Narodowe i transnarodowe aspekty ptasiej symboliki duszy w ujęciu etnolingwistycznym

• Authors: Ewa Jadwiga Masłowska

Abstracts

EN

The article deals with national and transnational symbolism of birds in the sphere of the soul in Polish folk culture against the Slavic background. The study aims to observe the variety of the imagery in the post-mortal existence of souls and their relation with the living. The analysis shows that there are cultural differences on the level of bird species. The symbolic meanings of birds are based on the characteristics of their species (the size, appearance, lifestyle, colour of plumage, nesting place) and the cultural context (both inherited and developed locally).

PL

Autorka podjęła próbę ukazania narodowej i ponadnarodowej symboliki ptaków w sferze duszy w polskiej kulturze ludowej na tle słowiańskim. Celem pracy jest prześledzenie różnorodności w sposobie obrazowania egzystencji dusz zmarłych oraz ich relacji ze światem żywych. Analiza materiału wykazała, że różnice kulturowe dają się zaobserwować na poziomie gatunków ptaków. Cechy gatunkowe ptaka (wygląd, tryb życia, barwa upierzenia) oraz konteksty kulturowe (odziedziczone i lokalne) stanowią podstawę do profilowania ich znaczeń symbolicznych.

Keywords

EN

bird symbolism; bird national symbolism; bird transnational symbolism; bird symbolism of the soul; profiling symbolic meanings of birds

PL

ptasia symbolika dusz; narodowa symbolika ptaków; transnarodowa symbolika ptaków; profilowanie znaczeń symbolicznych ptaków-dusz

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2022
• Volume: 34
• Pages: 181-200

Dates

published

2022

Contributors

author

Ewa Jadwiga Masłowska

• Instytut Slawistyki PAN

References

• Bartmiński Jerzy, 1988, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji słowa, [w:] Konotacja, red. Jerzy Bartmiński, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 169-183.
• Bartmiński Jerzy, 1990, Punkt widzenia, perspektywa interpretacyjna, językowy obraz świata, [w:] Językowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 109-227.
• Bartmiński Jerzy, 2006a, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bartmiński Jerzy, 2006b, Niektóre problemy i pojęcia etnolingwistyki lubelskiej, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 18, s. 77-90.
• Bartmiński Jerzy, 2014, Narracyjny aspekt definicji kognitywnej, [w:] Narracyjność w języku i literaturze, red. Dorota Filar, Dorota Piekarczyk, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 99-115.
• Bartmiński Jerzy, 2015, Perspektywa semazjologiczna i onomazjologiczna w badaniach językowego obrazu świata, „Poradnik Językowy”, nr 1, s. 14-29.
• Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska Stanisława, 1998, Profile a podmiotowa interpretacja świata, [w:] Profilowanie w języku i w tekście, red. Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 211-224.
• Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2004, Dynamika kategorii punktu widzenia w języku, tekście i w dyskursie, [w:] Punkt widzenia w języku i w kulturze, red. Jerzy Bartmiński, Kazimierz Nycz, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 321-358.
• Bączkowska Grażyna, 1988, „Korowaj’, „Etnolingwistyka” 1, s. 79-99.
• Grzegorczykowa Renata, 2012, Świat widziany poprzez słowa. Szkice z semantyki leksykalnej, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Gura Aleksandr V., 1997, Simvolika životnyh v slavjanskoj narodnoj tradicii, Moskva: Indrik.
• Karwot Edward, 1955, Katalog magii Rudolfa. Źródło etnograficzne XIII wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kobielus Stanisław, 2002, Bestiarium chrześcijańskie. Zwierzęta w symbolice i interpretacji: starożytność i średniowiecze, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Kosylowie Czesław i Irena, 1980, Kukułka, [w:] Słownik ludowych stereotypów językowych. Zeszyt próbny, red. Jerzy Bartmiński, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s.145–158.
• Majewski Erazm,1891, Bocian w mowie i pojęciach ludu naszego, Warszawa: Nakładem Autora.
• Marecki Józef, Rotter Ludmiła (red.), 2009, Symbol – znak – przesłanie. Symbolika zwierząt, Kraków: Wydawnictwo UNUM.
• Masłowska Ewa, 2014, Narracyjność symbolu, [w:] Narracyjność języka i kultury, red. Dorota Filar, Dorota Piekarczyk, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 239–249.
• Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2020, Definiowanie i profilowanie pojęć w (etno)lingwistyce, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Rybowski Mikołaj, 1980, Jaskółki. Obrazek z historyi naturalnej, Kraków: Osobne odbicie z „Opiekuna Zwierząt”, t. 4.
• Szadura Joanna, 2017, Weselny korowaj mielnicki na tle kultury słowiańskiej, [w:] Gawędy o kulturach, t. 3, red. Joanna Szadura, Damian Gocół, Lublin: Wydawnictwo Polihymnia.
• Zowczak Magdalena, 2000, Biblia Ludowa. Interpretacja wątków biblijnych w kulturze ludowej, Wrocław: Wydawnictwo FUNNA.

Identifiers

DOI

10.17951/et.2022.34.181

Biblioteka Nauki

34670870