Moda retro w polskim filmie i telewizji lat siedemdziesiątych jako zjawisko kulturowe

• Authors: Dorota Skotarczak

Title variants

EN

Retro Fashion in Polish Film and Television of the 1970s as a Cultural Phenomenon

Abstracts

EN

In the 1970s, retro fashion came to Poland from the West. It concerned recalling the interwar years with nostalgia in film, television and fashion. Its adoption was possible due to political and socio-demographic changes. In Poland, retro fashion was correlated with a specific fashion for the past, which involved full ennoblement of the nobility culture in the media. What is worth noting is that this fashion for the interwar period and nobility was not only eagerly adopted by the general public, but was also used politically to the legitimization of power. There were also attempts by some of the government apparatus to “attach themselves to the historical class”.

PL

W latach siedemdziesiątych XX wieku do Polski dotarła z Zachodu moda retro. Dotyczyła ona przypominania z nostalgią w filmie, telewizji i modzie lat międzywojennych. Jej przyjęcie było możliwe za sprawą zmian politycznych i społeczno-demograficznych. W Polsce moda retro skorelowana była ze specyficzną modą na dawność, dotyczącą pełnej nobilitacji w mediach kultury szlacheckiej. Co warto zauważyć, owa moda na dwudziestolecie i szlacheckość nie tylko była z chęcią przyjmowana przez ogół społeczeństwa, lecz także była wykorzystywana politycznie dla pewnej legitymizacji władzy. Pojawiły się też próby „podwiązania się do klasy historycznej” przez część aparatu władzy.

Keywords

EN

retro fashion; film; television; nobility culture; legitimization of power; cultural phenomenon

PL

moda retro; film; telewizja; kultura szlachecka; legitymizacja władzy; zjawisko kulturowe

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
• Year: 2023
• Volume: 78
• Pages: 171-187

Dates

published

2023

Contributors

author

Dorota Skotarczak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Czapliński P., Plebejski, populistyczny, posthistoryczny. Formy polityczności sarmatyzmu masowego, „Teksty Drugie” 2015, nr 1.
• Eisler J., Siedmiu wspaniałych, Warszawa 2014.
• Eisler J., Śmierć prezydenta, „Pamięć.pl” 2012, nr 9.
• Gaszyński M., Muzyka, którą lubię, Warszawa 1980.
• Historiografia PRL. Zamiast podręcznika, Łódź 2020.
• Kałużyński Z., Tolerancja, „Polityka” 1977, nr 46.
• Kay E.D., Box Office Champs, New York 1990.
• Korcz D., Na fali retro: według schematu, „Kino” 1978, nr 2.
• Kowalski J., Meble Kowalskich. Ludzie i rzeczy, Poznań 2014.
• Kowalski J., Sarmacja. Obalanie mitów, Warszawa 2016.
• Krzemińska M., Szlachta. Nie tylko w muzeum, [w:] Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL, red. S. Bednarek, Wrocław 1997.
• Marciniak P., Konteksty i modernizacje. Studia z dziejów architektury i urbanistyki w PRL, Poznań 2018.
• Marszałek R., Filmowa pop-historia, Kraków 1984.
• Milewska M., Ślepa kuchnia. Jedzenie i ideologia w PRL, Warszawa 2021.
• Monografie Muzeum Narodowego w Poznaniu. Znaczenie tradycji w działalności współczesnego muzeum. Materiały z kolokwium 30 października 1969 r., Poznań 1970.
• Morawski S., Nostalgia i stereotypy, „Kino” 1978, nr 7.
• Niecikowski J., Retro?, „Film” 1975, nr 11.
• Pełczyński G., Dziewiąta Muza w stroju ludowym, Poznań 2003.
• Płażewski J., Filmowcy patrzą na Drugą Rzeczpospolitą, „Kino” 1978, nr 11.
• Rolicki J., Edward Gierek – przerwana dekada, Warszawa 1990.
• Rostworowski M., Polaków portret własny, [w:] Polaków portret własny, Kraków 1979.
• Skotarczak D., Image of Upper Social Classes in the Polish Feature Film in 1947–1989, „Res Historica” 2020, nr 50. DOI: 10.17951/rh.2020.50.509-529
• Skotarczak D., Kilka uwag na temat wizerunku dwudziestolecia międzywojennego w kinie PRL, [w:] Historia jako pokusa. Spojrzenie przez pryzmat Westerplatte, red. J. Marszalec, Gdańsk 2021.
• Skotarczak D., Kresy Wschodnie w filmie polskim początku lat osiemdziesiątych, „Pleograf. Historyczno-Filmowy Kwartalnik Filmoteki Narodowej” 2022, nr 3.
• Skotarczak D., Powiemy wam, jak było. Historia w kinie PRL, [w:] Historie alternatywne i kontrfaktyczne. Wizje, narracje, metodologia, red. E. Wolska, P. Witek, M. Woźniak, Lublin 2017.
• Stańczak-Wiślicz K., Od „Trędowatej” do „Niewolnicy Isaury” – niechciana kultura popularna w powojennej Polsce, [w:] Kultura popularna w Polsce w latach 1944–1989, red. K. Stańczak-Wiślicz, Warszawa 2012.
• Stefanowska Z. (red.), Tradycje szlacheckie w kulturze polskiej, Warszawa 1976.
• Stobiecki R., Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna… ale skomplikowana, Warszawa 2007.
• Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce, Warszawa 1979.
• Zajączkowski A., Szlachta polska. Kultura i struktura, Warszawa 1993.
• Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001.
• Ziembiński J., Sukces wystawy Jacka Malczewskiego, [w:] Monografie Muzeum Narodowego w Poznaniu. Znaczenie tradycji w działalności współczesnego muzeum. Materiały z kolokwium 30 października 1969 r., Poznań 1970.
• Żebrowska K., Polskie piękno. Sto lat mody i stylu, Kraków 2018.
• Żygulski Z., Polska tradycja rycerska i „Pan Tadeusz”. O dwóch wystawach Muzeum Narodowego w Krakowie, „Muzealnictwo” 1975, nr 23.

Identifiers

DOI

10.17951/f.2023.78.171-187

Biblioteka Nauki

31341435