaniu antroponimów w tekście prasowym [Between manipulation and persuasion (on the functioning of anthroponyms in a press text)]. W: P. Krzyżanowski i P. Nowak (red.), Manipulacja w języku [Manipulation in Language] (s. 91–99). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kurek, H. (2001). Językowy obraz Podkarpacia na przykładzie mikrotoponimii Dukielszczyzny [The linguistic image of the Podkarpacie Region on the example of the Dukla’s microtoponymy]. W: M. Skarżyński i M. Szpiczakowska (red.), Rozmaitości językowe. Ofiarowane Prof. dr. hab. Januszowi Strutyńskiemu z okazji Jego jubileuszu [Linguistic Variety] (s. 139–164). Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Lech-Kirstein, D. (2015). Zwrot kulturowy w badanach onomastycznych [A cultural turn in onomastic research]. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, 30, 85–95. http://doi.org/10.14746/psj.2015.30.5
• Łuc, I. (2010). Współczesne gry komunikacyjnojęzykowe [Contemporary Communication and Language Games]. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
• Marcinkiewicz, R. (2003). Lepper, lepperiada, lepperyzm [Lepper, lepperiade, leperismus]. Poradnik Językowy, 6, 51–61.
• Matusiak, I. (2010). Element wartościujący w określeniach identyfikujących firmy [The evaluating element in terms that identify companies]. W: R. Łobodzińska (red.), Nazwy własne a społeczeństwo. T. 2 [Proper Names and Society. Part 2] (s. 295–303). Łask: Leksem.
• Myszka, A. (2005). Stereotyp rzeki a językowy obraz hydronimów na podstawie nazw wodnych powiatu strzyżowskiego [The stereotype of the river and the linguistic image of hydronyms based on the water names of the Strzyżów District]. W: J. Pasterska, R. Mnich i E. Pszenyczny (red.), Studia Philologica. Rozprawy i szkice (s. 281–292). Drohobycz: Koło.
• Nagórko, A. (2007). Kontaminacje leksykalne - słowotwórstwo czy radosna „tfurczość”? [Lexical contaminations - word formation or messing around?] Przegląd Humanistyczny, 1, 203–210.
• Ochmann, D. (2009). Złożenia kontaminacyjne we współczesnym języku polskim [Contamination compounds in contemporary Polish]. W: M. Skarżyński i M. Szpiczakowska (red.), W kręgu języka [In the Circle of the Language] (s. 293–299). Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Ostromęcka-Frączak, B. (2008). Kontaminacje jako źródło gier słownych [Contamination as a source of word games]. W: A. Kwiatkowska i S. Dżereń-Głowacka (red.), Odcienie humoru [Shades of Humor] (s. 11–21). Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie.
• Ratajczyk, K. (2015). Kontaminacje leksykalne. Struktura - sens - pragmatyka (na materiale języka rosyjskich i polskich mediów) [Lexical Contamination. Structure - Meaning - Pragmatics (on the Material of Russian and Polish Media)]. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Rejter, A. (2019). Nazwy własne w kon/tekstach kultury [Proper Names in Con/texts of Culture]. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
• Rogowska-Cybulska, E. (2009). O analogii słowotwórczej jako jednym z mechanizmów rozwoju leksykalnego współczesnej polszczyzny [On word-formation analogy as one of the mechanisms of lexical development of the contemporary Polish language]. W: D. Bieńkowska i A. Lenartowicz (red.), Tajemnice rozwoju. Materiały z konferencji 10–12 maja 2008 [Secrets of Development. Conference materials, 10–12 May, 2008] (s. 419–430). Łódź: Wydawnictwo Archidiecezjalne Łódzkie.
• Rutkowski, M. (2003). Bułęsa z Balceronem. O deprecjacji denotatu za pomocą deformacji nazwy [Bułęsa with Balceron. On depreciacion of the object of denotation by means of deformation of a name]. Poradnik Językowy, 3, 50–58.
• Rutkowski, M. (2017). Nazwy w dyskursie - w kontekście koncepcji wtórnej oralności [Proper names in discourse - in the context of residual orality]. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 24(1), 145–158.
• Rutkowski, M. i Skowronek, K. (2019). The onomastic discourse analysis. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, 37, 47–60. http://doi.org/10.17951/ff.2019.37.1.47-60
• Rutkowski, M. i Skowronek, K. (2020). Onomastyczna analiza dyskursu [Onomastic Discourse Analysis]. Kraków: Wydawnictwa AGH.
• Rzepka, W. i Walczak, B. (1988). Staropolskie szyderstwa z nazwisk [Old Polish sneers of surnames]. W: K. Zierhoffer (red.), V Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna [5th National Onomastic Conference] (s. 227–240). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Skowronek, K. (2016). Nazwy własne jako symptomy kultury (na przykładzie tytułów poradników autoterapeutycznych [Proper names as symptoms of culture (based on the example of auto-therapeutic guidebooks titles)]. Onomastica, 60, 47–67. https://dx.doi.org/10.17651/ONOMAST.60.4
• Starzykiewicz, A. (2016). Określenia przezwiskowe polskich celebrytów [Definitions of nicknames of Polish celebrities]. Język Polski, 96(2), 73–88.
• Walczak, B. (2017). Rola nazw własnych w języku i kulturze [The role of proper names in language and culture]. Onomastica, 61(2), 27–34. https://dx.doi.org/10.17651/ONOMAST.61.2.3
• Waszakowa, K. (2017). Kontekstowe innowacje słowotwórcze w internetowych tekstach publicystycznych i w ich komentarzach. Studium przypadku [Context-dependent derivational innovations found in on-line journalistic texts and their comments: A case study]. LaMiCuS, 1, 136–150.
• Wołoszyn, M. (2016). Intertekstualność internetowych memów dotyczących polityki [Intertextuality Internet memes about politics]. Studia Filologiczne, 29, 205–224.
• Ziajka, B. (2014). Językowo-kulturowy obraz świata społeczności wiejskiej utrwalony w przezwiskach i przydomkach (na przykładzie nieoficjalnych antroponimów mieszkańców Zagórza i wsi okolicznych w powiecie chrzanowskim) [Linguistic and Cultural Picture of the World in the Rural Community Settled in the Nicknames and Ancestral Nicknames (Based on Informal Anthroponyms Used by Residents of Zagórze and Neighboring Villages in the District Chrzanów)]. Kraków: Libron.

Identifiers

DOI

10.17651/ONOMAST.65.2.14

Biblioteka Nauki

1992208