Historia ukryta w znakach własnościowych książki. Przyczynek do dziejów książki w Lublinie

• Authors: Kinga Dobrowolska , Iwona Mielniczuk

Title variants

EN

History Hidden in the Trademarks of an Old Book

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono różne tropy historyczne, które niosą ze sobą znaki własnościowe umieszczone w książkach na przestrzeni wielu lat. Inspiracją powstania niniejszego artykułu była proweniencja pieczątek tuszowych zamieszczonych na kartach poematu Gustawa Daniłowskiego Na wyspie, publikacji znajdującej się w księgozbiorze Biblioteki Głównej UMCS. Dzięki pozyskanym informacjom o właścicielach znaków własnościowych autorki mają możliwość zaprezentowania udokumentowanej drogi zarówno samej książki, jak i osób z nią związanych na przełomie XIX i XX wieku.

EN

The article presents various historical clues that carry ownership marks placed in books over many years. The inspiration for the creation of this article was the provenance of ink stamps placed on the pages of Gustaw Daniłowski's poem "On the Island", a publication in the collection of the Main Library of UMCS. On the basis of the ink prints read, the authors of the article follow the fate of Lublin residents and socio-cultural organizations from the turn of the nineteenth and twentieth centuries. Thanks to the information obtained about the owners of trademarks, the authors have the opportunity to present the documented path of both the book itself and people associated with it at the turn of the nineteenth and twentieth centuries.

Keywords

EN

ink seals; Gustaw Daniłowski; Franciszek Raczkowski; Lublin Cyclists' Society; social and cultural organizations of Lublin

PL

pieczęcie tuszowe; Gustaw Daniłowski; Franciszek Raczkowski; organizacje społeczno-kulturalne Lublina; Lubelskie Towarzystwo Cyklistów

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Folia Bibliologica
• Year: 2022
• Volume: 64
• Pages: 149-166

Dates

published

2022

Contributors

author

Kinga Dobrowolska

• Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, Biblioteka Główna, Oddział Opracowywania Zbiorów

author

Iwona Mielniczuk

• Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, Biblioteka Główna, Oddział Opracowywania Zbiorów

References

• Cyklista Lubelski, Korespondencje „Cyklisty”. Lublin, „Cyklista” 1896, nr 6, s. 7, [online] https://crispa.uw.edu.pl/object/files/291108/display/Default [dostęp: 11.01.2023].
• Cykliści lubelscy, „Tygodnik Ilustrowany” 1893, nr 201, s. 293 i 303, [online] https://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra/publication/1621/edition/1262/content [dostęp: 12.12.2022].
• Czy wiesz kto to jest?, red. S. Łoza, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa 1938, s. 138, [online] https://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/show-content/publication/19725/edition/18466/ [dostęp: 12.12.2022].
• Daniłowski G., Na Wyspie (fragmenty poematu), Rękopis, 1871–1901, [online] https://polona.pl/preview/4993d94f-ac76-4bf6-9fd4-3be80540f431 [dostęp: 12.12.2022].
• Demby S., Listy, oprac. D. Rymsza-Zalewska, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2004, s. 3–5, [online] http://pliki.sbp.pl/ac/001_59.pdf [dostęp: 12.12.2022].
• Dwór Kiesewetterów, [online] https://miasto.hrubieszow.pl/node/3355 [dostęp: 10.04.2023].
• Encyklopedia PWN, [online] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/znak-wlasnosciowy;4001938.html [dostęp: 12.12.2022].
• Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trznadlowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1971.
• Gawarecka M., Franciszek Raczkowski 1871–1947, [w:] Sylwetki Bibliofilów Lubelskich, red. M. i H. Gawareccy, Lubelskie Tow. Miłośników Książki, Lublin 1985, [online] https://biblioteka.teatrnn.pl/Content/9993/Franciszek%20Raczkowski%201871-1947.pdf [dostęp: 12.12.2022].
• Hilchen M., Tradycyjne znakowanie książek, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2003, [online] http://cennebezcenne.pl/wp=content/uploads/2019/01/CBU-2003-1-2-s-38-42-hilchen.pdf [dostęp: 12.12.2022].
• Ilustrowana Kronika Legjonów Polskich 1914–1918, Warszawa 1936, s. 137, [online] https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=219460 [dostęp: 12.12.2022].
• Kaliszewski A., Gustaw Daniłowski – zapomniany pionier nowoczesnego polskiego reportażu wojennego, „Naukowy Przegląd Dziennikarski” 2013, nr 4, s. 24–36, [online] http://naukowy-przeglad-dziennikarski.org/nr/4-2013/3.pdf [dostęp: 12.12.2022].
• Kasperski E., Gustaw Daniłowski (1871–1927), [w:] Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Literatura okresu Młodej Polski, seria 5, t. 3, red. K. Wyka, A. Hutnikiewicz, M. Puchalska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973, [online] http://edwardkasperski.pl/wp-content/uploads/2021/01/315-Gustaw_Dani%C5%82owski.pdf [dostęp: 12.12.2022].
• Klimas B., Rozpowszechnianie używalności welocypedu, „Rzeczpospolita” 15.01.2016, [online] https://www.rp.pl/sport/art11248511-rozpowszechnianie-uzywalnosci-welocypedu [dostęp: 11.01.2023].
• Kostecki J., Trudny proces przenikania. Carska cenzura zagraniczna wobec importu publikacji w języku polskim w latach 1865–1904, wyd. Biblioteka Narodowa, Warszawa 2011. Legutko G., Pisarz zanurzony w historię. Gustaw Daniowski wobec idei niepodległości, „Literaturoznawstwo. Historia – Teoria – Metodologia – Krytyka” 2008, nr 1 (2), s. 139–149, [online] https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka/Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka-r2008-t1_(2)/ Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka-r2008-t1_(2)-s139-149/ Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka-r2008-t1_(2)-s139-149.pdf [dostęp: 12.12.2022].
• Lisiecka t., Działalność księgarska Franciszka Raczkowskiego w latach 1900–1947, [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, red. B. Szyndler, wyd. UMCS, Lublin 1988, s. 181–199.
• Lubelskich cyklistów początki, [online] https://ryneklubelski.pl/2014/01/lubelskich-cyklisto-w-poczatki/ [dostęp: 11.01.2023].
• M.D., Przedwojenny rowerowy Lublin. Cykliści byli elitą. Gdzie i na czym jeździli? [ZDJĘCIA], „Gazeta wyborcza” 30.03.2018, [online] https://lublin.wyborcza.pl/lu-blin/56,48724,23210339,niezwykly-swiat-przedwojennych-cyklistow-z-lublina-zdjecia.html?disableRedirects=true [dostęp: 11.03.2023].
• Pidłypczak-Majerowicz M., Badania proweniencyjne w bibliotekach kościelnych, „Biuletyn Bibliotek kościelnych” 2014, nr 1 (38), [online] https://bazhum.muzhp.pl/media/fi-les/Fides_Biuletyn_Bibliotek_koscielnych/Fides_Biuletyn_Bibliotek_koscielnych-r-2014-t1_(38)/Fides_Biuletyn_Bibliotek_koscielnych-r2014-t1_(38)-s3-14/Fides_Biu-letyn_Bibliotek_koscielnych-r2014-t1_(38)-s3-14.pdf [dostęp: 12.12.2022].
• Pietrasiewicz t., Księgarnia Gebethner Księgarnia Gebethnera i Wolffa w Lublinie (1908–1932), [online] htps://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/ksiegarnia-gebethnera-i-wolffa-w-lubli-nie-1908-1932/ [dostęp: 12.12.2022].
• Pietrasiewicz t., Księgarnia Kiesewetterów w Lublinie 1883–1909, [online] https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/ksiegarnia-kiesewetterow-w-lublinie-18831909/ [dostęp: 12.12.2022].
• Początki Lubelskiego Towarzystwa Cyklistów, red. LCDHS, [online] https://historiaspor-tu.umcs.lublin.pl/2014/02/poczatkach-lubelskiego-towarzystwa-cyklistow [dostęp: 12.12.2022].
• Rower, [online] https://teatrnn.pl/zmigrod/rower/ [dostęp: 10.04.2023].
• Rymsza-Zalewska D., Stefan Demby: znany i nieznany, Biblioteka Narodowa, 2003.
• Sitko A., Darczyńcy Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie 1907–1939, Towarzystwo Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego, Lublin 2005, s. 64, [online] http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/doccontent?id=69 [dostęp: 12.12.2022].
• Statut Lubelskiego Towarzystwa Cyklistów, Drukarnia estetyczna Rozalji jaczewskiej, Lublin 1907, [online] http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=772&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI= [dostęp: 12.04.2023].
• Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, red. B. Szyndler, wyd. UMCS, Lublin 1988.
• t. R., Sport na prowincji. Lublin, „Cyklista” 1897, nr 1, s. 8–10, [online] https://crispa.uw.edu.pl/object/files/291074/display/Default [dostęp: 11.01.2023].
• Ustawa Lubelskiego Towarzystwa Cyklistów, Drukarnia B. Druégo, Lublin 1899, [online] http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=21245&from=&dirids=1&ver_id=&l-p=1&QI= [dostęp: 10.04.2023].
• Wagner A., Superekslibris polski. Studium o kulturze bibliofilskiej i sztuce od średniowiecza do połowy XVII wieku, wydawnictwo naukowe UMK, Toruń 2016.
• Wójcik E., Salska-Kopeć K., Znaki własnościowe na książkach i ich znaczenie dla historii bibliotek – kilka refleksji po interesującym wykładzie, „Warsztaty Bibliotekarskie” 2006, nr 2 (18), [online] http://www.pedagogiczna.edu.pl/warsztat/2006/2/060207.htm [do- stęp: 12.12.2022].

Identifiers

DOI

10.17951/fb.2022.64.149-166

Biblioteka Nauki

31220892