Studium historyczno-geograficzne narodowości w Galicji Wschodniej w świetle spisów ludności w latach 1890–1910

• Authors: Beata Hołub
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In this paper there was presented the problem of national identity development in the Eastern Galicia at the turn of the 19th and 20th centuries. The used source materials concerned with thedistribution of population speaking Polish and Ruthenian (Ukrainian) languages and declaring themselves as practising Roman Catholic or Greek Catholic religion within the administrative districts. The data came from the population censuses carried out in the Austro-Hungarian Monarchy in the years 1890, 1900 and 1910. Based on the calibrated maps of the Kingdom of Galicia and Lodomeria and the census data, geostatistical analysis was performed using GIS software. The obtained thematic maps of language and religion distribution in the Eastern Galicia enabled to distinguish the Polish, Polish-Ruthenian and Ruthenian areas. Spatial interpretation of the results was preceded by historical study of the examined area.

PL

Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim

Keywords

EN

Eastern Galicia; Polish-Ruthenian borderland; national consciousness; population census; Historical GIS

PL

Galicja Wschodnia; pogranicze polsko-ruskie; świadomość narodowa; spis ludności; HGIS

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
• Year: 2013
• Volume: 68
• Issue: 2

Dates

published

2013

online

2015-07-15

Contributors

author

Beata Hołub

References

• Berghaus H., 1852: Physikalischer Atlas. T. II, Wyd. II, Etnographie, No. 10, Gotha.
• Bansemer J. M., Falkenhagen-Zaleski P., 1837: Atlas Containing Ten Maps of Poland, Exhibiting the Political Changes that Country Has Experienced During the Last Sixty Years from 1722 to the Present Time, London.
• Budzyński Z., 2004: Od religii do narodu. Problem tożsamości religijnej i etnicznej na pograniczu polsko-ukraińskim w latach 1772–1939. [W:] A. Andrusiewicz (red.), Polska i jej wschodni sąsiedzi. T. 5. Wyd. URzesz., Rzeszów, 35–49.
• Budzyński Z., 2005: Kresy południowo-wschodnie w drugiej połowie XVIII wieku. T. 1, Statystyka wyznaniowa i etniczna. Wyd. URzesz., Przemyśl–Rzeszów, 381.
• Budzyński Z., 2006: Kresy południowo-wschodnie w drugiej połowie XVIII wieku. T. 2, Atlas geograficzno-historyczny. Wyd. Naukowe Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Przemyśl–Rzeszów, 86.
• Budzyński Z., 2008: Kresy południowo-wschodnie w drugiej połowie XVIII wieku. T. 3, Studia z dziejów społecznych, TPN w Przemyślu i Uniwersytet Rzeszowski, 592.
• Bujak F., 1908: Galicya, t. 1, Kraj, ludność, społeczeństwo, rolnictwo. Wiedza i Życie. Wydawnictwo Związku Naukowo-Literackiego, Serya IV, T. II, Lwów–Warszawa, 562.
• Buzek J., 1909: Rozsiedlenie ludności Galicji według wyznania i języka, Wiadomości statystyczne o stosunkach krajowych. T. XXI, z. II, Lwów, 209.
• Buzek J., 1915: Pogląd na wzrost ludności ziem polskich w wieku XIX. Nakładem Centralnego Biura Wydawnictw N.K.N, Kraków, 74.
• Chlebowczyk J., 1983: O prawie do bytu małych i młodych narodów: kwestia narodowa i procesy narodotwórcze we wschodniej Europie Środkowej w dobie kapitalizmu (od schyłku XVIII do początków XX w.), Warszawa–Kraków, 475.
• Czerwiński I. L., 1811: Okolica Zadniestrska między Stryjem i Łomnicą czyli opis ziemi i dawnych klęsk lub odmian tej okolicy; tudzież, jaki jest lud prosty dla religii i dla pana swego? Zgoła, jaki on jest? W całym sposobie życia swego, lub w swych zabobonach albo zwyczajach, Drukiem Józefa Schnaydera Lwów, ss. XI+281.
• Czyński E., 1909: Etnograficzno-statystyczny zarys liczebności i rozsiedlenia ludności polskiej. Współpracowanie T. Tilliner. Wydanie 2, Druk P. Laskauer, Warszawa, 115.
• Czörnig K., 1857: Ethnographie der österreichischen Monarchie, mit einer ethnographischen Karte in 4 Blättern. T. 1, Wiedeń, ss. XXII+675.
• Eberhardt P., 2010: Osiągnięcia naukowe polskiej geografii narodowości. Czasopismo Geograficzne, 81 (3), Polskie Towarzystwo Geograficzne, Wrocław, 139–152.
• Fischer A., 1911: Ignacy Lubicz Czerwiński, Ruś. Czasopismo poświęcone dziejom i kulturze Ukrainy, Podola, Wołynia i Rusi Czerwonej. Rocznik I, Zeszyt 2, Lwów, 127–134.
• Gapski H. (red.), 2011: Atlas historyczny (archi)diecezji lubelskiej 1805–2010. Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 297.
• Gawryszewski A., 1969: Polskie mapy narodowościowe, wyznaniowe i językowe. Bibliografia (lata 1827–1967), Dokumentacja Geograficzna, z. 4, Warszawa, 154.
• Gawryszewski A., 1995: Mapy narodowościowe, wyznaniowe i językowe Polski wykonane przez autorów obcych. Bibliografia (lata 1846–1967), Dokumentacja Geograficzna, z. 3, PAN IGiPZ, Wrocław, 102.
• Gołębiowski Ł., 1830: Lud polski i jego zwyczaje, zabobony, Warszawa, 325.
• Gustawicz B., Mazurek J., 1918: Galicya i Bukowina. Przegląd polityczny, Mapa 1: 2 000 000, Atlas Geograficzny Kozenna, Inst. Geogr. Edw. Holzla w Wiedniu.
• Haufler J. V., 1849: Sprachenkarte der österreichischen Monarchie sammt erklärender Uebersicht der Völker des Kaiserstaates, ihrer Sprachstämme und Mundarten ihrer örtlichen und numerischen Verteilung, Peszt, 9.
• Kornman S., 1898: Komunikacye Galicyi i Bukowiny, Nakładem Księgarni H. Altenberga, Lwów, 53.
• Le Monnier F., 1888: Sprachenkarte von Oesterreich-Ungarn, bearbeitet nach den durch die Volkszählung vom 31.XII.1880 für jede einzelne Gemeinde erhobenen Daten, 1:1 000 000, Wiedeń.
• Litak S., 2001: Mapa wyznaniowa Rzeczpospolitej około 1772 roku (Religie – Wyznania – Kościoły – Metoda opracowania), Jezuicka ars historica, Kraków, 345–354.
• Pannenkowa I., 1919: Punkty Wilsona a Galicja Wschodnia, Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, Warszawa, 51.
• Pawłowski S., 1919: Ludność rzymsko-katolicka w polsko-ruskiej części Galicji, Prace Geograficzne wydawane przez E. Romera, z. III, Lwów, 46.
• Pilat T. (red.), 1900: Podręcznik statystyczny Galicji. T. VI, cz. 1, Krajowe Biuro Statystyczne, Lwów, 78.
• Pilat T. (red.), 1903: Podręcznik statystyczny Galicji. T. VII, cz. 1, Krajowe Biuro Statystyczne, Lwów, 77.
• Pilat T. (red.), 1913: Podręcznik statystyczny Galicji. T. IX, cz. 1, Krajowe Biuro Statystyczne, Lwów, 160.
• Pol W., 1877: Rzut oka na północne stoki Karpat. Dzieła prozą. Wydanie I, Lwów, 95–116.
• Polański K. (red.), 1999: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 731.
• Rapacki W., 1874: Ludność Galicji, Lwów, 126.
• Romer E., 1916: Geograficzno-statystyczny atlas Polski, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Zakład Kartograficzny Freytaga i Berndta, Warszawa–Kraków, 36.
• Romer E., 1921: Geograficzno-statystyczny atlas Polski. Wydanie II, Nakładem Książnicy Polskiej Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, Zakład Kartograficzny Freytaga i Berndta, Lwów–Warszawa, 40.
• Schematismus dioecesis Premisliensis rit. lat. pro anno Domini 1912. Przemyśl 1912, str. 377; Status archidioecensis Leopoliensis rit. lat. 1912. Catalogus universi venerabilis cleri…, Lwów, 312.
• Sułowski Z., 1995: Zróżnicowanie etniczno-religijne ludności Europy Środkowo-Wschodniej i jego geneza. [W:] Z. Sułowski, J. Skarbek (red.), Mniejszości narodowe i religijne w Europie Środkowo- Wschodniej w świetle statystyk XIX i XX wieku, Materiały z międzynarodowej konferencji „Mniejszości narodowe i religijne w pokomunistycznej Europie Środkowo-Wschodniej”. Lublin, 20–22 października 1992 roku, Materiały Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej. T. IV, Lublin, 7–18.
• Sułowski Z., 1996: Mniejszości w świetle spisów statystycznych z przełomu XIX i XX wieku. [W:] J. Skarbek (red.), Białoruś, Czechosłowacja, Litwa, Polska, Ukraina. Mniejszości w świetle spisów statystycznych XIX–XX wieku. Materiały z międzynarodowej konferencji Samoidentyfikacja narodowa i religijna a sprawa mniejszości narodowych i religijnych w Europie Środkowo-Wschodniej”, Lublin 19–21 października 1993, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin, 5–8.
• Stupnicki H., 1869: Galicya pod względem topograficzno-geograficzno-historycznym. Z mapą Galicji i Bukowiny. Wydanie drugie, Nakładem A. J. Madfesa i H. Bodeka, Lwów, 175.
• Wasilewski L., 1917: Kresy Wschodnie: Litwa i Białoruś, Podlasie i Chełmszczyzna, Galicya Wschodnia, Ukraina, Towarzystwo Wydawnicze, Warszawa, 3–49.
• Weinfeld I. (oprac.), 1912: Ludność miejska Galicyi i jej skład wyznaniowy (1881–1910), Wiadomości Statystyczne o stosunkach krajowych wydawane przez Krajowe Biuro Statystyczne pod red. T. Pilata. T. XXIV, z. II, Lwów, 52.

Identifiers

DOI

10.17951/b.2013.68.2.15