Steampunk i romantyzm – Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego

• Authors: Damian Zubik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zamiarem artykułu jest próba odczytania powieści Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego poprzez przyjrzenie się jej funkcjonowaniu w ramach steampunku. W tym celu prześledzone zostały występujące w utworze elementy tego podgatunku oraz sposób realizacji jego podstawowych założeń. Ponadto tekst skupia się na ukazaniu odwołań do tradycji romantycznej, jakie dokonują się na różnych poziomach powieści. Obie z wymienionych płaszczyzn zostają do siebie odniesione. Pozwala to ujrzeć obecne w Czterdzieści i cztery połączenie steampunku z tradycją romantyczną z obu perspektyw, a także zgłębić, dlaczego melanż ten przyniósł pisarzowi taki sukces czytelniczy. Istotne dla badań jest osadzenie utworu w kontekstach: literatury fantastycznej, teorii paradygmatu romantycznego Marii Janion oraz kultury popularnej.

EN

The aim of the article is to read Krzysztof’s Piskorski novel Czterdzieści i cztery as a part of steampunk. In order to do so, we will trace the elements of this subgenre in the work and the method of implementation of its basic assumptions. In addition, the text aims at showing references to the romantic tradition that take place at various levels of the novel. Both planes are finally brought together. The whole makes it possible to see a combination of steampunk with the romantic tradition from both perspectives and to explore why this melange has brought the writer such reading success. Another relevant aspect of the research is embedding the work in the contexts of: fantasy literature, Maria Janion's romantic paradigm theory and popular culture.

Keywords

PL

Piskorski; steampunk; romantyzm; science fiction; fantastyka

EN

Piskorski; steampunk; romanticism; science fiction; speculative fiction

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Acta Humana
• Year: 2017
• Volume: 8

Dates

published

2017

online

2018-08-20

Contributors

author

Damian Zubik

References

• Carroll N., Filozofia sztuki masowej, przeł. M. Przylipiak, Gdańsk 2011.
• Jameson F., Wielka schizma, [w:] Idem, Archeologie przyszłości. Pragnienie zwane utopią i inne fantazje nau-kowe, przeł. M. Płaza, M. Frankiewicz, A. Miszk, Kraków 2011, s. 69–85.
• Janion M., Gorączka romantyczna, Warszawa 1975.
• Janion M., Czas formy otwartej. Tematy i media romantyczne, Warszawa 1984.
• Janion M., Zmierzch paradygmatu, [w:] Eadem, „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś”, Warszawa 1996, s. 5–23.
• Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978.
• Krasiński Z., O eterze, przeł. L. Staff, [w:] Idem, Pisma, t. 7, Kraków 1912, s. 171–179.
• Lemann N., Steampunk, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2014, z. 1, s. 344–349.
• Litwin M., Polska jako Rzeczpospolita Przeklęta – ślady romantyzmu w narracyjnych grach fabularnych na przykładzie systemu Wolsung, [w:] Romantyzm w kulturze popularnej, red. D. Dąbrowska, M. Litwin, Szczecin 2016, s. 171–186.
• Markiewicz H., Odmiany intertekstualności, [w:] Idem, Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa 1989, s. 198–228.
• McHale B., Powieść postmodernistyczna, przeł. M. Płaza, Kraków 2012.
• Nagroda Literacka im. Jerzego Żuławskiego [online]. Dostępny w Internecie: http://www.nagroda-zulawskiego.pl/ [dostęp: 6 listopada 2017].
• Oramus D., O pomieszaniu gatunków. Science fiction a postmodernizm, Warszawa 2010.
• Perschon M.D., The Steampunk Aesthetics. Technofantasies in a Neo-Victorian Retrofuture, Edmonton 2012, [online]. Dostępny w Internecie: https://era.library.ualberta.ca/files/m039k6078 [dostęp: 6 listopada 2017], DOI: https://doi.org/10.7939/R3DW5F.
• Piskorski K., Czterdzieści i cztery, Kraków 2016.
• Piskorski K., Mickiewicz puszcza parę. Rozmowa z Krzysztofem Piskorskim, autorem powieści «Czterdzieści i cztery», rozm. przepr. K. Wężyk, „Gazeta Wyborcza”, 08.10.2016.
• Piskorski K., Zakochany we frazie, czyli wywiad z Piskorskim, cz. 1, rozm. przepr. J. „Pożeracz” Nowak [online], 27.10.2016. Dostępny w Internecie: https://pozeracz.pl/wywiad-krzysztof-piskorski-1/ [dostęp: 13 listopada 2017].
• Piwińska M., Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.
• Szyda W., Digitalizacja religii. Z Wojciechem Szydą rozmawia Michał Larek, rozm. przepr. M. Larek, „Czas Kultury” 2009, nr 6, s. 21–26
• Uniłowski K., Fantastyka i realizm, [w:] Literatura popularna, t. 2, Fantastyczne kreacje światów, red. E. Bartos [et al.], Katowice 2014, s. 15–28.
• White H., Literatura a fikcja, [w:] Proza historyczna, red. E. Domańska, przeł. R. Borysławski [et al.], Kraków 2009, s. 61–83.
• Witkowska A., Mickiewicz. Słowo i czyn, wyd. 4 zm., Warszawa 1998.
• Zajdel.art.pl [online] Dostępny w Internecie: http://zajdel.art.pl/ [dostęp: 6 listopada 2017].

Identifiers

DOI

10.17951/ah.2017.8.103