Charakterystyka hydrologiczna zlewni rzeki Ciemięgi

• Authors: Zdzisław Michalczyk , Stanisław Chmiel , Sławomir Głowacki , Joanna Sposób , Beata Zielińska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na podstawie materiałów zbieranych w latach 1956–2017 przez pracowników Zakładu Hydrologii UMCS w pracy przedstawiono warunki tworzenia się zasobów wód podziemnych, spływu powierzchniowego, wydajności źródeł, odpływu i bilansu wodnego w zlewni Ciemięgi położonej w północnej części Wyżyny Lubelskiej. Analizę hydrologiczną oparto na dobowych stanach i przepływach z lat 1981–2017. Zasoby wodne zlewni zmieniały się w cyklu wieloletnim, z wyraźnie zaznaczonym rytmem sezonowym. Średni roczny przepływ wyniósł 0,53 m3∙s-1, co odpowiada odpływowi jednostkowemu 3,46 dm3∙s-1∙km2 i warstwie odpływu 109 mm. Wysokie zasilanie podziemne, kształtowane przez dopływ wody z kilku źródeł o wydajnościach 10–80 dm3∙s-1, warunkuje wyrównanie przepływów w dolnym biegu rzeki. Spływ powierzchniowy (mimo znacznych spadków terenu) pojawia się stosunkowo rzadko, najwyższe wartości osiągając w okresie spływu wód roztopowych po zamarzniętym gruncie. Wielkość odpływu ze zlewni Ciemięgi utrzymuje się poniżej średniej dla Wyżyny Lubelskiej i Polski.

EN

Based on the materials collected in 1956–2017 by the Department of Hydrology MCSU, conditions of groundwater resources formation, surface runoff, spring discharge, outflow and water quality in the Ciemięga River catchment, located in the northern part of Lublin Upland, have been presented in the paper. Hydrological analysis has been based on diurnal water stages and river discharges collected in 1981–2017. Water resources in the catchment have been changing in multiannual rhythm. Mean annual discharge was 0.53 m3∙s-1, what corresponded to 3.46 dm3∙s-1∙km2 specific runoff and 109 mm runoff index. High groundwater feeding formed by inflow of water from several springs of discharge of 10–80 dm3∙s-1 influences the equalization of the river discharge in the lower course. Surface runoff, despite considerable slope reduction, is observed relatively seldom, and reach the highest values in the period of snow-melting flow on the frozen ground. Runoff value for the Ciemięga River catchment is below the mean for Lublin Upland and for Poland.

Keywords

PL

wody podziemne, wydajność źródeł, odpływ, Wyżyna Lubelska

EN

groundwaters, spring discharge, outflow, Lublin Upland

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
• Year: 2019
• Volume: 74

Dates

published

2019

online

2019-09-10

Contributors

author

Zdzisław Michalczyk

author

Stanisław Chmiel

author

Sławomir Głowacki

author

Joanna Sposób

author

Beata Zielińska

References

• Chałubińska A., Wilgat T., 1954: Podział fizjograficzny województwa lubelskiego, [w:] Przewodnik V Ogólnopolskiego Zjazdu PTG. Oddział Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Lublin, 3–44.
• Chmielewski T.J., 1997: Struktura ekologiczna zlewni rzeki Ciemięgi, jej zagrożenia i rola w funkcjonowaniu „Zielonego Pierścienia” wokół miasta Lublina, [w:] Efekty proekologicznego zagospodarowania zlewni rzeki Ciemięgi. Urząd Wojewódzki w Lublinie, Lublin, 13–20.
• Czaporowska B., 1956: Hydrografia dorzecza Ciemięgi. Maszynopis Zakładu Hydrologii UMCS, Lublin.
• Czerwińska-Tomczyk J., Sadurski A., 2000a: Mapa Hydrogeologiczna Polski, 1:50 000, ark. Lubartów. PIG, Warszawa.
• Czerwińska-Tomczyk J., Sadurski A., 2000b: Mapa Hydrogeologiczna Polski, 1:50 000, ark. Markuszów. PIG, Warszawa.
• Efekty proekologicznego zagospodarowania zlewni rzeki Ciemięgi, 1997. Urząd Wojewódzki w Lublinie, Lublin.
• Harasimiuk M., Henkiel A., 1982: Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Polski, ark. Lublin. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
• Kaszewski B.M., 2008: Klimat, [w:] S. Uziak, R. Turski (red.), Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny. LTN, Lublin, 75–111.
• Mapa Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000, 2010. Zakład Hydrografii i Morfologii Koryt Rzecznych IMGW, Warszawa.
• Michalczyk Z., 1995: Stosunki wodne dorzecza Ciemięgi, [w:] T. Orlik, Z. Michalczyk, W. Grodzieński (red.), Proekologiczne zagospodarowanie zlewni rzeki Ciemięgi. Konferencja naukowo-techniczna, Lublin, 16–17.11, 1995 r. LFOŚN, Lublin, 25–36.
• Michalczyk Z., 2007: Mapa Hydrograficzna Polski w skali 1:50 000, ark. Lublin (M-34-34-A). CODGiK, Warszawa.
• Michalczyk Z. (red.), 1997: Strategia wykorzystania i ochrony wód w dorzeczu Bystrzycy. Wyd. UMCS, Lublin.
• Michalczyk Z., Turczyński M., 1988: Charakterystyka hydrologiczna dorzecza Ciemięgi, [w:] Badania hydrograficzne w poznawaniu środowiska. Wyd. UMCS, Lublin, 83–92.
• Michalczyk Z., Turczyński M., 1992: Charakterystyka hydrologiczna okolic Turki pod Lublinem. Annales UMCS sec. B, 44/45, 187–209.
• Michalczyk Z., Rederowa E., 1993: Dorzecze Ciemięgi, [w:] Z. Michalczyk (red.), Źródła zachodniej części Wyżyny Lubelskiej. Wyd. UMCS, Lublin, 143–151.
• Michalczyk Z., Chmiel S., Głowacki S., Zielińska B., 1997: Ocena zasobów wodnych dorzecza Ciemięgi, [w:] Efekty proekologicznego zagospodarowania zlewni rzeki Ciemięgi. Urząd Wojewódzki w Lublinie, Lublin, 21–36.
• Michalczyk Z., Chmiel S., Głowacki S., Sposób J., Zielińska B., 2010a: Charakterystyka hydrologiczna źródeł w Baszkach koło Lublina, [w:] T. Ciupa, R. Suligowski (red.), Woda w badaniach geograficznych. Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego. Instytut Geografii, Kielce, 281–291.
• Michalczyk Z., Głowacki S., Sobolewski W., 2010b: Wezbrania i niżówki w dorzeczu Ciemięgi. Annales UMCS sec. B, 65(1), 87–98. https://doi.org/10.2478/v10066-010-0021-5
• Niemiec S., 1972: Źródła w dorzeczu Ciemięgi. Maszynopis Zakładu Hydrologii UMCS, Lublin.
• Orlik T., Jóźwiakowski K., 1997: Charakterystyka małych zbiorników wodnych w dolinie Ciemięgi, [w:] Efekty proekologicznego zagospodarowania zlewni rzeki Ciemięgi. Urząd Wojewódzki w Lublinie, Lublin, 49–55.
• Orlik T., Michalczyk Z., Grodzieński W. (red.), 1995: Proekologiczne zagospodarowanie zlewni rzeki Ciemięgi. Konferencja naukowo-techniczna, Lublin, 16–17.11, 1995 r. LFOŚN, Lublin.
• Pietruszka W., Szczerbicka M., Zezula H., 2002a: Mapa Hydrogeologiczna Polski, 1:50 000, ark. Lublin. PIG, Warszawa.
• Pietruszka W., Szczerbicka M., Zezula H., 2002b: Mapa Hydrogeologiczna Polski, 1:50 000, ark. Bełżyce. PIG, Warszawa.
• Skowrońska U., 1994: Charakterystyka hydrologiczna źródeł dolnej Ciemięgi. Maszynopis Zakładu Hydrologii UMCS, Lublin.
• Sposób J., 2007: Mapa Hydrograficzna Polski 1:50 000, ark. Bełżyce (M-34-33-B). CODGiK, Warszawa.
• Świątek R., 1973: Stosunki odpływu w zlewni Ciemięgi. Maszynopis Zakładu Hydrografii UMCS, Lublin.
• Wilgat T. (red.), 1992: System obszarów chronionych województwa lubelskiego. Wyd. UMCS, Lublin.

Identifiers

DOI

10.17951/b.2019.74.0.27-43