Bizneswoman, biznesmenka, kobieta biznesu, przedsiębiorczyni czy kobieta przedsiębiorcza? Nazewnictwo kobiet związanych z biznesem we współczesnym dyskursie publicznym

• Authors: Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn

Title variants

EN

Bizneswoman, biznesmenka, kobieta biznesu, przedsiębiorczyni or kobieta przedsiębiorcza? Naming Conventions Observed in Contemporary Public Discourse Relating to Women Engaged in Business Activities

Abstracts

EN

The subject of the article is the analysis of the variants of nomenclature in contemporary public discourse relating to women engaged in business activities. The aim of the analyzes is to explain the conditions of the existing variance in the linguistic (systemic and stylistic) and extra-linguistic (political, social and cultural)perspective. The research on the contexts of the functioning of the analyzed units was carried out on the material obtained from dictionary-corpus queries and own excerption. Due to the discursive implication of personal female names, the communication narratives of women’s communities were subject to separate verification. The presented discussion allows for the following conclusions: 1) the variability of the analyzed nominations present in the public discourse is the result of changes in language and communication determined by cultural and social factors after the turn of the ‘89 and next Poland’s accession to the UE; 2) the existing nomenclature alternatives are the result of the process of adapting anglicism businesswoman in the Polish language, with simultaneous competition from native forms, and interweaving these phenomena with changes in the communication of female business communities; 3) the nomenclature choices have stylistic and discursive justification; 4) the newest unit in the study, kobieta przedsiębiorcza, becomes one of the linguistic manifestations of the professional emancipation of Polish women.

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza wariantywnych jednostek nazewniczych występujących we współczesnym dyskursie publicznym i odnoszących się do kobiet działających w biznesie. Celem analiz jest wyjaśnienie przyczyn istniejącej wariancji w perspektywie językowej (systemowo-stylistycznej) i pozajęzykowej (polityczno-społeczno-kulturowej). Badania kontekstów funkcjonowania analizowanych jednostek przeprowadzono na materiale pozyskanym zkwerend słownikowo-korpusowych oraz zekscerpcji własnej. Ze względu na dyskursywne uwikłanie osobowych nazw żeńskich osobnej weryfikacji poddano narracje komunikacyjne środowisk kobiecych. Przedstawiona dyskusja skłania do następujących wniosków: 1) obecna w dyskursie publicznym wariantywność analizowanych jednostek jest efektem przemian w języku i komunikacji uwarunkowanych czynnikami kulturowo-społecznymi po przełomie 1989 roku oraz po przyłączeniu Polski do UE w 2004 roku; 2) istniejące nazewnicze rozwiązania alternatywne to wynik zarówno różnych typów i etapów procesu adaptacji anglicyzmu businesswoman w polszczyźnie przy jednoczesnej konkurencji ze strony rodzimych form, jak i sprzężenia tych zjawisk ze zmianami komunikacji kobiecych środowisk biznesowych; 3) wybory nazewnicze mają uzasadnienie stylistyczne i dyskursywne; 4) najnowsza w badanym zbiorze jednostka kobieta przedsiębiorcza staje się jedną z językowych manifestacji biznesowej emancypacji Polek.    

Keywords

EN

personal feminine forms; feminatywum; women in business; public discourse; appelative trends

PL

osobowe nazwy żeński; feminatywum; praktyki nominacyjne; kobiety w biznesie; dyskurs publiczny

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2021
• Volume: 35
• Pages: 335-355

Dates

published

2021

Contributors

author

Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000278865894

References

• Arabski, J., red. 1997. Języki specjalistyczne. Język biznesu. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Mar- ketingowego i Języków Obcych.
• Balczyńska-Kosman, A. 2011. „Udział kobiet w mediach a problematyka stereotypów płci”. Przegląd Politologiczny 2: 113–120.
• Cudak, R., i J. Tambor. 1996. „Czy istnieje polski język biznesu?”. Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Specjalistyczne Cudzoziemców 7/8: 109–120.
• Dominiak, A. 2001. „Profile pojęć: ‘biznes’, ‘biznesik’, ‘biznesmen’ i ‘bizneswoman’ we współczesnym języku polskim”. Poradnik Językowy 8: 9–27.
• Dunaj, B. 1993. „Żeńskie odpowiedniki wyrazu biznesmen: businesswoman, kobieta interesu, biznes- menka itp.”. Język Polski 73 (3): 167–172.
• Fleischer, M. 2014. Kapitał – niestety nie( )ludzki. Kraków: Wydawnictwo Libron.
• Gajda, P. 2015. „Cechy polskiego języka biznesu jako języka specjalistycznego w początkowym etapie kształtowania się (na podstawie «Czasu» z lat 1870–1914)”. Investigationes Linguisticae 33: 43–54.
• Grybosiowa, A. 2001. „Biznesmeni czy nowi kapitaliści?”. Poradnik Językowy 9: 66–69.
• Grzeszczyk, E. 2003. Sukces. Amerykańskie wzory – polskie realia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
• Hącia, A. 2010. „O bezpieczeństwie i niebezpieczeństwach języka firm ubezpieczeniowych”. W Polskie języki. O językach zawodowych i środowiskowych. Materiały VII Forum Kultury Słowa, red. M. Milew- ska-Stawiany, i E. Rogowska-Cybulska. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 201–218.
• Karwatowska, M., i J. Szpyra-Kozłowska. 2005. Lingwistyka płci. On i ona w języku polskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kochan, M. 2010. „Mówiony język biznesu”. W Polskie języki. O językach zawodowych i środowiskowych. Materiały VII Forum Kultury Słowa, red. M. Milewska-Stawiany, i E. Rogowska-Cybulska. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 140–175.
• Kwiatkowski, M. 2000. Człowiek sukcesu ekonomicznego jako wzór osobowy w pierwszych latach transformacji systemowej w Polsce. Studium z socjologii moralności. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
• Łaziński, M. 2006. O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Małocha-Krupa, A., red. 2015. Słownik nazw żeńskich polszczyzny. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Małocha-Krupa, A. 2018. Feminatywum w uwikłaniach językowo-kulturowych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
• Mandal, E. 1994. „Businesswoman – nowy wzorzec kobiecości”. Kobieta i Biznes: akademicko-gospodarcze forum 4: 1–3.
• Mandal, E., A. Gawor, i J. Buczny. 2012. „The stereotypes of man and woman in in Poland – content and factor structures”. W Masculinity and femininity in everyday life, red. E. Mandal. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 11–23.
• Nowosad-Bakalarczyk, M. 2009. Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Paruzel-Czachura, M., i M. Chełkowska. 2014. „Damski i męski świat biznesu – merkantylizm psychiczny oraz percepcja kryzysu ekonomicznego i własnego sukcesu”. Kobieta i Biznes: akademicko-gospodarcze forum 1: 5–15.
• Piwowar, J. 2007–2008. „Charakterystyka niektórych przemian funkcjonalnych i frekwencyjnych współczesnej leksyki polskiej”. Zeszyty Naukowe Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM 3–4: 158–165.
• Witalisz, A. 2016. Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim. Kraków: Wydawnictwo JAK. Wolny-Peirs, M. 2005. Język sukcesu we współczesnej polskiej komunikacji publicznej. Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.35.19

Biblioteka Nauki

1969031