Między pamięcią kulturową1 a kulturą popularną. Wybrane aspekty relacji na przykładzie sposobów kreowania Bizancjum w historiach alternatywnych

• Authors: Ewelina Stanios-Korycka
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W ponowoczesnej rzeczywistości coraz większą rolę w utrwalaniu i przekazywaniu pamięci odgrywa kultura popularna, w tym także literatura, która ze względu na prezentowanie uproszczonej wizji świata przekazuje esencję kolektywnych wyobrażeń. Spośród gatunków popularnych, funkcjonujących jako media pamięci, można wskazać historie alternatywne. Jakkolwiek przedstawiają odmienną wizję przeszłości, to jednocześnie ich autorzy odwołują się do zbiorowych wyobrażeń, korzystają z tzw. figur symbolicznych. W przypadku Czarnej ikony i Armii ślepców, prezentujących alternatywne dzieje Cesarstwa Wschodniego, owymi figurami są: rozbudowany i przerafinowany ceremoniał, amalgamat religijny, absolutystyczna władza zespolona z barbarzyńskim okrucieństwem.

EN

In the postmodern world, popular culture plays an important role in keeping and transmitting the cultural memory. Literature is a special element of popular culture in this context because, by presenting a simplified vision of the world, it gives the essence of collective images. The alternative history is a popular genre which serves as a medium of cultural memory. Although visions presented in the alternative stories may be different, the authors refer to collective images by using symbolic figures. In the cases of “Czarna Ikona” and “Armia ślepców” the main symbolic figures used in displaying the Byzantine Empire are sophisticated ceremonial, religious syncretism and the absolute power combined with barbarian cruelty.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Acta Humana
• Year: 2014
• Volume: 5

Dates

published

2014

online

2015-05-20

Contributors

author

Ewelina Stanios-Korycka

References

• Assmann J., Kultura pamięci, przeł. A. Kryczyńska-Pham, [w:] Pamięć zbiorowa i kul-
• turowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009.
• Domańska E., Historie niekonwencjonalne. Refleksje o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań 2006.
• Erll A., Literatura jako medium pamięci kulturowej, przeł. M. Saryusz-Wolska, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009.
• Jurewicz O., Historia literatury bizantyńskiej. Zarys, Wrocław 1984.
• Kałążny J., Kategoria pamięci zbiorowej w badaniach literaturoznawczych, „Kultura
• Współczesna” 2007, nr 3.
• Kaniewska B., Doświadczenie historyczne w zapisie literackim, „Kultura Współczesna”
• 2007, nr 3.
• Mango C., Historia Bizancjum, przeł. M. Dąbrowska, Gdańsk 1997.
• Marciniak P., I co z tym Bizancjum? Recepcja Bizancjum w kulturze i literaturze europe-
• jskiej od XVII do XX wieku. Rekonesans, [w:] Filhellenizm w Polsce. Rekonesans, red.
• M. Borowska [et al.], Warszawa 2007.
• Marciniak P., Ikona dekadencji. Wybrane problemy europejskiej recepcji Bizancjum od
• XVII do XX wieku, Katowice 2009.
• Marciniak P., W Bizancjum, czyli nigdzie. „W mrokach Złotego Pałacu, czyli Bazlissa Teofanu” Tadeusza Micińskiego, [w:] Bizancjum – Prawosławie – Romantyzm. Tradycja
• wschodnia w kulturze XIX wieku, red. J. Ławski, K. Korotkich, Białystok 2004.
• Martuszewska A., „Ta trzecia”. Problemy literatury popularnej, Gdańsk 1997.
• Miłosz Cz., Upadek Cesarstwa Rzymskiego, czyli coś dla zwolenników śródziemnomorskiego mitu, „Tygodnik Powszechny” 2002, nr 48.
• Nieroba E., Wprowadzenie. Przeszłość w zwierciadle kultury popularnej, [w:] Targow-
• isko przeszłości. Społeczne konsekwencje popkulturowych sposobów opowiadania
• o świecie minionym, red. E. Nieroba, Warszawa 2011.
• Praz M., Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, przeł. K. Żaboklicki, War-
• szawa 1974.
• Sapkowski A., Rękopis znaleziony w smoczej jaskini. Kompendium wiedzy o literaturze
• fantasy, Warszawa 2005.
• Saryusz-Wolska M., Wprowadzenie, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna per-spektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009.
• Saryusz-Wolska M., Zapomnieć się w pamięci. Pytania o badanie pamięci kulturowej,
• „Kultura Współczesna” 2010, nr 1.
• Tabaszewska J., Od literatury jako medium pamięci do poetyki pamięci. Kategoria pamięci kulturowej w badaniach nad literaturą, „Pamiętnik Literacki” 2013, nr 3.
• Traba R., Wstęp, [w:] J. Assmann, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, wstęp i red. nauk. R. Traba, Warszawa 2008.
• Zakrzewski K., Historia Bizancjum, Kraków 2007.

Identifiers

DOI

10.17951/ah.2014.5.51