Metonymy as characteristic relation in language of emotions

• Authors: Anna Krzyżanowska
• Languages of publication: FR

Abstracts

FR

Les transfers de sens affectent souvent des noms d’émotion. En français et en polonais, les alternances sémantiques s’appuient alors sur les mêmes catégories de lien, à savoir sur la métonymie : émotion pour la cause de l’émotion (joie, joies, radość, radości) ; émotion pour l’agent causatif (quelqu’un est le souci de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyimś zmartwieniem) ; émotion pour l’objet de l’émotion (quelqu’un est l’amour de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyjąś miłością) ; émotion pour la manifestation de l’émotion (quelqu’un présente des respects à quelqu’un d’autre, ktoś odnosi się do kogoś z szacunkiem, Mes respects !, Moje uszanowanie!). À son tour, la relation métonymique émotion pour la durée de l’émotion – effet de la recatégorisation – est spécifique pour le français (des joies et des peines). En polonais, on utilise dans ce cas-là les classifieurs de type chwile smutku i radości. L’analyse effectuée montre que la métonymie constitue l’un des mécanismes importants générateurs de la polysémie.

EN

Emotion terms are usually subject to the mechanisms of semantic change. In French and Polish, the most typical ones are metonymic: emotion – cause (joie, radość ‘joy’), emotion – cause – causer (Y est le bonheur de Y, Y jest szczęściem X-a ‘Y is X’s happiness’), emotion – object (Y est l’amour de X, Y jest miłością X-a ‘Y is X’s love’). The first of these is the most characteristic type in both languages, whereas the metonymy emotion – a manifestation of emotion (des respects ‘expressions of respect’) is absent from the latter language. Not all Polish counterparts of French terms are subject to the same processes of semantic evolution, e.g. Pol. rozpacz and French désespoir ‘despair’.

PL

Nazwy uczuć zazwyczaj podlegają zmianom semantycznym. W obu opisywanych językach najczęściej mamy do czynienia ze zmianą o charakterze metonimicznym: uczucie – przyczyna (joie, joies, radość, radości); uczucie – przyczyna – sprawca (quelqu’un est le souci de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyimś zmartwieniem); uczucie – obiekt (quelqu’un est l’amour de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyjąś miłością); uczucie – manifestacja uczucia (quelqu’un présente des respects à quelqu’un d’autre ‘ktoś składa komuś wyrazy szacunku, uszanowania’, ktoś odnosi się do kogoś z szacunkiem, Mes respects !, Moje uszanowanie!). Z kolei przesunięcie metonimiczne uczucia – czas trwania uczucia, będące rezultatem zjawiska rekategoryzacji, jest relacją charakterystyczną tylko dla francuszczyzny: des joies et des peines. W polszczyźnie odpowiadają cytowanym przykładom leksykalne wykładniki parametryzacji typu: chwile smutku i radości. Przedstawiona analiza pokazała, że metonimia stanowi jeden z istotnych mechanizmów generujących wieloznaczność.

Keywords

FR

noms d’émotion; analyse contrastive; métonymie; polysémie

EN

names of emotions; contrastive analysis; metonymy; polysemy

PL

nazwy emocji; analiza kontrastywna; metonimia; polisemia

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
• Year: 2017
• Issue: 2

Dates

published

2017

online

2018-01-24

Contributors

author

Anna Krzyżanowska

References

• Bierwiaczonek B., Teorie metonimii – historia, dzień dzisiejszy i perspektywy, [dans :] Językoznawstwo kognitywne III. Kognitywizm w świetle innych teorii, red. O. Sokołowska, D. Stanulewicz, Gdańsk 2006.
• Bogacki K., Surprise, amour, timidité ou une promenade sentimentale, [dans :] Lexique et grammaire des langues romanes, éd. K. Bogacki, Warszawa 1987.
• Buttler D., Polska homonimia słowotwórcza, „Prace Filologiczne” 1972, nr 22.
• Buvet P.-A., Girardin Ch., Gross G., Groud C., Les prédicats d’, « Lidil » 2005, n° 32.
• Goossens V., Les noms de sentiment. Esquisse de typologie sémantique fondée sur les collocations verbales, « Lidil » 2005, n° 32.
• Kleiber G., Problème de sémantique La polysémie en questions, Paris 1999.
• Koselak A., Mépris/dédain, deux mots pour un même sentiment ?, « Lidil » 2005, n° 32.
• Kövecses Z., Radden G., Metonymy: Developing a cognitive linguistic view, “Cognitive Linguistics” 1998, no. 9.
• Lecolle M., Personnifications et métonymies dans la presse écrite : comment les différencier ?, « Semen » 2002, n° 15.
• Lehmann A., Martin-Berthet F., Introduction à la lexicologie. Sémantique et morphologie, Paris 2005.
• Martin R., Notes sur la logique de la métonymie, [dans :] Mélanges de langue et de littérature française offerts à Pierre Larthomas, éd. J.-P. de Seguin, Paris 1985.
• Mortureux M.-F., La lexicologie entre langue et discours, Paris 2004.
• Ryding A.F., La métonymie conceptuelle, « Romansk Forum » 2003, n° 17/1.
• Tutin A. et al., Esquisse de typologie des noms d’affectà partir de leurs propriétés combnatoires, « Langue Française » 2006, n° 150.

Identifiers

DOI

10.17951/en.2017.2.175