Европа в украинских текстах (к проблеме вариативности концепта)

• Authors: Галина Яворська
• Languages of publication: RU

Abstracts

RU

There is no abstract available for this language

EN

The article deals with the representation of the concept of Europe in contemporary Ukrainian texts. The data are drawn from the media (including the “new media”) and supplemented with questionnaires administered to students (the question asked was: “What is the ‘true’ Europe?”). The concept of Europe is linked with norms and values, it is sensitive to the socio-cultural context, as can especially be seen in the time of radical social changes. In this way, the dynamics of the changes in conceptualization (intra-linguistic variability) can be observed. However, conceptualizations are subjected to correction and regulation, as is the case with the metaphorical “teacher – student” schema in portrayals of the relationship between Europe and Ukraine, the presentation of Europe as a pattern to follow, etc. A modification of the model in effect signifies a change, but the change is not arbitrary: it is concordant with a specific cognitive frame and the new socio-cultural context.

PL

Artykuł poświęcony analizie reprezentacji konceptu Europa we współczesnych tekstach ukraińskich. Materiały zaczerpnięto z tekstów medialnych (także z „nowych mediów”) i uzupełniono danymi pochodzącymi z ankiet, przeprowadzonych w środowisku studentów, którzy odpowiadali na pytanie „Czym jest ‘prawdziwa’ Europa?”. Koncept Europa jest związany z normami i wartościami, jest wrażliwy na kontekst społecznokulturowy, co ujawnia się zwłaszcza w okresie radykalnych zmian społecznych. Umożliwia to obserwację dynamiki konceptualizacji (wariantywności wewnątrzjęzykowej) mechanizmów zmian konceptualnych. Jednak wybrane sposoby konceptualizacji są w kolejności poddawane korekcie (metaforyczny schemat „nauczyciel – uczeń” dla zobrazowania relacji Europa – Ukraina, przedstawianie Europy jako wzorca itp.). Modyfikacja modelu oznacza w istocie zmianę, ale nie dowolną, tylko zgodną z odpowiednią ramą kognitywną i nowym kontekstem socjokulturowym.

Keywords

RU

EN

concept; Europe; values; Ukrainian political discourse

PL

koncept; Europa; wartości; ukraiński dyskurs polityczny

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2013
• Volume: 25

Dates

published

2013

online

2013-01-05

Contributors

author

Галина Яворська

References

• Apresân Ûrij D., 1995, Integral´noe opisanie âzyka i sistemnaâ leksikografiâ, [v:] Izbrannye trudy, t. 2, Moskva: “Ậzyki russkoj kul’tury”.
• Âvors´ka G. M., 2012, Ontologiâ movy v pracâh OS. Mel'nyčuka ta sučasna lingvistyka: deâki teoretyčni naslidky, [v:] Akademik Oleksanr Savyč Mel'nyčuk i sučasne movoznavstvo (zb. naukovyh prac´ do 90-riččâ z dnâ narodžennâ), Kyjiv: Vyd. Dim Dmytra Burago, s. 138-149.
• Âvors´ka G. M., Bogomolov O. V., 2010, Nepevnyj ob´êkt bažannâ. Êvropa v ukrajins'komu polityčnomu dyskursi, Kyjiv: Vyd. Dim Dmytra Burago.
• Bartmiński Jerzy, 1998, Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem. Na przykładzie stereotypu matki, [w:] Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński (red.), Język a kultura, 12, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki, Wrocław, s. 63–83.
• Bartmiński Jerzy, 2007, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bricyn V. M., Rahilina E. V., Reznikova T. I., Ậvorskaâ G. M. (red.), 2009, Koncept BOL´ v tipologičeskom osveščenii, Kyjiv: Vyd. Dim Dmytra Burago
• Geeraerts Dirk, 2010, Theories of Lexical Semantics, Oxford: Oxford University Press.
• Grinčenko Borys, Slovar´ ukrajins'koji movy, uporâdkuvav z dodatkom vlasnogo material Borys Grinčenko, v 4 t., Kyjiv: “Dovira” – UNVC “Ridna mova” (reprintne perevydannâ z vyd. 1907—1909 r.).
• Grzegorczykowa Renata, Waszakowa Krystyna (red.), 2000, Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, cz. 1, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Grzegorczykowa Renata, Waszakowa Krystyna (red.), 2003, Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Klein E., 1966, A Comprehensive Etymological Dictionary of the English Language, Vol. 1–2, Amsterdam–London–New York: Elsevier, 1966–1967.
• Kövecses Zoltán, 2005, Metaphor in Culture: Universality and Variation, Cambridge–New York: Cambridge University Press.
• Losev A. F. 1994, Evropa, [v:] Mify narodov mira. Ènciklopediâ, t.1, gl. red. S. A. Tokarev, Moskva: Rossijskaâ èncyklopediâ, s. 419-420.
• Stefanskij Evgenij, 2012, Ètičeskie èmocionalnye koncepty v russkoj, pol’skoj i češskoj kartinah mira, “Etnolingwistyka” 24, s. 95-120.
• SUM – Slovnyk urajinskoji movy v 11-ty t. Kyjiv: Naukova dumka, 1970-1980.
• Wierzbicka Anna, 1996, Semantics: Primes and Universals, Oxford: Oxford University Press.
• Zalyznâk Anna A., 2006, Mnogoznačnost´ v âzyke i sposoby ee predstableniâ, Moskva: Ậzyki slavânskih kul’tur.

Identifiers

DOI

10.17951/et.2013.25.97