Zmienność wydajności wybranych źródeł Polski i środkowej Europy w latach 2003–2014

• Authors: Piotr Moniewski
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In this paper the mean monthly discharges of several dozen springs from Poland were presented. The analyzes were based on multiannual discharge of groundwater outflows. Three variability coefficients were used: V – according to Meinzer, R – according to Maillete and CV – classic variability coefficient. Also the Markham’s seasonality parameters were counted: seasonality index and time of concentration. The results were interpreted with reference to the basic types of hydrogeological outflows: fissure and porous, their location and discharge recession pace. The regime in half of investigated springs is complex, and the nival-pluvial regime supply dominates over simple regimes with precipitation supply. The culmination of the discharge of outflows was observed in spring between the beginning of March and mid-July, depending on their location and supply conditions. The fissure spring are characterized by higher seasonal discharge – their seasonality index is several times lower than the fissure ones. Seasonal spring discharge was found to be well correlated with the spring altitude – the discharge of higher located springs is characterized by greater seasonal variability and later concentration date. On this occasion the role of meteorological and hydrogeological conditions in shaping of springs discharge were shown. For comparison the analogical characteristics of selected springs from other hydrogeological regions (Eastern Alps, Czech Massif) were presented.

PL

Artykuł nie zawiera streszczenia w języku polskim.

Keywords

EN

springs, Central Europe, discharge of springs, seasonal variability

PL

źródła, środkowa Europa, wydajność źródeł, zmienność sezonowa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
• Year: 2016
• Volume: 71
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2017-03-06

Contributors

author

Piotr Moniewski

References

• Barczyk G., 2008: Wywierzyska tatrzańskie. Krasowe systemy wywierzyskowe Tatr Polskich, TPN, Zakopane, 1–178.
• Humnicki W., 2012: Analiza recesji wydatku źródeł pienińskich w świetle obserwacji limnimetrycznych, Pieniny – Przyroda i Człowiek, 12, 13–31.
• Jokiel P., 1994: Wieloletnie i sezonowe zmiany wydajności wybranych źródeł Polski, Wiad. IMGW, 18 (38), 4, 117–130.
• Jokiel P., 1996: Wzorcowe krzywe wysychania i potencjały zasobności kilkunastu źródeł karpackich, Wiad. IMGW, 19 (40), 2, 67–77.
• Kresič N., Stefanowič Z., 2009: Groundwater Hydrology of Springs, Butterworth-heinemann, 1–592.
• Křiž h., 1973: Processing of Results of Observations of Spring Discharge, Ground Water, 11, 5, 1–14.
• Małecka D., 1997: Źródła masywu tatrzańskiego, Acta Univ. Lodz., Folia Geogr. Phys., 2, 9–26.
• Markham C. G., 1970: Seasonality of precipitation in The United States, Ann. Assoc. Am. Geographers, 60, 3, 593–597.
• Michalczyk Z., Turczyński M., 1999: Charakterystyka hydrologiczna źródeł w Wąwolnicy na Wyżynie Lubelskiej, Annales UMCS, sec. B, 54, 217–234.
• Moniewski P., 2004: Źródła okolic Łodzi, Acta Geogr. Lodz., 87, 1–140.
• Moniewski P., 2014: Sezonowe zmiany wybranych cech fizyczno-chemicznych wód małej rzeki podmiejskiej na przykładzie Dzierżąznej, Monogr. Komit. Gosp. Wod. PAN, 20, Warszawa, 407–416.
• Moniewski P., 2015: Seasonal variability of discharge from selected springs in central Europe, Episodes, 38, 3, 189–196.
• Rocznik Hydrogeologiczny Państwowej Służby Hydrogeologicznej, 2003–2011, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Siwek J., Baścik M. (red.), 2013: Przyrodnicze i antropogeniczne przemiany źródeł Wyżyn Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej oraz ich rola w krajobrazie naturalnym i kulturowym, IGiGP UJ, Kraków, 1–317.
• Tomalski P., Tomaszewski E., 2015: Metody, formuły i wzory obliczeniowe zastosowane w pracy, [w:] P. Jokiel (red.), Metody statystyczne w analizach hydrologicznych środkowej Polski, Wyd. UŁ, Łódź, 215–271.

Identifiers

DOI

10.17951/b.2016.71.1.29