Peripheral Dyslalia as a Subject Matter of Professional Education. The Overview of Issues

• Authors: Danuta Pluta-Wojciechowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka przedstawia rozważania dotyczące kształcenia logopedów w Polsce, biorąc pod uwagę jedno z zaburzeń, a mianowicie dyslalię obwodową. W poszczególnych częściach opracowania prezentuje katalog zagadnień, które powinny znaleźć się – zdaniem autorki – w programach kształcenia. Jednocześnie podejmuje rozważania ukazujące specyfikę ujęcia zaburzeń realizacji fonemów w logopedii w porównaniu z foniatrią. Wskazuje też na oryginalny przedmiot badań i działalności praktycznej w logopedii.

EN

The author presents some reflections on the issue of training carried out among speech therapists in Poland taking into account one of the disorders, namely peripheral dyslalia. In the following sections of the paper, the writer depicts a catalogue of problems which, according to the author, should be found in the training scheme. At the same time, the author deals with the specifics of the method of formalising the disorders in the area of phoneme realization in speech therapy composed with phoniatrics. She indicates the original character of the area of study and of the practical activity in speech therapy.

Keywords

PL

dyslalia; diagnoza i terapia logopedyczna; wady wymowy; kształcenie logopedów

EN

dyslalia; diagnosis and speech therapy; speech impediments; speech therapist training programmes

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
• Year: 2016
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2017-02-20

Contributors

author

Danuta Pluta-Wojciechowska

References

• Gałkowski T., Grossman J., Determinanty rehabilitacji zaburzeń mowy, Warszawa 1987.
• Grabias S., Mowa i jej zaburzenia, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, pod red. S. Grabiasa, Z. M. Kurkowskiego, Lublin 2012, s. 15–91.
• Hiiemae K. M., Palmer J. B., Tongue movements in feeding and speech, “Critical Reviews in Oral Biology & Medicine” 2003, Vol. 14 (6), DOI: https://doi.org/10.1177/154411130301400604, s. 413–429.
• Hortis-Dzierzbicka M., Nasofiberoskopia w ocenie zastosowania płata gardłowego w niewydolności podniebienno-gardłowej u pacjentów z rozszczepem podniebienia, Warszawa 2004.
• Kania J., Szkice logopedyczne, Warszawa 1982.
• Kania J., Wady realizacyjne (dyslalie) na tle procesu rozwojowego, „Biuletyn Fonograficzny” 1967, nr 8.
• Konopska L., Desonoryzacja w dyslalii. Analiza artykulacyjna, akustyczna i audytywna, Szczecin 2015.
• Konopska L., Wady wymowy u osób z wadami zgryzu, Szczecin 2006.
• Kot M., Ocena odległych wyników zespołowego leczenia jednostronnych rozszczepów wargi, wyrostka zębodołowego i podniebienia, Łodzi 1995 (rozprawa doktorska napisana na Akademii Medycznej w Łodzi).
• Lorenc A., Diagnozowanie normy wymawianiowej, „Logopedia” 2013, t. 42, s. 61–86.
• Mitrinowicz-Modrzejewska A., Fizjologia i patologia głosu, słuchu i mowy, Warszawa 1963.
• Mitrinowicz-Modrzejewska A., Pawłowski Z., Tłuchowski W., Wady rozwojowe podniebienia jako zaburzenia wieloukładowe, Warszawa 1965.
• Ostapiuk B., Dyslalia. O badaniu jakości wymowy w logopedii, Szczecin 2013.
• Ostapiuk B., Dyslalia ankyloglosyjna. O krótkim wędzidełku języka, wadliwej wymowie i skuteczności terapii, Szczecin 2013.
• Ostapiuk B., Dziecięca artykulacja czy wada wymowy – między fizjologią a patologią, „Logopedia” 2002, t. 31, s. 95–156.
• Ostapiuk B., Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji, „Audiofonologia” 1997, t. 10, s. 117–136.
• Ostaszewska D., Tambor J., Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1997.
• Pluta-Wojciechowska D., Analityczno-fonetyczna ocena realizacji fonemów w logopedii, [w:] Metody i narzędzia diagnostyczne w logopedii, pod red. M. Kurowskiej, E. Wolańskiej, Warszawa 2015.
• Pluta-Wojciechowska D., Czy logopeda wywołuje głoski?, „Logopedia” 2012, t. 41, s. 39–70.
• Pluta-Wojciechowska D., Diagnoza różnicowa – postulat czy utopia? W kierunku budowania modeli rozwoju fonetycznego w przypadku zaburzeń prostych i złożonych, [w:] Diagnoza różnicowa zaburzeń komunikacji językowej, pod red. M. Michalika, A. Siuciak, Z. Orłowskiej-Popek, Kraków 2012, s. 115–145.
• Pluta-Wojciechowska D., Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia wybranych form zaburzeń, Bytom (w druku).
• Pluta-Wojciechowska D., Logopedyczne i foniatryczne ujęcie zakłóceń dźwięków mowy. Analiza kognitywna, „Nowa Audiofonologia” 2013, t. 2, nr 3, s. 9–15.
• Pluta-Wojciechowska D., „Lowely, jody i safy”, czyli o tzw. substytucjach i deformacjach, „Śląskie Wiadomości Logopedyczne” 2005, nr 8, s. 26–29.
• Pluta-Wojciechowska D., „Od głoski wadliwej do głoski normatywnej”. Analiza metod i strategii, [w:] Diagnoza i terapia zaburzeń realizacji fonemów, pod red. D. Pluty-Wojciechowskiej, przy współpr. A. Płonki, Katowice 2015, s. 191–207.
• Pluta-Wojciechowska D., Podstawy patofonetyki mowy rozszczepowej. Dyslokacje, Bytom 2010.
• Pluta-Wojciechowska D., Realizacja fonemów języka polskiego u osób z rozszczepem podniebienia pierwotnego i/lub wtórnego – przegląd wybranych problemów, stanowisk, propozycji, „Logopedia” 2002, t. 31, s. 199–225.
• Pluta-Wojciechowska D., Strategiczna metoda usprawniania realizacji fonemów. Motywacje i główne założenia, „Logopedia” 2013, t. 42, s. 35–67.
• Pluta-Wojciechowska D., Typologia dyslalii obwodowej, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, pod red. S. Grabiasa, Z. M. Kurkowskiego, Lublin 2012, s. 455–467.
• Pluta-Wojciechowska D., Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego, Bytom 2013.
• Pluta-Wojciechowska D., Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania – teoria – praktyka, Bielsko-Biała 2006.
• Pountney T. E., Mulcahy C. M., Clarke S. M., Green E. M., Podejście Chailey do postępowania posturalnego. Wyjaśnienie teoretycznych aspektów postępowania posturalnego i ich praktycznego zastosowania poprzez terapię i sprzęt, przeł. A. Abu-Zaitoun, red. nauk. M. Matyja, A. Gogola, Warszawa 2011.
• Pruszewicz A., Foniatria kliniczna, Warszawa 1992.
• Rocławski B., Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Gdańsk 2001.
• Sambor B., Najczęściej występujące strategie kompensacyjne prymarne i sekundarne u osób dorosłych – w świetle badań własnych, wystąpienie na XVIII Konferencji Naukowo-Szkoleniowej PTL „Logopedia – nowe horyzonty”, Lublin, 28 czerwca 2014.
• Sambor B., Zaburzone wzorce połykania i pozycji spoczynkowej języka a budowa artykulacyjna głoskowych realizacji fonemów u osób dorosłych, „Logopedia” 2015, t. 43, s. 149–188.
• Sekuła A., Ocena foniatryczna, akustyczna i rhinospirometryczna niepowodzeń w leczeniu operacyjnym rozszczepów podniebienia, Poznań 1993 (praca na stopień doktora nauk medycznych).
• Serrurier A., Badin P., Barney A., Boë L.-J., Savariaux C., Comparative articulatory modelling of the tongue in speech and feeding, “Journal of Phonetics” 2012, Vol. 6 (40), DOI: https://doi.org/10.1016/j.wocn.2012.08.001, s. 745–763.
• Show A., Semb G., Nelson P., Brattström V., Mölsted K., Prahl-Andersen B., The Eurocleft Project 1996–2000, Amsterdam, Berlin, Oxford, Tokyo, Washington DC 2000.
• Skolnik M., McCall G., Barnes M., The sphincteric mechamism of velopharyngeal closure, “Cleft Palate Journal” 1973, No. 10, s. 286–305.
• Sołtys-Chmielowicz A., Zaburzenia artykulacji, [w:] Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki, pod red. T. Gałkowskiego, E. Szeląg, G. Jastrzębowskiej, Opole 2005, s. 421–474.
• Sołtys-Chmielowicz A., Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Kraków 2008.
• Styczek I., Logopedia, Warszawa 1981.
• Szpyra-Kozłowska J., Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin 2002.
• Trochymiuk A., Święciński R., Artykulograficzne badanie mowy grzbietowej. Studium przypadku, „Logopedia” 2009, t. 38, s. 199–230.
• Wierzchowska B., Wymowa polska, Warszawa 1965.
• Wójcicka G., Zastosowanie badania nazometrycznego w ocenie wyników leczenia operacyjnego i rehabilitacji rozszczepów podniebienia, 2000 (rozprawa doktorska).
• Zaleski T., Czaja J., Metoda oceny mowy dziecka dotkniętego rozszczepem podniebienia, „Logopedia” 1969, t. 8/9, s. 71–73.
• Zdunkiewicz-Jedynak D., Hortis-Dzierzbicka M., Lingwistyczne podstawy oceny i dokumentacji zaburzeń mowy u dzieci z wadą rozszczepową twarzy, [w:] Teoretyczne podstawy metod usprawniania mowy – afazja, zaburzenia rozwoju mowy, oprac. H. Mierzejewska, M. Przybysz-Piwkowa, Warszawa 2000, s. 125–151.

Identifiers

DOI

10.17951/en.2016.1.195