Od autonomii do niepodległości - próby ustanowienia ukraińskiej państwowości

• Authors: Beata Varga
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This text analyzes two attempts aimed at the establishment of a unified and independent Ukrainian state. As regards contemporary Ukranian historiography and political authorities, they consider present day Ukraine to be the direct successor of the 17th century ”Cossack state” and the 1917-20 Ukrainian People’s Republic. A similarity was apparent in both historical situations in the sense that beyond the unfavourable political environment, internal dividedness stood as an obstacle to the creation of unity and self-sufficiency.

PL

Tym, co przyczyniło się do podziału Ukrainy i długotwałości procesów budowania narodu i państwa, był przede wszystkim brak dziedziczonej tożsamości narodowej, dlatego też niektóre jej terytoria okazały się bardziej „dojrzałe”, a inne „nierozwinięte”. W trakcie długiego procesu historycznego, biegnącego od autonomii do narodzin niezależnego państwa ukraińskiego, terytoria ukraińskie stały się podwójnym, a następnie potrójnym peryferiami sfer władzy. Począwszy od drugiej połowy XVII wieku, „państwo kozackie” Bohdana Chmielnickiego wpadało w ręce hetmanów reprezentujących różne orientacje polityczne i sąsiednie mocarstwa, co więcej, pod koniec pierwszej wojny światowej Ukraina stała się polem walki przywódców ukraińskich oraz mocarstw centralnych i ententy. W obydwu tych sytuacjach historycznych dają się dostrzec podobieństwa, polegające nie tylko na istnieniu niesprzyjającego środowiska politycznego, ale także i wewnętrznych podziałów stojących na drodze do jedności i samostanowienia. W czasach „rewolucji ukraińskich” z XVII i XX wieku powstanie suwerennego państwa ukraińskiego nie leżało w interesie żadnej z regionalnych potęg, w związku z czym w obu tych przypadkach Ukraina znalazła się w „historycznym ślepym zaułku”.

Keywords

EN

Ukrainian statehood, Treaty of Pereyaslav, Ukranian People’s Republic, The Ukrainian Hetmanate, Directorate of Ukraine

PL

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
• Year: 2019
• Volume: 4

Dates

published

2019

online

2019-12-28

Contributors

author

Beata Varga

References

• Sources
• – Akty, otnosyashchiesya k istorii Yuzhnoy i Zapadnoy Rossii, sobrannye i izdannye Arkheograficheskoy komissiey. (Akty YuZR) 1869: VI. T. Sanktpetersburg 1869.
• – Akt Zluky` spy`ravsya na spokonvichnu mriyu ukrayinciv. https://borinfo.com.ua/boryspil-products-news-2012-01-308-4
• – Arkhiv Yugo-Zapadnoy Rossii, izdavaemyy Vremennoyu komissieyu dlya razbora drevnikh aktov. (Arkhiv YuZR) Kiev1863, Т. XIII.
• – Khrestomatiya po otechestvennoy istorii (1914-1945). (Khrestomatiya) Gumanitarnyy izdatelskiy tsentr VLADOS, Moskva 1996.
• – Martens F. F. 1875: Sobranie traktatov i konventsiy, zaklyuchennykh inostrannymi derzhavami. II. Traktaty s Avstriyeyu 1772-1818. Tipografiya Ministerstva Putey Soobshcheniya, Sanktpetersburg 1875.
• – Ukrayins`ka Central`na rada: Dokumenty` i materialy` u 2 tomax. (UCzR) Naukova dumka, Kiyiv 1997
• – Vossoedinenie Ukrainy s Rossiey. Dokumenty i materialy v 3 tomakh. Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR, 1954:, Moskva. Tom 1. 1620-1647 gody, Tom 2. 1648-1651 T. 3. 1651-1654 gg.
• Literature
• – Chuxlib T., Kozaki y` monarxi- Mizhnarodni vidnosy`ny` rann`omodernoyi Ukrayins`koyi derzhavy` 1648-1721 rr. , Vy`davny`czstvy` imeni Oleny` Teligy`, Kiyiv 2009.
• – Daczkiv Y`. B., Dy`plomaty` Ukrayins`koyi Central`noyi Rady` u proty`stoyanni z bil`shovy`cz`ky`my` delegaciyamy` Petrograda i Xarkova na Brests`kij my`rnij konferenciyi. In: Gileya-Naukovy`j visny`k, Kiyiv 2009. pp. 31-49.
• – Daczkiv Y., Dy`plomatiya ukrayins`ky`x nacional`ny`x uryadiv u zaxy`sti derzhavnosti (1917-1923 rr). AFTOREFERAT dy`sertaciyi na zdobuttya stupenya doktora istory`chny`x nauk Kiyiv 2010.
• – Fedinec Cs., Halász I.-Tóth M., A független Ukrajna – államépítés, alkotmányozás és elsüllyesztett kincsek. MTA Társadalomtudományi Kutatóközpont Kalligram, Budapest 2016.
• – Gebei S., Stepen nezavisimosti Ukrainskogo getmanstva (seredina XVII veka). In: Moskoviya: spetsifika razvitiya- – Muscovy: The Peculiarities of its Development. Magyar Ruszisztikai Intézet, Budapest 2003. pp. 183-194.
• – Gebei S., Az ukrán kérdés a nemzetközi béketárgyalásokon (1918-1921). Acta Acad. Agriensis, Sectio Historiae (XLIII.) 2015. pp. 71-101.
• – Gorobecz` V. M., Vid soyuzu do y`nkorporacy`y`: ukrayinsko-rosijs`ky` vidnosy`ny` drugoyi polovy`ny` XVII – pershoyi chverti XVIII. st. Y`nsty`tut Y`storiyi Ukrayiny` NAN Ukrayiny`, Kiyiv 1995.
• – Halmosy D., Nemzetközi szerződések 1918-1945. Közgazdasági és Jogi Könyvkiadó-Gondolat Könyvkiadó, Budapest 1983.
• – Himka J.-P., Confessional Relations in Galicia. In: A Multicultured Land, edited by Chriss Hann and Paul Robert Magocsi. University of Toronto Press, Toronto. 2005. pp. 22.35.
• – Istoriya russko-ukrainskikh otnosheniy v XVII-XVIII vekakh. K 350-letiyu Pereyaslavkoy Rady. Institut rossiyskoy istorii RAN, Moskva 2006.
• – Jekelcsik Sz., Ukrajna története-Egy modern nemzet születése. Kairosz Kiadó, Budapest 2014.
• – Karácsonyi D., A kelet-európai sztyep és a magyar Alföld mint frontier-területek. Földrajzi értesítő LVII. 1-2. 2008. pp. 185-211.
• – Krausz T., Harc Ukrajnáért. Eszmélet 102. 2014. pp.28-33.
• – Kry`kun M., Mizh vijnoyu i radoyu. Kozacztvo pravoberezhnoj Ukrayiny` v drugij polovy`ni XVII- na pochatkuXVIII stolittya. Kry`ty`ka, Kiyiv 2006.
• – Magocsi P. R., A History of Ukraine – The Land and Its Peoples. University of Toronto Press, Toronto 2010.
• – -Magocsi P. R., The Roots of Ukrainian Nationalism. Galícia as Ukraine’s Piedmont. University Press of Toronto, Toronto 2002.
• – Papaky`n G., Istoriya derzhavny`x ustanov Ukrayiny`: Uryaduyuchy` insty`tuciyi ta derzhavni ustanovy` IX – pochatku XX. st. Y`nsty`tut y`storiyi Ukrayiny`. NAN Ukrayiny`, Kiyiv 2010.
• – Ploxij S., Bozhestvennoe pravo get`maniv: Bogdan Xmel`ny`cz`ky`j i problema legity`maciyi get`mans`ko valdy` v Ukraiyiny`. In: Mediaevalia ucrainica : mental`nost` ta istoriya idej. III. Kiyiv 1994.
• – Ponenko Ya. V., Dy`plomaty`chni vzaэmy`ny` Ukray`ns`koyi Narodnoyi Respubliky` z krayinamy` Antanty` za doby` Dy`rektoriyi (1918-1921 rr.). aftoref dy`s. .kand. y`st. nauk. Zaporizhzhya. 2006.
• – Ring É., Lengyelországot az anarchia tartja fenn? ELTE Eötvös Kiadó, Budapest 2001.
• – Rumyancev V. - Straxov, E., Pravo v pery`od ukray`nskoj revolyucy`y`. Pravo Ukray`ni.. 1. 2013. pp. 282-300.
• – Shherbak O., Ukrayins`ke kozacztvo: formuvannya social`nogo stanu. Druga polovy`na XV - seredy`na XVIIst. KM Akademiya, Kiyiv 2006.
• – Shevchuk V. P., Taranenko, M. G., Istoriya ukrayins`koyi derzhavnosty`. Ly`bid`, Kiyiv 1999.
• – Sirka A., 1980: The Nationality Question in Austrian Education – The Case of Ukrainians Galicia 1867-1917. Frankfurt am Main: European University Studies. 1980 pp. 1-33.
• – Smolij V., Stepankov, V., Ukrayins`ka derzhavna ideya XVII–XVIII stolit`. Problemy` formuvannya, evolyuciyi, realizaciyi. Al`ternaty`vy`, Ky`yiv 1997.
• – Smolij V., Stepankov, V., Ukrayins`ky`j poly`ty`chny`j proekt XVII st.: stanovlennya naciy`onal`nogo y`nsty`tutu vlady`. Y`nsty`tut y`storiyi Ukrayiny` NAN Ukrayiny`, Kiyiv 2014.
• – Sorokina N. D., Konflikt na Yuge-vostoke Ukrainy: istoriya povtoryaetsya? In:Teorii i problemy politicheskikh issledovaniy. 4. 2016. pp. 119-134.
• – Subtelny O., Ukraine – A History 2000: University of Toronto Press, Toronto 2000.
• – Supronyuk O., Chasopy`s «Vy`sny`k soyuzu vy`zvolennya Ukrayiny`» (vy`den`, 1914-1918) yak chy`nny`k stanovlennya derzhavnosty` Ukrayiny` . In: Seriya y`story`chni nauky` 23. 2015. pp. 59-64.
• – Szereda V., Történelmi emlékezet Ukrajna elnökeinek hivatalos beszédeiben. Regio (Kisebbség, Politika, Társadalom) 3. 2007. pp. 47–68.
• – Ukrayina u mizhnarodny`x vidnosy`nax XX. stolittya. Pod red. V Mel`ny`ka Uzhgorod, 1999. http://library.if.ua/book/10/1031.html
• – Vusko I., The Politics of Cultural Retreat – Imperial Bureaucracy in Austrian Galicia, 1772-1867. Yale University Press, New Haven and London. 2015.
• – Zyakun A., «Monarxy`zm» B. Xmel`ny`cz`kogo: gy`potezi ta realiyi. In: Svitoglyad-Filosofiya-Religiya. zb. nauk. pracz`. 7. Sumy` : DVNZ „UABS NBU”. 2014. pp. 94-104.

Identifiers

DOI

10.17951/bc.2019.4.9-21