Rozwój bazy noclegowej i gastronomicznej Spały w świetle miar centrograficznych

• Authors: Jolanta Latosińska , Bogdan Włodarczyk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zagospodarowanie turystyczne miejscowości, regionów czy obszarów jest jednym z głównych czynników wpływających na jakość obsługi ruchu turystycznego. W artykule zaprezentowano zagospodarowanie turystyczne Spały – znanej w Polsce miejscowości wypoczynkowej położonej w województwie łódzkim. To miejscowość o rozwiniętej funkcji turystycznej, w której – podobnie jak w wielu innych w kraju – w dobie gospodarki rynkowej zachodzą liczne zmiany, m.in. dotyczące infrastruktury turystycznej. Celem opracowania było przedstawienie w ujęciu chronologicznym rozwoju bazy noclegowej i gastronomicznej Spały od przełomu XIX i XX w. po czasy obecne. Zagadnienie przeanalizowano na płaszczyźnie zarówno historycznej, jak i przestrzennej. Wskazano na najważniejsze cechy infrastruktury, charakteryzując ją m.in. pod względem wielkości, pełnionych funkcji oraz wykorzystania. Jako sposoby pozyskiwania danych zastosowano podstawowe metody badań terenowych, takie jak: kwerenda, inwentaryzacja, obserwacja i wywiady z właścicielami obiektów. Jako metodę analizy przestrzennej wykorzystano miary centrograficzne, z których autorzy zastosowali środek ciężkości (centroid), odchylenie standardowe odległości oraz elipsę odchyleń standardowych. Rezultaty przeprowadzonych analiz to: określenie kierunku zmian zachodzących w przestrzeni Spały pod wpływem przemiany bazy noclegowej i gastronomicznej, określenie znaczenia zagospodarowania turystycznego w ogólnej atrakcyjności turystycznej miejscowości oraz zwrócenie uwagi na przydatność miar centrograficznych w analizach przestrzennych zjawisk turystycznych.

EN

Tourist development of individual destinations, regions or larger areas is one of the main factors influencing the standard of tourist service. In the article, there is presented the tourist development of Spała – a well-known Polish holiday resort in Łódź Province. It is a locality with a developed tourist function, which is changing considerably, like many other functions in Poland, in the market economy era. Some changes regard tourist infrastructure. The aim of the article was to give a chronological presentation of the evolution of accommodation and gastronomic facilities in Spała, from the turn of the 19th and 20th century until the present time. The problem was analysed from the historical and spatial point of view. The own study point to the most important features of the infrastructure, with respect to its size, functions and use. The methods of data collecting included basic field research methods, such as query, inventory, observation and interviews with the owners of facilities. The spatial analysis method was based on centrographic measures, using the concepts of a centroid, distance standard deviation and the standard deviation ellipsis. As a result, the own study defined the direction of changes taking place within the space of Spała under the influence of the transformations in accommodation and gastronomic facilities, as well as pointed to the usefulness of centrographic measures in the spatial analysis of tourism phenomena.

Keywords

PL

Spała, zagospodarowanie turystyczne, baza noclegowa, baza gastronomiczna, miary centrograficzne

EN

Spała, tourist infrastructure/development, accommodation, gastronomic facilities, centrographic measures

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
• Year: 2019
• Volume: 74

Dates

published

2019

online

2019-10-09

Contributors

author

Jolanta Latosińska

author

Bogdan Włodarczyk

References

• Bar R., Doliński A., 1969: Turystyka. Wyd. PWSZ, Warszawa.
• Czestnych S., Kettering K., Słoniewski M., 2013: Spała – carska rezydencja. Wyd. Cel, Konstancin-Jeziorna.
• Gaworecki W., 2010: Turystyka. PWE, Warszawa.
• Jażdżewska I., 2003: Statystyka dla geografów. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Jażdżewska I., 2006: Zmiany położenia środka ciężkości miast i ludności miejskiej w Polsce w XX wieku. Przegląd Geograficzny, 78(4), 561–574.
• Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B., 2010: Produkt turystyczny. Pomysł – organizacja – zarządzanie. PWE, Warszawa.
• Kobalczyk A., 2017: Sekrety Tomaszowa i Spały. Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź.
• Kobalczyk A., Słoniewski M., 2011: Carska Spała. Wyd. MAX s.c. Jolanta i Michał Słoniewscy, Spała.
• Kowalczyk A., Derek M., 2010: Zagospodarowanie turystyczne. PWN, Warszawa.
• Kruczek Z., 2003: Polska. Geografia atrakcji turystycznych. Wyd. Proksenia, Kraków.
• Kurek W. (red.), 2007: Turystyka. PWN, Warszawa.
• Latosińska J., Żek M., 2011: Funkcja turystyczna Spały, [w:] B. Krakowiak, J. Latosińska (red.), Turystyka polska w latach 1989–2009. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 93–115.
• Latosińska J., Muszyńska A., 2013: Stare i nowe formy turystyki w przestrzeni – Spalski Jarmark Antyków i Rękodzieła Ludowego w świetle badań ruchu turystycznego, [w:] R. Wiluś, J. Wojciechowska (red.), Nowe-stare formy turystyki w przestrzeni. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 137–157.
• Latosińska J., Nalej M., 2018: Zastosowanie systemów Informacji Geograficznej (GIS) w dydaktyce geograficznej. Przykład ćwiczeń terenowych „Geografia turyzmu i hotelarstwa”. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 34, 77–95. https://doi.org/10.18778/1508-1117.34.05
• Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., 2008: Geografia turystyki Polski. PWE, Warszawa.
• Liszewski S., 1991: Spała. Monografia i funkcja miejscowości wypoczynkowej. Turyzm, (2), 5–32.
• Matczak A., 2004: Metodologia badań nad lokalizacją hoteli, [w:] A. Matczak (red.), Lokalizacja hoteli w krajowych metropoliach Europy Środkowo-Wschodniej. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź, 11–43.
• Matykowski R., 1981: Miary centrograficzne i ich zastosowanie w badaniach ekonomiczno-geograficznych. Przegląd Geograficzny, 53(3), 493‒518.
• Meyer B. (red.), 2004: Wybrane aspekty obsługi ruchu turystycznego. Fundacja na Rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Nalej M., 2014: Rozmieszczenie obiektów noclegowych w Łodzi w 2013 roku w świetle miar centrograficznych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 16, 133–148.
• Niezgoda A., Zmyślony P., 2006: Popyt turystyczny. Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Pawłowski S., 2012: Dzieje Spały i lasu spalskiego. Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Spała, Spała.
• Pigoń Z., 1970: Spała. Wyd. Łódzkie, Łódź.
• Rogalewski O., 1980: Zagospodarowanie turystyczne. WSiP, Warszawa.
• Słoniewski M., 2012: Prezydencka Spała. MAX s.c. Jolanta i Michał Słoniewscy, Spała.
• Słoniewski M., Czestnych S., 2014: Pałac i ludzie. Historia rezydencji myśliwskiej w Spale 1885–1945. MAX s.c. Jolanta i Michał Słoniewscy, Spała.
• Szymańscy M. i J., 2011: Wojenna Spała. Lokalna Organizacja Turystyczna w Spale, Spała.
• Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (t.j. Dz.U. 2019, poz. 238).
• Warszyńska J., Jackowski J., 1979: Podstawy geografii turyzmu. PWN, Warszawa.
• Włodarczyk B., 2015: Hotele w przestrzeni miejskiej Łodzi. Turyzm/Tourism, 25/2, 63–75.

Identifiers

DOI

10.17951/b.2019.74.0.133-162