Mnemosyne in Museum and at School

• Authors: Marta Rusek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu pamięci kulturowej w edukacji polonistycznej. Kwestia ta została omówiona kontekście tzw. zwrotu pamięciowego oraz przekształceń zachodzących w muzealnictwie pod wpływem „nowej muzeologii”. Tekst składa się z trzech części. Pierwsza z nich dotyczy zmian i przesunięć w dyskursie o pamięci kulturowej i społecznej w czasach narastającego procesu muzealizacji. W drugiej wskazane zostały nowe strategie edukacyjne w muzeach narracyjnych, krytycznych, a zwłaszcza w muzeum partycypacyjnym, co przyczynia się do formowania nowych wzorów uczestnictwa w kulturze i przyzwyczajeń odbiorczych. Z kolei trzecia część przynosi rozpoznania dotyczące wyzwań, ale i podpowiedzi, jakie dla kształcenia polonistycznego płyną z transformacji zachodzących w działalności muzeów na polu edukacyjnym.

EN

The article is dedicated to the issue of cultural memory in Polish studies. It is discussed in the context of the so-called memory turn, and the transformations occurring in the museum science under the influence of the “new museology”. The text consists of three parts. The first one concerns the changes and shifts in the discourse of cultural and social memory in the days of the increasing musealization process. The second one indicates new educational strategies in narrative, critical, and especially in participatory museums, which contributes to the formation of new models of participation in culture and of receptive habits. The third part, on the other hand, provides diagnoses concerning challenges, as well as the hints which the transformations of the museum activities in the field of education offer to Polish studies.

Keywords

PL

pamięć kulturowa; zwrot pamięciowy; edukacja polonistyczna; nowa muzeologia; muzeum partycypacyjne

EN

cultural memory; memory turn; Polish studies; new museology; participatory museum

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
• Year: 2020
• Issue: 5

Dates

published

2020

online

2020-12-31

Contributors

author

Marta Rusek

References

• Assmann, A. (2009). Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej. W: M. Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (s. 101–142). Kraków: TAiWPN Universitas.
• Assmann, J. (2015). Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Bartol, K. (2016). Mnemosyne w mitycznej i społecznej przestrzeni Grecji starożytnej. W: M. Cieśla-Korytowska, J. Czernik (red.), Mnemosyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki (s. 11–22). Kraków: Avalon.
• Borusewicz, M. (2012). Nauka czy rozrywka. Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Czarnowski, S. (1956). Dawność a teraźniejszość w kulturze. W: tegoż, Studia z historii kultury (s. 108–121). Warszawa: PWN.
• Halbwachs, M. (2008). Społeczne ramy pamięci. Warszawa: PWN.
• Heesen, A. te (2016). Teorie muzeum. Warszawa: Niemiecki Instytut Historyczny, Wydawnictwo Neriton.
• Huyssen, A. (1995). Twilight Memories: Marking Time in a Culture of Amnesia. London: Psychology Press.
• Irvine, L. (2006). In memoriam Duncan Ferguson Cameron 1930–2006. Pobrane z: www.maltwood.uvic.ca/cam/archived_news/20060429_memoriam_cameron.html [dostęp: 10.01.2020].
• „Jak to widzisz?” – wystawa w Muzeum Pałac Herbsta. (2018). Pobrane z: https://uml.lodz.pl/kalendarz-wydarzen/wydarzenie/jak-to-widzisz-wystawa-w-muzeum-palac-herbsta-id24101/2018/12/12 [dostęp: 26.09.2019].
• Janus, A. (2015). Muzea i ludzie. W: A. Banaś, A. Janus (red.), Laboratorium muzeum. Społeczność (s. 9–19) Warszawa: Muzeum Warszawy.
• Karczewski, L. (2015). Konstruowanie edukacji. Uwagi po szkoleniu Edukacja w muzeum sztuki współczesnej. W: ABC edukacji w muzeum. Muzea sztuki współczesnej, rezydencjalne, wielooddziałowe i interdyscyplinarne (s. 24–35). Pobrane z: https://nimoz.pl/files/publications/23/ABC_Edukacji_w_muzeum.pdf [dostęp: 26.07.2020].
• Korzeniewski, B. (2006). Muzealizacja – ku czy przeciw przeszłości. W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Od Luwru do Bilbao (s. 221–227). Katowice: Muzeum Śląskie.
• Kowal, P., Wolska-Pabian, K. (red.). (2019). Muzeum i zmiana. Losy muzeów narracyjnych. Warszawa–Kraków: Muzeum Powstania Warszawskiego, TAiWPN Universitas.
• Kowalski, P. (2007). Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Maliszewski, K. (2015). Dotknięcie pedagogiczne – nauczyciel jako „wydarzenie”. W: tegoż, Pedagogika na pograniczu światów. Eseje z cyklu „Medium Mundi” (s. 109–120). Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Niklewicz, B. (2015). Język muzeum, czyli o nowych sposobach odczytywania wystaw. Polonistyka. Innowacje, nr 2, 165–174. https://doi.org/10.14746/pi.2015.1.2.12
• Pater, R. (2016). Edukacja muzealna – muzea dla dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Pilch, A., Rusek, M. (2019). Współczesny museion. Edukacja kulturowa z perspektywy uniwersytetu, muzeum, szkoły. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Piotrowski, P. (2011). Muzeum krytyczne. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Radecki, G. (2015). Obszar wydzielony czy nowe otwarcie? Edukacja muzealna jako muzeologia. W: ABC edukacji w muzeum. Muzea sztuki współczesnej, rezydencjalne, wielooddziałowe i interdyscyplinarne (s. 6–23). Pobrane z: https://nimoz.pl/files/publications/23/ABC_Edukacji_w_muzeum.pdf [dostęp: 26.07.2020].
• Ripa, C. (2012). Ikonologia. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Rybowska, J. (przeł.). (2011). Hymn orficki 77, Do Mnemosyne. Nowy Filomata, t. 15(1), 28.
• Saryusz-Wolska, M., (2014a). Memory boom. W: M. Saryusz-Wolska, R. Traba (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (s. 224–225). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Saryusz-Wolska, M. (2014b). Pamięć magazynująca. W: M. Saryusz-Wolska, R. Traba (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (s. 341). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Saryusz-Wolska, M., Traba, R. (red.). (2014). Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Simon, N. (2015). Muzeum partycypacyjne. W: A. Banaś, A. Janus (red.), Laboratorium muzeum. Społeczność (s. 22–38). Warszawa: Muzeum Warszawy.
• Sokolnicka, K. (2012). Alegoria pamięci. Pobrane z: https://zasoby.msl.org.pl/arts/view/5704 [dostęp: 23.09.2019].
• Szymborska, W. (1996). Widok z ziarnkiem piasku. 102 wiersze. Poznań: Wydawnictwo a5.
• Valéry, P. (1974). Problem muzeów. W: tegoż, Rzeczy przemilczane (z pism o sztuce) (s. 146–149). Warszawa: PIW.
• Widok zza bliska. Inne obrazy Zagłady. (2018). Pobrane z: https://etnomuzeum.eu/wystawy-czasowe/widok-zza-bliska-inne-obrazy-zaglady [dostęp: 26.09.2019].
• Wystawa „Jak to widzisz?”. (2018). Pobrane z: http://palac-herbsta.org.pl/wydarzenie-357-wystawa_jak_to_widzisz.html [dostęp: 26.09.2019].
• Ziębińska-Witek, A. (2014). Zwrot performatywny w muzeach – między teorią a praktyką. Teksty Drugie, nr 1, 293–308.
• Żybert, E. (oprac.). (2012). Hymny orfickie. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.

Identifiers

DOI

10.17951/en.2020.5.225-237