The Gravity of Reading. On (Possible) Coupling of Philology and Pedagogy

• Authors: Krzysztof Maliszewski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor tekstu zakłada, że edukacja pojmowana jako szkolenie przynosi zbyt wiele szkód w życiu indywidualnym i zbiorowym, aby można się było z tym pogodzić. Stawia tezę, że potrzebna jest radykalizacja dyskursu dotyczącego praktyki czytania. Nie chodzi ani o ustalanie uniwersalnych schematów dla praktyk lekturowych, ani o ugruntowywanie ich w poszczególnych dyscyplinach naukowych czy nurtach teoretycznych. Chodzi raczej o to, że czytanie egzystencjalnie istotne musi stać się życiodajnym fundamentem myślenia o edukacji. Na tym tle możliwe staje się sprzężenie filologii i pedagogiki krytycznej. Obie perspektywy mogą się od siebie uczyć w trosce o edukacyjną zmianę.

EN

The author of the text assumes that education conceived as a training brings too much damage to the individual and collective life to come to terms with it. He argues that the radicalization of the discourse on reading practice is needed. It is neither about establishing any universal schemes for the reading practices, nor about basing them in the particular scientific disciplines or the theoretical currents. Rather, it is about that existential reading must become the life-giving foundation of thinking about education. Against this background, it becomes possible to join philology and critical pedagogy. Both perspectives can learn from each other for the sake of educational change.

Keywords

PL

czytanie egzystencjalne; edukacja vs szkolenie; pedagogika krytyczna; filologia

EN

existential reading; education vs training; critical pedagogy; philology

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
• Year: 2020
• Issue: 5

Dates

published

2020

online

2020-12-31

Contributors

author

Krzysztof Maliszewski

References

• Arendt, H. (2010). Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Biesta, G. (2013a). The Beautiful Risk of Education. Boulder–London: Paradigm Publishers.
• Biesta, G. (2013b). Uczący się, Student, Mówiący – o znaczeniu nazywania tych, których nauczamy. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 3(63), 7–22.
• Giroux, H.A. (2010a). Naga pedagogia i przekleństwo neoliberalizmu: przemyśleć edukację wyższą jako praktykę wolności. W: H.A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej (s. 281–297). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Giroux, H.A. (2010b). Teoria krytyczna i racjonalność w edukacji obywatelskiej. W: H.A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej (s. 149–184). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Guilherme, M. (2010). Czy jest miejsce dla pedagogiki krytycznej na uniwersytecie? Manuela Guilherme rozmawia z Henrym A. Giroux. W: H.A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej (s. 96–107). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Jaworska-Witkowska, M. (2016). Przechwytywanie tekstów. Powidoki czytania. Bydgoszcz: Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej.
• Koziołek, K. (2006). Czytanie z innym. Etyka, lektura, dydaktyka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Koziołek, K. (2017). Czas lektury. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Koziołek, R. (2016). Dobrze się myśli literaturą. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Kundera, M. (2004). Sztuka powieści. Esej. Warszawa: PIW.
• Kwaśnica, R. (2014). Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
• Maliszewski, K., Stępkowski, D., Śliwerski, B. (2019). Istota, sens i uwarunkowania (wy)kształcenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Markowski, M.P. (2009). Życie na miarę literatury. Eseje. Kraków: Wydawnictwo Homini.
• Nussbaum, M.C. (2008). W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Nussbaum, M.C. (2015). Wyobraźnia literacka. W: G. Jankowicz, M. Tabaczyński, Socjologia literatury. Antologia (s. 264–277). Kraków: Korporacja Ha!art.
• Rapior, W. (2012). Połączyć odrębne światy. Co potrafi literatura? Z Przemysławem Czaplińskim rozmawia Waldemar Rapior. W: A.R. Burzyńska, W. Rapior, Wyostrzyć wzrok. J.M. Coetzee: sztuka, świat i polityka (s. 33–52). Poznań–Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Rorty, R. (2010). Spełnianie obietnicy naszego kraju. Myśl lewicowa w dwudziestowiecznej Ameryce. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Sławek, T. (2012). NICowanie świata. Zdania z Szekspira. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szefer, J.M. (2019). Pedagogika czytania jako rezydualny projekt kulturowy, społeczny i psychorozwojowy. Kraków (niepublikowana rozprawa doktorska).
• Tedder, M., Biesta, G. (2009). Uczenie się bez nauczania? Potencjał i ograniczenia biograficznego uczenia się dorosłych. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 2(46), 19–35.
• Witkowski, L. (2009). Ku integralności edukacji i humanistyki II. Postulaty, postacie, pojęcia, próby. Odpowiedź na Księgę jubileuszową. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Włodarczyk, R. (2016). Ideologia, teoria, edukacja. Myśl Ericha Fromma jako inspiracja dla pedagogiki współczesnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Żychliński, A. (2014). Laboratorium antropofikcji. Dociekania filologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Identifiers

DOI

10.17951/en.2020.5.103-116