Miejsce geografii w badaniach nad językami. Między geografią języków a geografią lingwistyczną

• Authors: Krzysztof Ząbecki
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The language as a socially shaped tool that serves communication between human beings is one of the main distinguishing features of our species, while at the same time being a basic medium for transmitting culture. While the main scientific discipline that studies languages are linguistics, there are other fields of knowledge that have their share in extending the knowledge about them. The purpose of this paper is to draw attention to the possibilities of studying languages from the perspective of geography, to find the limit between the areas of research of geography and linguistics, as well as to systematize the names of subdisciplines that study this „borderland area”. In the introduction, the functions of language and the problems with making clear distinctions between languages and dialects are outlined. In the following part of the article, the author tries to systemize the terminology related to research in the area of study between geography and linguistics by analyzing similarities and differences between such Polish terms as geografia języków (geography of languages), goegrafia lingwistyczna (linguistic geography) and geolingwistyka (geolinguistics), as well as their equivalents in English and French. This serves as the basis to determine in which fields geography and linguistics can complement each other, and where lies the limit between those disciplines. The final part of the paper consists of an attempt to outline the future prospects of geographical research on languages and answer the question whether geography should cooperate with linguistics in such research and if yes, to what extent.

PL

Język jako społecznie ukształtowane narzędzie służące do komunikacji międzyludzkiej stanowi jeden z głównych wyróżników naszego gatunku, a zarazem podstawowy nośnik kultury. Główną dyscypliną naukową zajmującą się językami jest językoznawstwo, jednak również inne nauki mają swój udział w pogłębianiu wiedzy na ich temat. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na badanie języków z perspektywy geografii, próba wskazania, gdzie przebiega granica między dziedzinami badań geografii i językoznawstwa, a także usystematyzowanie nazw subdyscyplin zajmujących się badaniami na pograniczu tych dwóch dyscyplin. We wstępie pokrótce zarysowane są funkcje języka oraz trudności, jakie sprawia klasyfikowanie języków i dialektów. Następną część artykułu stanowi próba usystematyzowania terminologii związanej z badaniami prowadzonymi na pograniczu geografii i językoznawstwa poprzez analizę podobieństw i różnic między takimi pojęciami jak „geografia języków”, „goegrafia lingwistyczna” i „geolingwistyka”, a także ich angielskimi i francuskimi odpowiednikami. Stanowi to podstawę do stwierdzenia, na jakich płaszczyznach geografia i lingwistyka mogą się wzajemnie uzupełniać, a gdzie występują granice między oboma dyscyplinami. Na zakończenie pojawia się próba odpowiedzi na pytanie, jakie są perspektywy geograficznych badań nad językami: czy geografia powinna współpracować z językoznawstwem i ewentualnie w jakim zakresie.

Keywords

EN

geography of languages; language geography; linguistic geography; geolinguistics; linguistics

PL

geografia języków; geografia językowa; geografia lingwistyczna; geolingwistyka; językoznawstwo

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
• Year: 2016
• Volume: 71
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2017-03-06

Contributors

author

Krzysztof Ząbecki

References

• Breton R. J. L., 1975: La place de la géographie des langues, Annales de géographie, 84 (465), 513–525, doi: 10.3406/geo.1975.19820.
• Delgado de Carvalho C. M., 1962: The geography of languages, P. L. Wagner, M. W. Mikesell, Readings in cultural geography, 75–93.
• Demangeon A., 1929: La géographie des langues, Annales de géographie, 38 (215), 427–438, doi: 10.3406/geo.1929.9889.
• Eckert P., 2008: Where do ethnolects stop?, International Journal of Bilingualism, 12: 25–42, doi: 10.1177/13670069080120010301.
• Gilliéron J., 1881: Petit atlas phonétique du Valais roman (sud du Rhône), honoré Champion, Paryż.
• Gilliéron J., Edmont E., 1902–1910: L’atlas linguistique de la France, 9 tomów, honoré Champion, Paryż.
• Hauser M. D., Chomsky N., Fitch W. T., 2002: The Faculty of Language: What Is It, Who Has It, and How Did It Evolve?, Science 298: 1569–1579, doi: 10.1126/science.298.5598.1569.
• Nitsch K., Małecki M., 1934: Atlas językowy polskiego Podkarpacia, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
• Nitsch K., 1957: Mały atlas gwar polskich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław, Kraków.
• Szul R., 2009: Język, naród, państwo. Język jako zjawisko polityczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 7, 8–9.
• Warf B., 2006: Language, Geography of, [w:] B. Warf (red.), Encyclopedia of Human Geography, 270–275, Sage Publications, Thousand Oaks, 270.
• Wenker G., 1878: Sprach-Atlas der Rheinprovinz nördlich der Mosel sowie des Kreises Siegen, Marburg, [nieopublikowany].
• Withers C. W. J., 2009: „Language”, [w:] G. Derek, R. Johnston, G. Pratt, M. Watts, S. Whatmore (red.), The Dictionary of Human Geography, 411–412, Wiley-Blackwell, Oxford.

Identifiers

DOI

10.17951/b.2016.71.1.85