Radzenie sobie ze stresem u osób z zaburzeniami odżywiania

• Authors: Anna Wiatrowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem podjętych badań było określenie stylów radzenia sobie ze stresem u osób z zaburzeniami odżywiania z wykorzystaniem Kwestionariusza Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) Endlera i Parkera. Badaniami objęto 26 kobiet z anoreksją, 36 z bulimią oraz 46 zdrowych, stanowiących grupę kontrolną. Osoby z zaburzeniami odżywiania istotnie częściej niż zdrowe stosują styl emocjonalny w radzeniu sobie ze stresem, natomiast istotnie rzadziej wykorzystują styl zadaniowy. W sytuacjach stresowych kobiety z zaburzeniami odżywiania angażują się w działania zastępcze, zaś kobiety zdrowe poszukują wsparcia u innych. Style radzenia sobie ze stresem różnicują postacie zaburzeń odżywiania. Kobiety z anoreksją istotnie częściej wykorzystują styl zadaniowy w radzeniu sobie z problemami. Osoby z bulimią częściej stosują styl unikowy polegający na angażowaniu się w działania zastępcze oraz szukaniu wsparcia społecznego. Określenie stylów radzenia sobie z problemami u osób z zaburzeniami odżywiania wydaje się szczególnie ważne z punktu widzenia podejmowanych działań profilaktycznych oraz planowania i stosowania różnych metod i form terapii.

EN

The aim of the present study was to determine the styles of coping with stress in the case of people with eating disorders by means of Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) by Endler and Parker. The studies comprised 26 women with anorexia, 36 with bulimia and 46 healthy women, who constituted the control group. Persons with eating disorders use emotional style of coping with stress significantly more often than healthy ones, while using task-related style significantly more rarely. In stress-causing situations, women with eating disorders get involved in supplementary activities, while the healthy ones seek support in others. Styles of coping with stress differentiate the forms of eating disorders. Women with anorexia use task-related style in dealing with problems significantly more often. Women with bulimia prefer style connected with getting engaged in supplementary activities and seeking social support. Determining the styles of coping with problems in people with eating disorders seems especially important from the point of view of the undertaken prophylactic activities and planning as well as applying different methods and forms of therapy.

Keywords

PL

radzenie sobie ze stresem; zaburzenia odżywiania; anoreksja psychiczna; bulimia psychiczna

EN

coping with stress; eating disorder; anorexia nervosa; bulimia nervosa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2017
• Volume: 30
• Issue: 1

Dates

published

2017

online

2017-07-11

Contributors

author

Anna Wiatrowska

References

• Brytek-Matera A. (2009), Konfrontacja ze stresem u kobiet z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, „Endokrynologia. Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, nr 4.
• Brytek-Matera A., Charzyńska E. (2008), Jak pacjentki z jadłowstrętem psychicznym radzą sobie ze stresem?, „Psychoterapia”, nr 4(147).
• Endler N.S., Macrodimitris S.D., Kocovski N.L. (2000), Controllability in cognitive and interpersonal tasks: Is control good for you?, “Personality and Individual Differences”, No. 29(5).
• Endler N.S., Parker J.D. (1990), Coping Inventory for Stressful Situations (CISS): Manual, Toronto.
• Garcia-Grau E., Fuste A., Miró A. (2002), Coping style and disturbed eating attitudes in adolescent girls, “International Journal of Eating Disorders”, No. 32(1).
• Fairburn C.G. (2013), Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Fairburn C.G., Cooper Z., Shafran R. (2003), Cognitive behaviour therapy for eating disorders: A “transdiagnostic” theory and treatment, “Behaviour Research and Therapy”, No. 41.
• Hagger M.S., Orbell S. (2003), A meta-analytic review of the common-sense model of illness representations, “Psychology and Health”, No. 18(2).
• Heszen-Niejodek I. (1996), Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje, [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Holt M.K., Espelage D.L. (2002), Problem-solving skills relationship attributes among women with eating disorders, “Journal of Counseling and Develoment”, No. 80.
• Janzen B.L., Kelly I.W., Saklofske D.H. (1992), Bulimic symptomatology and coping in a non-clinical sample, “Perceptual and Motor Skills”, No. 75.
• Jaros K., Oszwa U. (2014), Style radzenia sobie ze stresem u dziewcząt z grupy ryzyka anoreksji, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 65(1).
• Józefik B. (2006), Relacje rodzinne w anoreksji i bulimii psychicznej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Józefik B., Pilecki M. (1999), Obraz kliniczny zaburzeń odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Józefik B., Ulasińska R. (1999), Perspektywa rodzinna a rozumienie zaburzeń odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Pawłowska B. (2011), Współzależność między sposobami radzenia sobie ze stresem a zaburzonymi postawami wobec odżywiania u kobiet z anoreksją typu przeczyszczającego i z bulimią, “Family Medicine and Primary Care Review”, No. 13(2).
• Spoor S.T., Bekker M.H., Van Strien T., Van Heck G.L. (2007), Relations between negative affect, coping and emotional eating, “Appetite”, No. 48(3).
• Sternheim L., Startup H., Pretorius N., Johnson-Sabine E., Schmidt U., Channon S. (2012), An experimental exploration of social problem solving and its associated processes in anorexia nervosa, “Psychiatry Research”, No. 200(2–3), DOI: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2012.06.029.
• Szczepaniak P., Strelau J., Wrześniewski K. (1996), Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą polskiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera, „Przegląd Psychologiczny”, nr 39(1).
• Villa V., Manzoni G.M., Pagnini F., Castelnuovo G., Cesa G.L., Molinari E. (2009), Do coping strategies discriminate eating disordered individuals better than eating disorder features? An explorative study on female inpatients with anorexia and bulimia nervosa, “Journal of Clinical Psychology in Medical Settings”, No. 16(4).
• Wiatrowska A. (2009), Jakość życia w zaburzeniach odżywiania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wiatrowska A. (2015), Przestrzeń rodzinna w etiologii zaburzeń odżywiania u dzieci, [w:] T. Parczewska (red.), Przestrzenie dziecka i dzieciństwa. Wielość perspektyw i znaczeń, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wolska M. (1999), Cechy indywidualne pacjentów z zaburzeniami odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Wrześniewski K. (1996), Stres a style radzenia sobie ze stresem. Problemy pomiaru, [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2017.30.1.161