Zarys historyczny parafii prawosławnego Soboru Katedralnego Narodzenia NMP w Białej Podlaskiej w latach 1875–1917

• Authors: Piotr Sęczyk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prawosławny Sobór Narodzenia NMP powstał w 1875 r. z byłej cerkwi po bazylianach. Od początku funkcję proboszczów w parafii sprawowali duchowni z tytułem protojereja, do pomocy mieli dwóch kapłanów oraz diakona. Parafia rozwijała się dynamicznie pomimo materialnego ubóstwa i oporu byłych unitów. Należały do niej filie: cerkiew w miejskim szpitalu w Białej, Sławacinku, Wólce Plebańskiej, Hrudzie i Ciciborze. Prawosławne duchowieństwo brało czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym miasta i parafii oraz podejmowało akcje charytatywne wśród unitów. Działalność soboru przerwała I wojna światowa, majątek cerkiewny ewakuowano w głąb Rosji, a świątynię przejęli ewangelicy.

EN

Orthodox Cathedral of the Nativity of the Blessed Virgin Mary was founded in 1875 with the former church after bazylianach. Since the beginning of the function of parish priests in the parish clergy exercised title protojereja to help were two priests and a deacon. The parish grew rapidly despite the material poverty and the resistance of former Uniates, belonged to the branches: Orthodox church in the city hospital in White, Sławacinek, Wolka Plebańska, Hruda and Cicibor. Orthodox clergy took an active part in the life: cultural, social and parishes of the city and undertook charity among treatment units. Business council was interrupted by the World War I, the estate folk evacuated into Russia, the temple was taken over by Protestants.

Keywords

PL

prawosławie w Królestwie Polskim; Biała Podlaska; cerkiew; Bazylianie; cerkiew prawosławna; Jozafat Kuncewicz

EN

the orthodox church in the Kingdom Polish; orthodox church; basilian

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
• Year: 2014
• Volume: 69

Dates

published

2014

online

2016-10-25

Contributors

author

Piotr Sęczyk

References

• Źródła pisane
• Chełmski Zarząd Duchowny, sygn. 24, 76, 2005.
• Chełmsko-Warszawski Duchowny Konsystorz Prawosławny, sygn. 81, 768, 781.
• Chełmski Konsystorz Prawosławny, sygn. 25, 30, 44.
• Klirowyje Wiedomosti, sygn. 6, 50, 54, 55, 56, 62.
• Starostwo Powiatowe Bialskie, sygn. 193, 196, 197.
• Źródła drukowane
• „ChołmskoWarszawskij Jeparchialnyj Wiestnik”, Warszawa.
• „Chołmskaja Cerkownaja Żizn”, Chełm.
• „Cerkownyje Wiedomosti”, Sankt-Petersburg.
• „Pamiatnaja Kniżka Siedleckoj Guberni”, Siedlce 1875–1813.
• „Chołmskaja gubernia 1914 god”, Chełm 1914.
• Opracowania
• Bobryk A., Kochan I., Ślady przeszłości. Historia i teraźniejszość prawosławia na południowo-zachodnim Podlasiu w świadomości społecznej, Siedlce 2010.
• Krawczyk T., Męczeńskie Podlasie w wybranych utworach literatury polskiej na przełomie XIX i XX wieku, „Szkice Podlaskie” 2001, nr 9.
• Krawczyk T., Zanim wróciła Polska. Martyrologium ludności unickiej na Podlasiu w latach 1866–1905 w świetle wspomnień, Warszawa 1994.
• Osadczy W., Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji, Lublin 2007.
• Pelica G.J., Dzieje parafii świętych Cyryla i Metodego w Białej Podlaskiej, „Wiadomości Polskiego
• Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego” 2010, nr 2 (243).
• Żeromski S., Dzienniki. Wybór, oprac. J. Kądziela, Wrocław 1980.

Identifiers

DOI

10.17951/f.2014.69.135