Metafizyczny projekt afirmacji „inności” w Xiędze poezji idyllicznej Piotra Własta (Marii Komornickiej)

• Authors: Ewa Borkowiak
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Xięga poezji idyllicznej wraz z listami Marii Komornickiej ukazują tragiczny rozdźwięk pomiędzy optymistyczną aprobatą idealizowanej rzeczywistości (w wyobrażeniach poetyckich) a heroiczną walką o poszanowanie praw do godności i odmienności (w korespondencji do rodziny i przyjaciół). Celem niniejszego opracowania było ponowne odczytanie poezji i biografii Komornickiej w kontekście metafizycznego projektu afirmacji inności, przedstawiającego alternatywną rzeczywistość. Prace Komornickiej-Własta to wyraz niezwykłego świadectwa odwagi – tylko na kartach Xięgi mógł bowiem zaistnieć okaleczony demiurg sławiący nieskończoną dobroć Boga, konstruujący alternatywną rzeczywistość, w której inność nie jest powodem do wstydu i w której wyczerpanej psychicznie i poniżonej do granic ludzkiej godności kobiecie wolno być po prostu mężczyzną.

EN

Xięga poezji idyllicznej, along with the letters of Maria Komornicka show the tragic discord between the optimistic approval of an idealized reality and the heroic struggle for respect of the rights to diversity. The aim of this study was to re-read the poetry and biography of Komornicka in the context of the metaphysical project of the affirmation of otherness, which shows an alternative reality. The work of Komornicka-Włast has been accepted as a unique testimony of courage – a crippled demiurge is allowed to praise the work of God, and a mentally exhausted, humiliated woman can be just a man.

Keywords

PL

Maria Komornicka; poezja modernizmu; inność; metafizyczny projekt; korespondencja XIX i XX wieku

EN

Maria Komornicka; the poetry of modernism; otherness; metaphysical project; the correspondence of the XIX and XX century

RU

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Acta Humana
• Year: 2016
• Volume: 7

Dates

published

2016

online

2017-06-30

Contributors

author

Ewa Borkowiak

References

• Boniecki E., Modernistyczny dramat ciała. Maria Komornicka, Warszawa 1998.
• Duda S., Poetka, która stała się poetą, „Ale Historia. Tygodnik Historyczny” [online], 31 maja 2013. Dostępny w internecie: http://wyborcza.pl/alehistoria/1,121681,14016970,Poetka__ktora_stala_sie_poeta.html [dostęp: 15 maja 2017].
• Filipiak I., Obszary odmienności. Rzecz o Marii Komornickiej, Gdańsk 2006.
• Helbig-Mischewski B., Strącona bogini. Rzecz o Marii Komornickiej, przeł. K. Długosz, B. Helbig-Mischewski, K. Pukański, Kraków 2010.
• Janion M., Kobiety i duch inności, Warszawa 1996.
• Komornicka M., Listy, zebrał i oprac. E. Boniecki, Warszawa 2011.
• Komornicka M., Utwory poetyckie prozą i wierszem, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1996.
• Kralkowska-Gątkowska K., Cień twarzy. Szkice o twórczości Marii Komornickiej, Katowice 2002.
• Kralkowska-Gątkowska K., „Lepsza” kobiecość w tekstach Marii Komornickiej, [w:] Modernizm i feminizm. Postacie kobiece w literaturze polskiej i obcej, pod red. E. Łoch, Lublin 2001, s. 113–133.
• Odmieniec-Włast P., Xięga poezji idyllicznej. Rzeczy francuskie, oprac. B. Stelingowska, przeł. J. Majewska, K.A. Jeżewski, Warszawa 2011.
• Paczoska E., Gdzie jest Komornicka?, [w:] Przerabianie XIX wieku. Studia, pod red. E. Paczoskiej, B. Szleszyńskiego, Warszawa 2011, s. 7–41.
• Pigoń S., Trzy świadectwa o Marii Komornickiej, [w:] Miscellanea z pogranicza XIX i XX wieku, red. nauk. S. Pigoń, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964, s. 341–352.
• Podraza-Kwiatkowska M., Tragiczna wolność: o Marii Komornickiej, [w:] Eadem, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa 1969, s. 137–168.
• Ritz G., Seks, gender i tekst albo granice autonomii literackiej, „Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1999, nr 1/2, s. 165–174.
• Sajewska D., „Chore sztuki” – choroba, tożsamość, dramat. Przemiany podmiotowości oraz formy dramatycznej w utworach scenicznych przełomu XIX i XX wieku, Kraków 2005.
• Sołtysik M., Jan w cieniu Marii, Maria jako Piotr w mroku, „Palestra” [online], 2006, nr 5/6. Dostępny w internecie: http://palestra.pl/old/index.php?go=artykul&id=1933 [dostęp: 15 maja 2017].
• Stróżewski W., Metafizyka jako projekt, [w:] Idem, Istnienie i sens, wyd. 2, Kraków 2005, s. 358–380.
• Zdanowicz K.E., Kto się boi Marii K.? Sztuka i wykluczenie, Katowice 2004.
• Zimand R., Klucze do Marii P.O.W., [w:] Idem, Wojna i spokój. Szkice trzecie, Londyn 1984, s. 123–143.

Identifiers

DOI

10.17951/ah.2016.7.183