Z Sankt Petersburga dla czytelnika zachodnioeuropejskiego – Aleksander This o prawie Rzeczypospolitej szlacheckiej

• Authors: Wojciech Witkowski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Aleksander This (1803–1864), wybitny polski prawnik czasów Królestwa Polskiego, po wybuchu powstania listopadowego znalazł się w Petersburgu. Tam zajmował się pracą naukową i w 1838 r. opublikował we francuskim czasopiśmie prawniczym „Revue etrangére et française de legislation” artykuł pt. Notice sur la coordination des lois provinciales de l’Empire de Russie. W tekście tym omówił problem kodyfikacji praw prowincjonalnych na zabranych przez Rosję ziemiach polskich podczas zaborów w końcu XVIII w. This zamieścił w nim opis i ocenę ustawodawstwa prawa polskiego w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Omówił też systemy praw obowiązujących i ich klasyfikacje oraz próby kodyfikowania prawa od XIV do XVIII w. Ponadto szczegółowo przedstawił prawo powszechne, prawa szczególne oraz pomocnicze, jakie funkcjonowały w dawnej Polsce. Krytycznie ocenił brak skodyfikowania prawa, a zwłaszcza niedojście do skutku kodyfikacji z 1532 r. tzw. Korektury Praw i tzw. Zbioru Praw Sądowych Andrzeja Zamoyskiego z lat 1776–1780. Walorem jego publikacji było przedstawienie czytelnikom zachodnioeuropejskim problematyki dawnego prawa polskiego.

EN

Aleksander This (1803–1864), an outstanding Polish lawyer, arrived in Petersburg after the outbreak of the November Uprising. There he got involved in scientific work and in 1838 he published his article entitled Notice sur la coordination des lois provincionales de L’Empire de Russie in a French juridical magazine “Reuve étrangère et française de legislation”. The text presents the problem of codification of provincial laws on the Polish territories taken over by Russia during the annexations by the end of the 18th century. It includes the description and the assessment of the legislation of the Polish law in the Commonwealth of Poland and Lithuania. The author elaborates not only on the systems of laws that were in force and their classifications but also on the attempts to codify the law between the 14th and 18th centuries. He gives a detailed description of ordinary law, particular laws and auxiliary laws that functioned in former Poland. This critically evaluated lack of the codification of law, especially the failure of the codification in 1532, the so-called Rectification of Laws and The Collection of Juridical Laws by Andrzej Zamoyski from the years between 1776 and 1780. The advantage of the publication is the introduction of the Western European readers to the problems of the former Polish law.

Keywords

PL

Rzeczpospolita szlachecka; prawo polskie; kodyfikacja prawa

EN

Commonwealth of Poland and Lithuania; Polish law; codification of law

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
• Year: 2019
• Volume: 66
• Issue: 1

Dates

published

2019

online

2019-07-17

Contributors

author

Wojciech Witkowski

References

• Bałtruszajtys G., Sądownictwo Komisji Skarbowych w sprawach handlowych i przemysłowych (1764–1794), Warszawa 1977.
• Bandtkie J.W., Historia prawa polskiego, Warszawa 1850.
• Bardach J., Historia państwa i prawa Polski, t. 1: Do połowy XV wieku, Warszawa 1964.
• Borkowska-Bagieńska E., Zbiór Praw Sądowych Andrzeja Zamoyskiego, Poznań 1986.
• Dunin K., Romuald Hube (1803–1890). Studium biograficzno-bibliograficzne, Warszawa 1904.
• Dutkiewicz W., Prawa cywilne, jakie w Polsce od roku 1347 do wprowadzenia Kodeksu Napoleona obowiązywały, Warszawa 1869.
• Głuszak M., Zbiór rezolucji interpretacyjnych Rady Nieustającej z lat 1786–1788, Łódź 2014.
• Godek S., III Statut Litewski w dobie porozbiorowej, Warszawa 2012.
• Grzybowski K., Teoria reprezentacji w Polsce epoki Odrodzenia, Warszawa 1959.
• Jastrzębski R., Prawo wekslowe w dawnej Rzeczypospolitej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2003, nr 1.
• Kaczmarczyk Z., Leśnodorski B., Historia państwa i prawa Polski, t. 2: Od połowy XV wieku do r. 1795, Warszawa 1966.
• Korobowicz A., Witkowski W., Prawo i sądy na zabranych wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej w XIX wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2003, nr 1.
• Organiściak W., Wincentego Skrzetuskiego „Prawo polityczne narodu polskiego”, Katowice 2016.
• Rosner A., Jan Wincenty Bandtkie (1783–1846), [w:] Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2008.
• Rosner A., Wacław Aleksander Maciejowski (1792–1883), [w:] Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2008.
• Sobociński W., Rozwój ustawodawstwa cywilnego w Królestwie Polskim i w Rosji do rosyjskiej reformy sądowej (zarys historyczno-porównawczy), „Annales UMCS sectio G (Ius)” 1965, t. 12.
• This A., Notice sur la coordination des lois provinciales de l’Empire de Russie, « Revue Etrangére et Française » 1838, Vol. 5.
• Uruszczak W., Historia państwa i prawa polskiego, t. 1: 966–1795, Warszawa 2013.
• Uruszczak W., Próba kodyfikacji prawa polskiego w pierwszej połowie XVI wieku, Warszawa 1979.
• Volumina Legum, t. 8, Petersburg 1860.
• Witkowski W., Aleksander This i Jan Kanty Wołowski – wybitni prawnicy Królestwa Polskiego, Lublin 2001.
• Zakrzewski A.B., Wielkie Księstwo Litewskie (XVI–XVIII). Prawo – ustrój – społeczeństwo, Warszawa 2013.

Identifiers

DOI

10.17951/g.2019.66.1.451-463