Konsekwencje metodologiczne ujmowania pracy jako wartości

• Authors: Waldemar Furmanek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stawiając w opracowaniu pytanie o to, co jest istotą nauk humanistycznych, autor zwraca uwagę na znaczenie, jakie ma zróżnicowanie dwóch modeli poznawania rzeczywistości. Poznanie humanistyczne, przez interpretację wykorzystującą wartościowanie, wiedzie do zrozumienia interesujących badacza zjawisk humanistycznych, w tym zjawisk aksjologicznych. Model poznania rozumiejącego, jako uzupełniający (i komplementarny) względem modelu wyjaśniającego, zakłada potrzebę przyjmowania za podstawę drogi odkrywania świata znaczeń, świata wielorakich wartości, samodzielnego oraz dialogicznego dochodzenia do porozumienia, co określa intencjonalność zachowań podmiotu. Dzięki intencjonalności osobowe zachowanie zyskuje status postępowania. Badania wartości w pedagogice pracy wymagają koncentracji na osobie i jej modelu oraz na procedurach poznania rozumiejącego, w tym intuicjonizmie, fenomenologii i modelu hermeneutyki.

EN

Raising the question of what is the essence of the humanities we pay attention to the importance of differentiation of two models of reality learning. Humanistic cognition, using valuation through the interpretation, leads to the understanding of humanities phenomena (including axiological phenomena) which are interesting for the researcher. Model of understanding knowledge, which is complemental (and complementary) to the explanatory model, assumes the need to take as the basis the way to discover the world of meanings, the world of multiple values, independent investigation and dialogical agreement, which defines the intentionality of the behaviour of the entity. Personal behaviour gains the status of the proceedings because of intentionality. The study of values in work pedagogy needs to be focused on the person and its model, and, in addition, on the procedures of understanding knowledge, including intuitionism, phenomenology and hermeneutics model.

Keywords

PL

model metodologiczny; osoba; czyn; fenomenologia; hermeneutyka

EN

methodological model; person; action; phenomenology; hermeneutics

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2016
• Volume: 29
• Issue: 4

Dates

published

2016

online

2017-06-28

Contributors

author

Waldemar Furmanek

References

• Chlewiński Z. (1979), Człowiek. Struktura psychiczna, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 3, Lublin: KUL.
• Cichoń W. (1987), Aksjologiczna i antropologiczna problematyka w badaniach pedagogicznych, [w:] S. Palka (red.), Szanse naukowego rozwoju pedagogiki, Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Furmanek W. (1995), Człowiek – człowieczeństwo – wychowanie (wybrane problemy pedagogiki personalistycznej), Rzeszów: Wydawnictwo Oświatowe FOSZE.
• Furmanek W. (2006a), Problematyka badań nad wartościami w pedagogice, [w:] W. Furmanek (red.), Z badań nad wartościami w pedagogice, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Furmanek W. (2006b), Wartości w pedagogice. Wybrane problemy metodologiczne, [w:] W. Furmanek (red.), Z badań nad wartościami w pedagogice, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Furmanek W. (2006c), Zarys humanistycznej teorii pracy (nowe horyzonty pedagogiki pracy), Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Furmanek W. (2007), Praca jako wartość w pedagogice współczesnej, [w:] W. Furmanek (red.), Praca człowieka jako kategoria współczesnej pedagogiki, Rzeszów–Warszawa: Wydawnictwo UR, IBE.
• Furmanek W. (2010), Przedmiot badań we współczesnej pedagogice pracy, „Szkoła − Zawód − Praca”, nr 1.
• Furmanek W. (2013), Humanistyczna pedagogika pracy. Charakterystyka dyscypliny naukowej, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Furmanek W. (2015), Człowiek jako obiekt badań humanistycznej pedagogiki pracy, „Labor et Educatio”, nr 2.
• Gajda J. (2000), O nowy humanizm w edukacji, Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Galarowicz J. (2000), Człowiek jest osobą. Podstawy antropologii filozoficznej Karola Wojtyły, Kęty: Wydawnictwo Antyk.
• Kamiński S. (1992), Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Kmita J. (1977), Metodologia humanistyki, [w:] R. Mierzejewski (red.), Podstawy naukoznawstwa. Wybór tekstów, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Kuczyński J. (1979), Homo creator, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Kuderowicz Z. (1987), Dilthey, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Kunowski (1993), Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Nowak M. (2000), Problemy pedagogiki otwartej, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Obuchowski K. (1993), Człowiek intencjonalny, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Popielski K. (1987), Człowiek – pytanie otwarte, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Pszczołowski T. (1978), Praca człowieka, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Sprawozdanie z XXV Jubileuszowego Ogólnopolskiego Seminarium Badawczego, Ustroń, 2–4 luty 2015 roku, https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/13827/1/SE_35_2015_z%20zycia_naukowego_Joanna_Lukasik.pdf [dostęp: 10.09.2016].
• Straś-Romanowska M. (1992), Los człowieka jako problem psychologiczny. Podstawy teoretyczne, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Suchodolski B. (1980), Pedagogika. Podręcznik dla kandydatów na nauczycieli, Warszawa: PWN.
• Suchodolski B. (red.) (1976), Pedagogika, wyd. 4, Warszawa: PWN.
• Szewczuk W. (1972), Wielki spór o psychikę. Psychologia na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa: PWN.
• Szkudlarek T. (1997), Poststrukturalizm a metodologia pedagogiki, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Socjologia Wychowania”, nr 13.
• Wojtyła K. (1969), Osoba i czyn, Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
• Inne prace dotyczące omawianej problematyki
• Chałas K. (2003), Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki, t. 1: Jedność, Lublin–Kielce: Jedność.
• Dąbrowski K. (1979), Dezintegracja pozytywna, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Denek K. (1998), O nowy kształt edukacji, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Denek K. (2003), Dziecko w świecie wartości, cz. 1: Aksjologiczne barwy dziecięcego świata, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Furmanek W. (2002), Edukacja wobec poliparadygmatyczności nauk o niej, [w:] W kręgu edukacji, nauk o niej i społeczeństwa, Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Furmanek W. (2003), Poliparadygmatyczny charakter badań pedagogicznych, [w:] J. Kuźma, J. Morbitzer (red.), Nauki pedagogiczne w teorii i praktyce edukacyjnej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.
• Furmanek W. (2005), Humanistyka współczesna a pedagogika, [w:] W. Furmanek (red.), Wartości w pedagogice. Pedagogika wartości, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Furmanek W. (2008), Zniewolenie przez pracę a problematyka pedagogiki pracy, [w:] R. Gerlach (red.), Edukacja i praca. Konteksty − wyzwania – antynomie, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Furmanek W. (2010), Cechy pracującego człowieka obiektem badań współczesnej pedagogiki pracy (inspiracje kardynała Stefana Wyszyńskiego), [w:] L. Marszałek, A. Solak (red.), O społeczeństwie, wychowaniu i pracy w myśli Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Furmanek W. (2010), Praca człowieka w perspektywie wartości. Refleksje z lektury książek prof. Z. Wiatrowskiego, „Szkoła − Zawód – Praca”, nr 1.
• Furmanek W. (2013), Etyczne wymiary współczesnej pracy człowieka, „Labor et Educatio”, nr 1.
• Furmanek W. (2013), Godność obiektem badań nauk humanistycznych, [w:] W. Furmanek (red.), Wartości w pedagogice. Wolność, odpowiedzialność, godność we współczesnej pedagogice, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Furmanek W. (2013), Humanistyczna pedagogika pracy. Praca człowieka (z aksjologicznego punktu widzenia), Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Furmanek W. (2013), Pedagogika wobec wyzwań współczesności, „Annales UMCS. Sectio J”, t. 26, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2013.26.1-2.11.
• Gałdowa M.A. (1990), Rozwój i kryteria dojrzałości osobowej, „Przegląd Psychologiczny”, t. 33, nr 1.
• Goryńska-Bittner B., Stępień K. (2000), Wprowadzenie do etyki zawodowej, Poznań 2000: Wydawnictwo „eMPi2”.
• Gurycka A. (1979), Struktura i dynamika procesu wychowawczego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Krasnodębski Z. (1986), Rozumienie ludzkiego zachowania, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Kreutz M. (1962), Metody współczesnej psychologii, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Kubinowski D., Nowak M. (red.) (2006), Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Lipiec J. (1997), Człowiek i wartości, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Matyjas B., Ratajek Z., Trafiałek E. (1997), Orientacje i kierunki w pedagogice współczesnej, Kielce: Wszechnica Świętokrzyska.
• Silverman D. (2007), Interpretacja danych jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Stańczyk P. (2013), Człowiek, wychowanie, praca w kapitalizmie. W stronę krytycznej pedagogiki pracy, Gdańsk: Wydawnictwo UG.
• Straś-Romanowska M. (2010), Badania ilościowe vs jakościowe. Pytanie o to samo psychologii, „Roczniki Psychologiczne”, t. 13, nr 1.
• Straś-Romanowska M. (red.) (1995), Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej, Warszawa−Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Straś-Romanowska M. (red.) (2000), Metody jakościowe w psychologii współczesnej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Styczeń T. (1983), Człowiek w ujęciu Jana Pawła II podstawową dyrektywą programowania pracy Instytutu Jana Pawła II, „Przegląd Uniwersytecki” (2 grudnia).
• Śliwerski B. (1998), Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Tischner J., Jedliński R. (2001), Praca jako wartość, Warszawa: Fundacja Opoka.
• Uchnast Z. (1983), Hermeneutyczna orientacja w psychologii osobowości, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Wołoszyn S. (1977), Kategoria „powinności” jako podstawowa aksjologiczna kategoria pedagogiki − jak ją rozumieć?, [w:] T. Kukułowicz, M. Nowak (red.), Pedagogika ogólna. Problemy aksjologiczne, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Wyszyński S. (2001), Duch pracy ludzkiej. Myśli o wartości pracy, Warszawa: Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Soli Deo, Pax.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2016.29.4.23