Grzech Kaina. Nowe konteksty interpretacyjne

• Authors: Dariusz Czaja
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zamierzeniem autora jest nowa interpretacja biblijnej historii Kaina i Abla. Autor uznaje perykopę z Genesis za tekst niejednoznaczny, wymagający nowej interpretacji antropologicznej. Sugeruje, że sens historii Kaina i Abla wykracza poza znane interpretacje: Jacka Filka Ponura twarz Kaina (interpretacja filozoficzna), Alana Aycocka Piętno Kaina (wykładnia antropologiczna) oraz Jose Saramago Kain (ateistyczny punkt widzenia). Prezentuje jej nową wykładnię, którą nazywa misteryjną. Stara się znaleźć odpowiedzi na pytania: Dlaczego Kain zabił? Czy mógł nie zabić? Dlaczego Pan przyjął ofiarę Abla, a nie przyjął ofiary Kaina? Dlaczego Bóg kładzie na nim znak ochronny? I kim w ogóle jest postać Kaina?Podstawą zaprezentowanego w artykule nowego spojrzenia na grzech Kaina jest interpretacja zawarta w pracy Tajemnica Kaina teologa Michała Klingera. Autor przedstawia nowe konteksty rozumienia istoty kainowego przewinienia. Dochodzi do wniosku, że biblijna opowieść o bratobójcy zawiera w sobie przesłanie o niejasności wyroku boskiego i o uniwersalizmie zła, ideę, że nieodłącznym elementem człowieczeństwa jest nie tylko dobro, ale również zło. Kain jest podobny do grzeszników ewangelicznych obecnych w życiu Chrystusa i dostępujących przebaczenia i zbawienia.

EN

The author aims to reinterpret the biblical story of Cain and Abel. The account contained in The Book of Genesis is considered here to be ambiguous and in need of new anthropological interpretive approach. The sense of the story extends beyond known interpretations: Jacek Filek’s Cain’s Sad Face (philosophical interpretation), Alan Aycock’s The Mark of Cain (anthropological interpretation) and Jose Saramago’s Cain (atheist viewpoint). The new interpretation proposed here is termed mysterious. The following questions are asked: Why did Cain kill? Could he have avoided killing? Why did God accept Abel’s sacrifice and reject Cain’s? Why does God place a protective mark on him? And who is the figure of Cain in the first place? The basis for the new approach to Cain’s sin is Michał Klinger’s Cain’s Mystery. Klinger concludes that the biblical account contains the message of the vagueness of God’s decrees and the universality of evil – evil is an inalienable element of humanity, besides good. Cain is interpreted as being similar to the sinners in Gospels, who encounter Jesus and receive forgiveness and salvation.

Keywords

PL

interpretacja antropologiczna; historia biblijna; Kain i Abel; dobro i zło

EN

anthropological interpretation; biblical account; Cain and Abel; good and evil

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2016
• Volume: 28

Dates

published

2016

online

2016-09-22

Contributors

author

Dariusz Czaja

References

• Aycock Alan, 1998, Piętno Kaina, [w:] Alan Aycock, Edmund Leach, Siostra Mojżesza. Strukturalistyczne interpretacje mitu biblijnego, przeł. Michał Buchowski, Hanna Burszta, Wojciech J. Burszta, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, s. 12–162.
• Baudrillard Jean, 2005, Pakt jasności. O inteligencji zła, przeł. Sławomir Królak, Warszawa: Wydawnictwo „Sic!”.
• Bierdiajew Mikołaj, 2006, O przeznaczeniu człowieka. Zarys etyki paradoksalnej, przeł. Henryk Paprocki, Kęty: Wydawnictwo Antyk.
• Filek Jacek, 2001, Ponura twarz Kaina, [w:] Filozofia jako etyka: eseje filozoficznoetyczne, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Finding Ann, 2004, Anita Diamant’s the red tent: a reader’s guide, Nowy Jork-Londyn: Continuum.
• Girard Rene, 1993, Sacrum i przemoc, przeł. Maria i Jacek Plecińscy, cz. 1, seria: „Dzieje Gnozy”, t. 5, Poznań: Wydawnictwo BRAMA – Książnica Włóczęgów i Uczonych.
• Klinger Michał, 1981, Tajemnica Kaina. Próba umiejscowienia Kaina w tradycji mesjańskiej w związku z nowotestamentową rewolucją etyczną, Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.
• Läpple Alfred, 1985, Od egzegezy do katechezy. Stary Testament, przeł. Bernard Białecki, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Podgórzec Zbigniew, 1985, Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Quinones Ricardo J., 1991, The changes of Cain. Violence and the lost brother in Cain and Abel literature, Princeton: Princeton University Press.
• Saramago Jose, 2013, Kain, przeł. Wojciech Charchalis, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Szestow Lew, 2011, Apoteoza niezakorzenienia. Próba myślenia adogmatycznego, przeł. Jacek Chmielewski, Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Wielki Kanon Błogosławionego Ojca Naszego Andrzeja z Krety i Jeruzalem, 2000, przeł. Witold Maksymowicz, Kraków: Biblioteka Teologiczna przy Parafii Prawosławnej, Wydawnictwo „Scriptum”.

Identifiers

DOI

10.17951/et.2016.28.277