Lekcja dyscypliny moralnej z Prymatu dobra przedstawiona na szarym tle

• Authors: Marcin Jaranowski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest poświęcony filozofii moralności przedstawionej przez brytyjską pisarkę Iris Murdoch w trzech tekstach z lat 60., składających się na książkę Prymat dobra. Autor niniejszego opracowania przypomina propozycję Murdoch, umieszczając ją na pewnym tle społecznym. Jego zdaniem środowisko niskiego zaufania społecznego oraz konfliktu systemów wartości (określone w tytule jako „szare tło”) w sposób szczególny uwidacznia zalety etyki normatywnej Murdoch. Indywidualne doskonalenie się moralne, w sytuacji kryzysu zaufania i w atmosferze wrogości, wymaga łączenia wysiłku moralnego i poznawczego. Integralną częścią pracy moralnej, służącej poprawie stosunków z osobami, wobec których jesteśmy niechętni, powinien być osobisty wysiłek poznawczy. Głoszony przez Murdoch postulat „spojrzenia z uwagą” wydaje się niemal receptą na poprawę stosunków interpersonalnych w tych warunkach.

EN

This article is devoted to the philosophy of morality presented by a British writer Iris Murdoch in her three texts from the 1960s, which make up the book The Sovereignty of Good. The author of the article recalls Murdoch’s proposal by presenting it against a certain social background. In his view, an environment of low public confidence and the conflict of systems of value (referred to in the title as “a gray background”) particularly highlights the merits of Murdoch’s normative ethics. Individual moral improvement in a situation of a crisis of confidence and in an atmosphere of hostility requires a combination of moral and cognitive effort. An integral part of moral work serving to improve the relationships with those towards whom we are reluctant should consist in a personal cognitive effort. Murdoch’s postulate for “looking with attention” seems to be nearly a recipe for the amendment of interpersonal relations in such conditions.

Keywords

PL

Iris Murdoch; etyka; dyscyplina moralna; troska; wrogość

EN

Iris Murdoch; ethics; moral discipline; attention; hostility

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
• Year: 2017
• Volume: 42
• Issue: 1

Dates

published

2017

online

2018-02-20

Contributors

author

Marcin Jaranowski

References

• Andreoli V., Zrozumieć cierpienie. Aby ból ustąpił radości, Kraków 2009.
• Antonaccio M., Picturing the Human. The Moral Thought of Iris Murdoch, New York 2003.
• Baran T., Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Czy „obcy” to też człowiek?, Warszawa 2007.
• Levinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, Warszawa 1998.
• Lorenz K., Tak zwane zło, Warszawa 1996.
• Murdoch I., Prymat dobra, Kraków 1996.
• Murdoch I., The Sovereignty of Good, London–New York 2001.
• Tischner J., Filozofia dramatu, Kraków 2006.

Identifiers

DOI

10.17951/i.2017.42.1.91