Polskie leksemy o rdzeniu czel-/czoł- wywodzące się od czoło

• Authors: Zuzanna Krótki

Title variants

Polskie leksemy o rdzeniu czel-/czoł- wywodzące się od czoło

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In this article were considered 46 lexical units derivated from the word -czoło. The above written text (the written material) was arranged in the form of word-creating nest. This composition of the process showed the motivating relation between the centre of the nest and a word-group with a different origin. As was evidenced the analyzed lexemes oscillated around 5 semantic fields which contained the meanings such as: the anatomical substance, the meaning - ‘front’, ‘the humbleness’, ‘the perfection’ and ‘pride’. The assignation of the word to the particular semantic sphere was not arbitrary so far. So we may say that the language is not a continuum (sequence) with consequently manifested rules. In the process of nomination the main point is the creativity of the people.

Keywords

PL

nominacja; semantyka; leksyka; historia języka polskiego; zmiana znaczeniowa

EN

the nomination; semantics; lexicology; the history of the Polish language; the change of meanings; the nomination; semantics; lexicology; the history of the Polish language; the change of meanings

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Polonica
• Year: 2015
• Volume: 35
• Pages: 131-145

Dates

published

2015-11-26

Contributors

author

Zuzanna Krótki

References

• Barnes A., 1853, The prophet Isaiah, New York.
• Długosz-Kurczabowa K., D u b i s z S., 2006, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
• Handke K., 1976, Budowa morfologiczna i funkcje compositów polskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
• Honowska M., 1999, Jak zainteresować gramatyką historyczną, [w:] Synchronia - diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”, red. M. Wojtyła-Świerzowska, Kielce, s. 55–58.
• Jadacka H., 2003, Zagadnienie motywacji słowotwórczej w opisie gniazdowym, [w:] Słowotwórstwo gniazdowe. Historia. Metoda. Zastosowania, red. M. Skarżyński, Warszawa.
• Janowska A., 2000, Związki frazeologiczne w funkcji podstaw słowotwórczych, [w:] Słowotwórstwo a podstawy nominacji, red. K. Kleszczowa, Katowice, s. 191–196.
• Jędrzejko E., 2000, O językowych wykładnikach pojęcia WSTYD w różnych koncepcjach opisu, [w:] Język a Kultura, red. I. Nowakowska-Kempna, J. Anusiewicz, t. 14: Uczucia w języku i tekście, Wrocław s. 59–77.
• Kępiński A., 1977, Twarz i ręka, Teksty 2, s. 9–34.
• Kleszczowa K., 2000, Gasnące słowa, Prace Filologiczne XLV, s. 267–276.
• - 2003, Staropolskie derywaty przymiotnikowe i ich perspektywiczna ewolucja, Katowice.
• - 2006, Dobrodziejstwo chaosu znaków językowych, [w:] Efekt motyla, red. D. Heck, K. Bakuła, Wrocław, s. 47–53.
• Kreja B., 1999, Próba rekonstrukcji rzeczywistości pozajęzykowej w świetle słowotwórstwa (Na podstawie formacji na -niczy, -ostro), [w:] Synchronia - diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”, red. M. Wojtyła- -Świerzowska, Kielce, s. 69–79.
• Krótki Z., 2013, Mowa ciała a ludzka pycha w polskich jednostkach leksykalnych, [w:] Konfrontacje literackie i językowe, red. T. Linkner, E. Mendala-Kwoczek, B. Pestka-Grzybowska, Pozań–Gdańsk, s. 155–163.
• Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, tłum. T Krzeszowski, Warszawa.
• Libura A., 2003, Wartościowanie związane z wybranymi przedpojęciowymi schematami wyobrażeniowymi na przykładzie nazw części ciała ludzi i zwierząt, [w:] Język a Kultura, red. A. Dąbrowska, t. 15, Wrocław, s. 117– 127.
• Linde - Usiekniewicz J., 1997, Określenie kształtu i wielkości ludzkiego ciała w języku polskim i angielskim, [w:] Językowe kategoryzacje świata, red. R. Grzegorczykowa, Z. Zaron, Warszawa, s. 81–89.
• Maćkiewicz J., 2006, Językowy obraz ciała, Gdańsk.
• Nowakowska-Kempna I., 2000, Język ciała czy ciało w umyśle, [w:] Język a Kultura, red. I. Nowakowska-Kempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz, t. 14, Wrocław, s. 25–56.
• Piętkowa R., 1991, O aksjologizacji przestrzeni w języku i w poezji, [w:] Język a Kultura, t. 2.: Zagad - nie nia leksykalne i aksjologiczne, red. J. Puzynina, J. Bartmiński, Wrocław, s. 275–292.
• Wierzbicka A., 1975, Rozważania o częściach ciała, [w:] Słownik i semantyka. Definicje semantyczne, red. E. Janus, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 91–103.

Identifiers

DOI

10.17651/POLON.35.11