Gazele biznesu jako probierz poziomu rozwoju gospodarczego aktualnych i potencjalnych ośrodków wzrostu w województwie podkarpackim

• Authors: Agnieszka Maria Sobala-Gwosdz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wiele badań analizując poziom rozwoju nie odwołuje się wprost do stopnia rozwoju działalności motorycznych, lecz raczej do efektów ich funkcjonowania. W niniejszej pracy uznano, że istotną rolę jako działalności motoryczne pełnią dynamiczne małe i średnie firmy, a ich wewnątrzwojewódzkie zróżnicowanie aktywności może być desygnatą pełnionej przez dane miasto roli ośrodka wzrostu. Stąd niniejsza praca ma dwa główne cele: metodyczny – określenie możliwości wykorzystania zróżnicowanego stopnia aktywności małych i średnich przedsiębiorstw do diagnozowania poziomu i dynamiki rozwoju oraz poznawczy – zbadanie poziomu zróżnicowania aktywności dynamicznych i potencjalnie innowacyjnych podmiotów gospodarczych w średnich i dużych miastach województwa podkarpackiego. Badanie ujawniło silne zróżnicowanie średnich i dużych miast w regionie w zakresie liczby dynamicznych małych i średnich firm (gazel biznesu) oraz tempa powstawania potencjalnie innowacyjnych działalności gospodarczych. Wszystkie uwzględnione w analizie techniki określenia poziomu rozwoju gospodarczego i jego dynamiki wskazują na silną i rosnącą pozycję Rzeszowa jako regionalnego ośrodka wzrostu. Świadczy to o rosnącej roli procesów metropolizacyjnych nawet w przypadku słabo zurbanizowanego województwa, z relatywnie małym – w porównaniu do największych miast Polski – ośrodkiem wojewódzkim.

EN

The aim of the article is to assess the degree of diversification of the activity of rapid-growth firms (gazelles) in the towns of Podkarpackie region, especially in those urban centres, which are indicated in the regional strategy papers as actual or potential growth poles. The author puts forward a hypothesis that the broad representation of rapidly growing small and medium-sized companies is a good indicator of the condition of the local economy, highly correlated with other desirable measures of socio-economic development. The conducted research on the saturation of towns in the region with rapid-growth firms and the dynamics of their development allow one to conclude that much smaller set of cities than designated in the regional strategic documents can be regarded as growth centres in the light of this measure.

Keywords

PL

teoria biegunów wzrostu; Polska południowo-wschodnia; zróżnicowanie przedsiębiorczości

EN

theory of growth poles, south-east Poland, enterprise differentiation, rapid-growth firms

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
• Year: 2016
• Volume: 71
• Issue: 2

Dates

published

2016

online

2017-08-10

Contributors

author

Agnieszka Maria Sobala-Gwosdz

References

• Biernacki W., Działek J., Guzik R., Gwosdz K., Kocaj A., Kołoś A., Panecka-Niepsuj M., Sobala-Gwosdz A., Sykała Ł., Wiedermann K., 2015, Analiza relacji funkcjonalno-przestrzennych między ośrodkami miejskimi i ich otoczeniem w województwie pomorskim, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
• Biernacki W., Dej M., Domański B., Działek J., Gwosdz K., Guzik R., Huculak M., Janas K., Jarczewski W., Sobala-Gwosdz A., 2012, Znaczenie projektów realizowanych w ramach RPO WP dla rozwoju miast województwa podkarpackiego, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
• Dej M., 2009, Large enterprises as a factor triggering social and economical changes in the polish countryside outside the metropolitan areas, Revija za geografijo – Journal for Geography, 4-2, 87–102.
• Dej M., Micek G., 2013, The role of large enterprises in local labour market development in non-metropolitan rural areas in Poland, [w:] C. Tamasy, J.R. Diez (red.), Regional Resilience, Economy and Society – Globalizing Rural Places, Ashgate.
• Domański B., Gwosdz K. (red.), Dziesięć lat doświadczeń pierwszej polskiej specjalnej strefy ekonomicznej, Kraków–Mielec, 89–132.
• Domański B., Noworól A. (red.), 2010, Małopolskie miasta – funkcje, potencjał i trendy rozwojowe, Małopolskie Obserwatorium Rozwoju, Kraków.
• High-tech industry and knowledge-intensive services (htec) http://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/DE/htec_esms.htm [dostęp 10 06 2015]
• Glaeser E., 2011, Triumph of the city: how our greatest invention makes us richer, smarter, greener, healthier, and happier, Penguin Press, New York.
• Grzeszczak J., 1978, Recepcja teorii biegunów wzrostu w Polsce, [w:] J. Grzeszczak (red.), Teoria biegunów wzrostu, Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej, 3/4, 6-25.
• Grzeszczak J., 1999, Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Grzeszczak J., 2007, Teoria biegunów wzrostu w warunkach polskich: przeszłość i teraźniejszość, [w:] Lach J., Borowiec M., Rachwał T. (red.), Procesy transformacji społeczno-ekonomicznych i przyrodniczych struktur przestrzennych, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, Kraków, 120–129.
• Gwosdz K., 2014, Między starą a nową ścieżką rozwojową. Mechanizmy ewolucji struktury gospodarczej i przestrzennej regionu tradycyjnego przemysłu na przykładzie konurbacji katowickiej po 1989 roku., Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
• Herbst M., 2012, Edukacja jako czynnik i wynik rozwoju regionalnego. Doświadczenia Polski w perspektywie międzynarodowej, Scholar, Warszawa.
• Jacobs J., 1969, The economy of cities, Vintage Books, New York.
• Jarczewski W., Gwosdz K., 2007, Du declin a une reconversion reussie. Le cas de Mielec (Pologne), [w:] F. Chignier-Riboulon i N. Semmoud (red.), Nouvelle attractivite des territoires et engagement des acteurs, Presses Universitaires Blaise-Pascal, Clermont-Ferrand, 51–62.
• Makieła Z. Rachwał T., 2005, Podstawy przedsiębiorczości, Nowa Era, Warszawa.
• Pawłowski K., 2007, Creative and innovative region – a case study of Nowy Sącz, [w:] P. Jakubowska, A. Kukliński, P. Żuber (red.), The Europe of European Regions, Ministry of Regional Development, Warsaw, 228–242.
• Rachwał T., 2012, Innowacyjność przedsiębiorstw przemysłowych jako czynnik rozwoju miast, [w:] Makieła Z., Szromnik A. (red.), Miasto innowacyjne. Wiedza–Przedsiębiorczość–Marketing, Studia KPZK PAN, 141, 135–152.
• Siłka P., 2010, Przykład indeksu potencjału innowacyjnego dla wybranych miast Polski, [w]: Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Procesy transformacji przemysłu w regionalnych i krajowych układach przestrzennych, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, Warszawa-Kraków, 15, 185–196.
• Siła P., 2012, Potencjał innowacyjny wybranych polskich miast a ich rozwój gospodarczy, IGiPZ, Warszawa.
• Makieła Z., Sobala-Gwosdz A., 2009, The influence of metropolitan areas on regional development. Rzeszów as compared to other Metropolitan areas in eastern Poland, EUROPA XXI, 19, 57-70.
• Sobala-Gwosdz A., 2005, Ośrodki wzrostu i obszary stagnacji w województwie podkarpackim, Instytut Geografii i gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
• Stryjakiewicz T., 1999, Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji, UAM, Poznań.
• Śleszyński P., Czapiewski K., 2011, Znaczenie ośrodków miejskich oraz ich hierarchicznych powiązań dla regionalnego i lokalnego rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski wschodniej, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii I Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego, Warszawa.
• Taleb N.N., 2013, Antykruchość. O rzeczach, którym służą wstrząsy, Kurhaus, Warszawa.
• Zaborowski Ł., 2013, Podział kraju na województwa. Próba obiektywizacji, Scholar, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/b.2016.71.2.207