Title variants
Historyk języka polskiego o grzecznym i grzeczności
Languages of publication
Abstracts
The article presents the etymology and history of two basic terms of language etiquette: grzeczny (‘polite’) and grzeczność (‘politeness’). The author shows how the semantics of the noun rzecz , which was derived from the verb rzec , evolved to the meaning correspondent to the Latin noun res. From rzeczy the prepositional phrase was created k rzeczy → krzeczy → grzeczny (vocalization before the word-initial sonorant) which implicated the meaning ‘precisely, sensibly, properly’, and the subsequent grzeczny , originally ‘suitable, proper’, then ‘sensible’, and finally ‘polite’ (from the 17th c., widespread from the 18th c.). Grzeczność , derived from the word grzeczny with its latter definition, established and spreaded in the 18th c. the meaning still valid nowadays: ‘courtesy, politeness, good manners’.
Contributors
author
References
- Bańkowski A., 2000, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
- Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
- Brückner A., 1993, Słownik etymologiczny języka polskiego, wyd. VI, Warszawa.
- Długosz-Kurczabowa K., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.
- Linde S.B., 1855, Słownik języka polskiego, wyd. II, t. II, Lwów. - 1859, Słownik języka polskiego, wyd. II, t. V, Lwów.
- Mayenowa M.R. (red.), 1974, Słownik polszczyzny XVI wieku, t. VIII, Wrocław–Warszawa–Kra - ków–Gdańsk.
- Mickiewicz A., 1953, Dzieła poetyckie, t. IV: Pan Tadeusz, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa.
- Ostrowska-Mróz E., 1962, Rzeczowniki z przyrostkiem -ość w języku XVI wieku, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 2, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa, s. 303–503.
- Rzepka W.R., Wa l c z a k B., 1983, Formy fleksyjne kwalifikowane jako archaizmy w „Słowniku” Lindego, Studia Polonistyczne X, s. 105–131.
- Urbańczyk S. (red.), 1956–1959, Słownik staropolski, t. II, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź. - 1977–1981, Słownik staropolski, t. VIII, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
- Walczak B., 1988, Kwalifikatory w słownikach języka polskiego, [w:] Wokół języka. Rozprawy i studia poświęcone pamięci Profesora Mieczysława Szymczaka, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 413–422.
- Walczak B., 1991, Słownik wileński na tle dziejów polskiej leksykografii, Poznań.
- Wydra W., Rzepka W.R., 1984, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Document Type
Publication order reference
Identifiers
YADDA identifier
bwmeta1.element.ojs-doi-10_17651_POLON_35_7
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.