Artykuł recenzyjny książki Andrzeja Maksymiliana Fredro Scriptorum Seu Togae et Belli Notationum Fragmenta. Accesserunt Peristromata Regnum. Symbolis Expressa

• Authors: Lech Dubel
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor omawia idee polityczne Andrzeja Maksymiliana Fredry. Ocenie podlega obszerny wstęp napisany współcześnie przez Marka Tracza Trynieckiego. Wskazuje się na prezentowanie przez Fredrę modelu monarchii umiarkowanej. Podkreśla się zerwanie komentatora z dotychczasowymi stereotypami i analizami piśmiennictwa A.M. Fredry dokonanymi w okresie wcześniejszym. Odrębnym problemem jest ukazanie poglądów pisarza na temat relacji państwo – kościół, zadań edukacji patriotycznej czy problemu wojska i wojny.

EN

Published in 2014 (first ed. 1660) the treatise by Andrzej Maksymilian Fredro was a significant editorial event. It was the first time that Polish readers had been presented with a Polish translation of the originally Latin work by this author. This edition of Scriptorum combines the original Latin text and its Polish translation in one book. What is also significant, it is preceded by a comprehensive and detailed introduction and supplemented with very meticulous footnotes. The whole work is followed by an index of characters referred to in Scriptorum. In its introduction by Marek Tracz Tryniecki, the present work provides an extensive and very erudite presentation of the figure and intellectual achievements of Andrzej Maksymilian Fredro (p. 19–114). In fact, this is not so much a typical introduction as a scientific analysis which actually meets the requirements of a study. Not only does the author reconstruct the ideas, but also argues with some published interpretative theses concerning both the activities and the ideas of Aleksander Fredro.In his text Andrzej Maksymilian Fredro introduces and justifies the universal idea of self-limited power of the monarch. He justifies it with moral, political, psychological, legal and religious arguments, as well as with the historical experience and a comparative approach. A.M. Fredro’s work offers a commendation of republicanism and the mixed regime. According to Fredro, and many other political writers of the 16th and 17th centuries, the mixed regime continued to be the basis of the political regime of the Republic of Poland, where it was institutionally reflected in three estates: the Chamber of Deputies, the Senate and the King (p. 65). A.M. Fredro argues that such a regime enables the best control of conflicts and ensures freedom in the country. Another political postulate by this author is the commendation of the rule of law in the State. The work also discusses Fredro’s military ideas.

Keywords

PL

Maksymilian Aleksander Fredro; zasady panowania władców; republikanizm; ustrój mieszany; etyka urzędnicza; cnoty publiczne; sejm; religia; prawo

EN

sarmatism; noble republicanism; equality; freedom; constitution mixed; self-limiting royal power; the common good; ethics; civil service; education; effectiveness of the law; religion as a guarantor of the rule of law; legitimacy of power

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
• Year: 2015
• Volume: 62
• Issue: 1

Dates

published

2015

online

2016-02-03

Contributors

author

Lech Dubel

References

• Bernacki W., Myśl polityczna I Rzeczypospolitej, Kraków 2011.
• Dubel L., Historia doktryn politycznych i prawnych do schyłku XX wieku, Warszawa 2009.
• Dubel L., Problem praworządności w polskich doktrynach Odrodzenia i Oświecenia, „Annales UMCS. Sectio G” 1973, Vol. XX, z. 8.
• Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, pod red. Z. Ogonowskiego, cz. 1, Warszawa 1979.
• Fredro A.M. , Jak czytać książki?, [w:] A.M. Fredro, Scriptorum Seu Togae et Belli Notationum Fragmenta. Accesserunt Peristromata Regnum. Symbolis Expressa, Warszawa 2014.
• Jarra E., Historia polskiej filozofii politycznej. 966–1795, Londyn 1968.
• Jarra E., Makiawellizm i Machiavelli, „Horyzonty” 1961, nr 66–67.
• Jarra E., Rzplita w przysłowiach, „Horyzonty” 1957, nr 8.
• Kimla P., Historycy-politycy jako źródło realizmu politycznego, Kraków 2009.
• Ludwikowski R.R., Historia polskiej myśli politycznej, Warszawa 2012.
• Olszewski H., Doktryna złotej wolności i spory o jej spuściznę, „Państwo i Prawo” 2001, z. 2(660).
• Rau Z., Przedmowa, [w:] A.M. Fredro, Scriptorum Seu Togae et Belli Notationum Fragmenta. Accesserunt Peristromata Regnum, Symbolis Expressa, Warszawa 2014.
• Słownik Historii Doktryn Politycznych, pod red. M. Jaskólskiego, t. 2, Warszawa 1999.
• Sylwestrzak A., Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 2011.
• Tarnowski S., Andrzej Maksymilian Fredro. Charakterystyka literacka, „Rozprawy Akademii Umiejętności” 1986, t. 4.
• Tracz Tryniecki M., Wstęp, [w:] A.M. Fredro, Scriptorum Seu Togae et Belli Notationum Fragmenta. Accesserunt Peristromata Regnum, Symbolis Expressa, Warszawa 2014.

Identifiers

DOI

10.17951/g.2015.62.1.93