Skutki obniżenia opłaty interchange na polskim rynku kart płatniczych

• Authors: Michał Polasik , Krzysztof Maciejewski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie mechanizmu funkcjonowania opłaty interchange i procesu jej regulacyjnego obniżenia oraz dokonanie oceny jego pierwszych skutków dla rynku kart płatniczych w Polsce. Przeprowadzone badania wykazały, że doszło do znaczącego przyspieszenia rozwoju sieci terminali POS akceptujących karty i jednocześnie szybszego wzrostu wartości transakcji bezgotówkowych z użyciem tego instrumentu. Nie zaobserwowano także znaczącego wzrostu opłat dla klientów. Wbrew obawom regulacja ta nie doprowadziła do zahamowania innowacyjności polskiego sektora bankowego, a raczej przyczyniła się do poszukiwania i rozwoju nowych technologii płatniczych, w tym płatności mobilnych. Pełne rezultaty procesu regulacji będą jednak możliwe do oceny w dłuższej perspektywie czasowej.

EN

The aim of the article is to present the functioning model of the interchange fee and its regulatory reduction process as well as to assess the preliminary impact of this reduction on the Polish card market. The research showed a significant acceleration in the development of POS terminals network and a faster increase in the value of cashless transactions. Furthermore, there has been no significant increase in the fees for customers. Contrary to fears, the regulation has not hampered innovation in the Polish banking sector, but rather has contributed to the development of new payment solutions, including mobile payments. However, in order to assess the full effects of the regulation, a long-term perspective should be applied.

Keywords

PL

karty płatnicze; opłata interchange; system płatności; regulacje; sektor bankowy; terminale płatnicze

EN

payment cards; interchange fee; payment scheme; regulations; banking sector; POS terminals

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
• Year: 2017
• Volume: 51
• Issue: 6

Dates

published

2017

online

2018-02-27

Contributors

author

Michał Polasik

author

Krzysztof Maciejewski

References

• Church J., Gandal N., Krause D., Indirect Network Effects and Adoption Externalities, “Review of Network Economics” 2008, Vol. 7(3), DOI: https://doi.org/10.2202/1446-9022.1153.
• EBC, Statistical Data Warehouse, 2016, http://sdw.ecb.europa.eu [dostęp: 10.12.2017].
• Górka J., Badanie akceptacji gotówki i kart płatniczych wśród polskich przedsiębiorców. Raport badawczy, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowy Bank Polski, Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego, Warszawa 2012.
• Harasim J., Regulacje jako determinanta rozwoju innowacji na rynku płatności detalicznych, „Annales UMCS. Sectio H” 2013, nr 3, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/h.2013.47.3.219.
• Katz M., Shapiro C., Network Externalities, Competition and Compatibility, “American Economic Review” 1985, Vol. 75.
• Kokkola T., The Payment System, European Central Bank, 2010.
• Komisja Europejska, Raport z badania sektora bankowości detalicznej, 2007.
• Maciejewski K., Analiza funkcjonowania opłaty interchange w transakcjach bezgotówkowych na rynku polskim, NBP, Warszawa 2012.
• Maciejewski K., Znaczenie opłaty interchange dla rozwoju rynku kart płatniczych w Polsce, „Copernican Journal of Finance & Accounting” 2013, nr 2.
• Marzec J., Polasik M., Fiszeder P., Wykorzystanie gotówki i karty płatniczej w punktach handlowo-usługowych w Polsce. Zastosowanie dwuwymiarowego modelu Poissona, „Bank i Kredyt” 2013, nr 4.
• NBP, Karty płatnicze: dane wg agentów rozliczeniowych, www.nbp.pl/systemplatniczy/karty/akceptanci.xlsx [dostęp: 10.06.2017].
• NBP, Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów Unii Europejskiej, Warszawa 2016.
• NBP, Porównanie wysokości prowizji i opłat związanych z rozliczeniami pieniężnymi w złotych w polskim sektorze bankowym, www.nbp.pl/home.aspx?f=/systemplatniczy/prowizje_i_oplaty/index.html [dostęp: 10.06.2017].
• NBP, Wartość transakcji (gotówkowych i bezgotówkowych) dokonanych poszczególnymi typami kart w kolejnych kwartałach, www.nbp.pl/systemplatniczy/karty/transakcje_wartosc.xlsx [dostęp: 10.06.2017].
• Polasik M., Stan i potencjał rozwoju sieci akceptacji kart płatniczych w Polsce, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Ekonomia” 2015, nr 1.
• Polasik M., Maciejewski K., Innowacyjne usługi płatnicze w Polsce i na świecie, „Materiały i Studia NBP” 2009, nr 241.
• Polasik M., Marzec J., Fiszeder P., Górka J., Modelowanie wykorzystania metod płatności detalicznych na rynku polskim, „Materiały i Studia NBP” 2012, nr 265.
• Polasik M., Piotrowska A.I., Kumkowska N., Rozwój przez innowacje czy efekt skali? Badanie uczestników polskiego systemu płatniczego, Streszczenie kierownicze raportu badawczego, ALTERUM Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego, Zakład Warszawskiego Instytutu Bankowości, czerwiec 2015, http://alterum.pl/uploaded/Raport_Rozwoj_przez_innowacje_czy_efekt_skali_-_polski_s.pdf [dostęp: 10.06.2017].
• Polasik M., Piotrowski D., Payment innovations in Poland: A new approach of the banking sector to introducing payment solutions, “Economics and Law” 2016, Vol. 15(1).
• Polasik M., Wisniewski T.P., Lightfoot G., Modelling customers’ intentions to use contactless cards, “International Journal of Banking, Accounting and Finance” 2012, Vol. 4(3).
• Polskie Radio, Visa i MasterCard rządzą: gdy interchange spadnie, oni podniosą inne prowizje, 2013, www.polskieradio.pl/7/968/Artykul/987708,Visa-i-MasterCard-rzadza-gdy-interchange-spadnie-oni-podniosa-inne-prowizje [dostęp: 10.06.2017].
• Rochet J.-C., Tirole J., Platform Competition in Two-Sided Markets, “Journal of the European Economic Association” 2003, Vol. 1(4), DOI: https://doi.org/10.1162/154247603322493212.
• Stango V., The Economics of Standards Wars, “Review of Network Economics” 2004, Vol. 3(1), DOI: https://doi.org/10.2202/1446-9022.1040.
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych (Dz.U. 2013, poz. 1271).
• Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych (Dz.U. 2014, poz. 1916).

Identifiers

DOI

10.17951/h.2017.51.6.331