Europejczycy. Konceptualizacja i ewaluacja wyobrażeń ukrytych za nazwą wspólnoty

• Authors: Aline Viviand-Esik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule opisano sposób konceptualizowania i ewaluowania wyobrażeń stojących za quasi-etnonimem Europejczycy oraz porównano go z wyobrażeniami stojącymi za etnonimami: Polacy, Niemcy i Francuzi. Opis oparto na wynikach badań eksperymentalnych (ankieta otwarta – polecenie brzmiało: „Dokończ zdanie: Podoba mi się, że… / nie podoba mi się, że…”) przeprowadzonych wśród młodych Polaków (w wieku 18–25 lat) w latach 2010–2011. Na tej postawie ustalono typologię cech pozytywnych i negatywnych ewokowanych przez te nazwy. Tak powstała typologia umożliwiła ustalenie hierarchii cech wskazanych przez respondentów oraz porównanie w tej perspektywie wyobrażeń Europejczyków z wyobrażeniami trzech badanych narodów europejskich.Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że: (1) ewaluacja wyobrażeń stojących za nazwą Europejczycy jest bardziej pozytywna niż w przypadku trzech badanych etnonimów narodowych; (2) elementy definicji kognitywnej nazwy Europejczycy wykazują większe podobieństwo z elementami definicji etnonimu Polacy niż z elementami definicji etnonimów Niemcy i Francuzi; (3) definicja kognitywna nazwy Europejczycy zawiera pewną liczbę cech wyraźnie innych niż cechy przypisane do etnonimów Polacy, Niemcy i Francuzi, i cechy te są bardziej zmienne niż pozostałe.

EN

The article describes the conceptualisation and evaluation of the images behind the quasi-ethnonym Europeans, as well as comparing them with the images behind the ethnonyms Poles, Germans, and French. The description is based on the results of experimental study among Poles aged 18–25 conducted in the years 2012–2013. An open question was asked: “How would you finish the sentence: I like Europeans because they are… / I don’t like that Europeans are…”. On this basis a typology of positive and negative features evoked by these names was established. The typology led to the construction of a hierarchy of features and a comparison of the images of Europeans with those of the three European nations. The study led to the following conclusions: (1) evaluation of the images behind the name Europeans is more positive than behind the three national ethnonyms; (2) elements of the cognitive definition of the term Europeans show greater similarity with those of the ethnonym Poles than those of the ethnonym Germans and French; (3) the cognitive definition of Europeans contains a certain number of features clearly different from those attributed to the ethnonyms Poles, Germans, and French – and these features are more changeable than others.

Keywords

PL

Europejczycy; Polacy; stereotypy narodowe; konceptualizacja; ewaluacja; młodzież; definicja kognitywna

EN

Europeans; Poles; national stereotypes; conceptualization; evaluation; young people; cognitive definition

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2016
• Volume: 28

Dates

published

2016

online

2016-09-22

Contributors

author

Aline Viviand-Esik

References

• Bartmiński Jerzy, 2010, Język w kontekście kultury, [w:] Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 13–22.
• Bartmiński Jerzy, 2007, Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bartmiński Jerzy (red.), 2006, Język – Wartości – Polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Batko Barbara, 2005, Funkcjonowanie wyrazów typu: Europa, Europejczyk, europejski w tekstach zwolenników i przeciwników Unii Europejskiej, [w:] Język trzeciego tysiąclecia 3, t. 1, red. Grzegorz Spila, Kraków: Tertium.
• Galland Olivier i Bernard Roudet (red.), 2005, Les jeunes Européens et leurs valeurs. Europe occidentale, Europe centrale et orientale, Paris: La Découverte, coll. Recherches.
• Galland Olivier, Roudet Bernard (red.), 2001, Les Valeurs des jeunes. Tendances en France depuis 20 ans, Paris: L’Harmattan-INJEP, coll. Débats Jeunesses.
• Percheron Annie, 1993, La socialisation politique, Paris: Armand Colin.
• Prochorowa Swietłana M., 1998, Stereotyp językowy Europejczyka w kontekście opozycji `swój–obcy’, [w:] Język a kultura, t. 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki: teoria, metodologia, analizy empiryczne, red. Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński, Wrocław, s. 238–244.
• Roguska Beata, 2011, Stereotyp Polaka i Europejczyka A.D. 2011, Warszawa: Komunikat badań CBOS.
• Ryder Norman B., 1965, The cohort in the study of social change, „American Sociological Review“, t. 30, s. 843–861.
• Urban Jolanta, 1993, Wybrane stereotypy narodowościowe we współczesnym języku polskim, praca magisterska napisana pod kierukiem Jerzego Bartmińskiego, Zakład Tekstologii i Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego UMCS, Lublin.
• Viviand Aline, 2014, Rozumienie nazw wspólnot Polacy, Niemcy, Francuzi i Europejczycy przez współczesną polską młodzież, podejście etnolingwistyczne, praca doktorska napisana pod kierunkiem Elżbiety Biardzkiej i Oliviera Galland, Uniwersytet Wrocławski i Université Paris IV Sorbonne.
• Warchala Michał, 2001, Polska – Francja. Wzajemny wizerunek w okresie rozszerzania Unii Europejskiej. Ekspertyzy. Rekomendacje. Raport z badań, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Wejland Andrzej P., 1991, Obrazy grup społecznych. Studium metodologiczne, Warszawa: PAN.

Identifiers

DOI

10.17951/et.2016.28.169