Naród jako fenomen właściwy Europie

• Authors: Miroslav Hroch
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono dwie tezy, które nie zostały dotąd w nauce sformułowane: 1) europejskie narody nie powstały jako produkt „nacjonalizmu”, lecz są następstwem występującego w Europie – jako zjawisko towarzyszące modernizacji – asynchronicznego, głębokiego kryzysu tożsamości, w toku którego poddano w wątpliwość stare zależności i systemy wartości. Nowe protoobywatelskie społeczeństwo (mówiąc dokładnie: jego protagoniści) ukształtowało się następnie jako „naród”, przy czym pojęcie „naród” istniało już od wczesnych czasów nowożytnych i miało pozytywne konotacje, 2) administracja i jednostki władzy, które w obecnym świecie określa się po angielsku jako nations, są produktem fenomenu zwanego nationalism i nie należą do tej samej kategorii, co noszące to samo miano wspólnoty w Europie. Niejasne i wieloznaczne pojęcie nationalism  jest mylnie stosowane jako instrument przyczynowej analizy procesów powstawania europejskich narodów. Prowadzi to do deformacji obrazu europejskiej historii oraz do nieproduktywnych i wiodących na bezdroża dyskusji o charakterze i sensie fenomenu o nazwie nationalism. Przy badaniu zjawiska narodów w Europie konieczne jest sprawdzanie pochodzenia pojęć i możliwych obszarów ich stosowania.

EN

This paper presents two arguments, which have not yet been formulated: 1) European nations did not arise as a product of “nationalism” but are the result of an asynchronous, deep identity crisis, occurring in Europe with modernization processes, which questioned old social relations and value systems. New proto-civil society (strictly speaking: his protagonists) has been formed later as a nation, whereas the concept of a nation had been existing for a long time before and with positive connotations, 2) authorities and administrative systems, which in today’s world is defined in English as “nations” are the product of a phenomenon known as “nationalism” and not fall into the same category as bearing the same name communities in Europe. Vague and ambiguous concept of “nationalism” is used incorrectly as a tool of causal analysis of the processes the formation of European nations. This leads to distortion of European history and to unproductive and leading astray discussion about the nature and meaning of an idea called “nationalism”. When examining the phenomenon of nations in Europe, it is necessary to check the origin of the concepts and possible areas of use.

Keywords

PL

naród; nacjonalizm; Europa Wschodnia; historia; nowoczesność

EN

nation; nationalism; Eastern Europe; history; modernization

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
• Year: 2015
• Volume: 40
• Issue: 2

Dates

published

2015

online

2016-03-11

Contributors

author

Miroslav Hroch

Identifiers

DOI

10.17951/i.2015.40.2.7