Próba materializmu

• Authors: Urszula Magdalena Żukowska
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The purpose of this paper is to present the main stream of the reception of Lucretius’ materialistic philosophy in Poland based on the works of the positivist period, as well as the stances of scholars who take up this subject. It outlines how positivism remains faithful to the Romantic spirit concerning the primacy of spirit and God over materialism and scientism. Additionally, the paper presents the arguments used against the materialistic philosophy in the works of Bolesław Prus and Ignacy Dąbrowski. This has led to the conclusion that there was no place for an alternative to Christian doctrine.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie głównego nurtu recepcji filozofii materialistycznej Lukrecjusza w Polsce na przykładzie dzieł z epoki pozytywizmu, a także stanowisk badaczy, którzy ten temat podejmują. Ukazano, w jaki sposób pozytywizm pozostaje wierny romantycznemu duchowi w kwestii prymatu ducha i Boga nad materializmem i scjentyzmem. Ponadto w artykule zaprezentowano argumenty z dzieł Bolesława Prusa oraz Ignacego Dąbrowskiego, którym filozofia materialistyczna w Polsce musi się oprzeć. To doprowadziło do konkluzji o braku miejsca dla alternatywy wobec doktryny chrześcijańskiej.

Keywords

EN

materialism, Lucretius, positivism; scientism; Bolesław Prus; Ignacy Dąbrowski

PL

materializm; Lukrecjusz; pozytywizm; scjentyzm; Bolesław Prus; Ignacy Dąbrowski

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
• Year: 2020
• Volume: 38
• Issue: 1

Dates

published

2020

online

2020-12-21

Contributors

author

Urszula Magdalena Żukowska

References

• Sources
• Dąbrowski, Ignacy. (1900). Śmierć. Warszawa: Nakładem Trzaski, Ewerta i Michalskiego.
• Prus, Bolesław. (1884). Emancypantki. T. III–IV. Warszawa: Nakład Gebethnera i Wolffa.
• References
• Budrewicz, Tadeusz. (2003) Filozofia profesora Dębickiego sposobem analitycznym wyłożona. In: Jakub Malik, Ewa Paczoska (eds.), Prus i inni. Prace ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Ficie (pp. 97–125). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Danek, Zbigniew. (2003). Łódzkie przekłady poematu Lukrecjusza De Rerum Natura. Łódź:Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Knysz-Rudzka, Danuta. (1992). Ignacy Dąbrowski, czyli naturalistyczne progi Młodej Polski. In: Janina Kulczycka-Saloni, Danuta Knysz-Rudzka, Ewa Paczoska (eds.), Naturalizm i naturaliści w Polsce (pp. 176–185). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Lange, Freidrich Albert. (1881). Historya filozofii materialistycznej, tłumaczenie z 3 wydania niemieckiego, tyt. oboczny: Historia filozofii materialistycznej i jej znaczenie w teraźniejszości. T. II. Warszawa: Wydawnictwo Bernarda Lesmana.
• Markiewicz, Henryk. (1999). Pozytywizm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mickiewicz, Adam. (1984). Dziady część III. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Pieścikowski, Edward. (1970). „Emancypantki” Bolesława Prusa. Warszawa: PIW.
• Sinko, Tadeusz. (1911). Polski Anti-Lukrecyusz. Kraków: Rozprawy PAU.
• Snopek, Jerzy. (2000). Wprowadzenie do lektury. In: Stanisław Trembecki, Sofijówka (pp. 5–17). Łódź: Instytut Badań Literackich.
• Trembecki, Stanisław. (2000). Sofijówka. Łódź: Instytut Badań Literackich.
• Walas, Teresa. (1986). Ku otchłani (dekadentyzm w literaturze polskiej 1890–1905). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Identifiers

DOI

10.17951/ff.2020.38.1.69-79