Higiena w poglądach Romualda Pląskowskiego (1821–1896)

• Authors: Monika Hajkowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Romuald Pląskowski kierował wskazówki higieniczne w szczególności do kobiet. Widział w nich osoby odpowiedzialne za wychowanie zdrowotne dzieci oraz prowadzenie domu zgodnie z zasadami higieny. Autor podejmował zagadnienia związane z pielęgnacją potomstwa. Radził m.in. w kwestii kąpieli, doboru odzieży, pożywienia, snu i rozwoju fizycznego dzieci. Ponadto uświadamiał kobiety, jak powinny dbać o własne zdrowie, aby jak najdłużej się nim cieszyć, oraz wprowadzał w tajniki diety i sposoby przyrządzania posiłków. Zwracał też uwagę na wyposażenie domowej apteczki (w tym samodzielne przygotowywanie ziół i naparów) oraz podkreślał wpływ warunków mieszkaniowych na zdrowie rodziny.

EN

Romuald Pląskowski’s hygiene guidelines were addressed specifically to women. He considered them responsible for health education of children and for running the house in accordance with the hygiene rules. Pląskowski dealt with problems related to the nursing of children. He advised on bathing, clothing, feeding, sleeping and physical development issues. Moreover, he educated women on how to take care of their own health to enjoy it as long as possible and introduced secrets of a diet and methods of preparing meals. Pląskowski drew attention to the contents of the home medical cabinet, including home-made herbs and infusions. He also emphasized the impact of living conditions on the health of the family.

Keywords

PL

higiena; zdrowie; dieta; kobieta; wychowanie; Romuald Pląskowski

EN

hygiene; health; diet; woman; upbringing; Romuald Pląskowski

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2018
• Volume: 31
• Issue: 2

Dates

published

2018

online

2018-12-22

Contributors

author

Monika Hajkowska

References

• Arabas I. (2006), Apteczki domowe w polskich dworach szlacheckich, Warszawa: Wydawnictwa IHN PAN.
• Bojczuk A. (2005), Kronika Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego w latach 1820–1915, [w:] Towarzystwo Lekarskie Warszawskie 1820–2005, cz. 1: 1820–1917, Warszawa: Towarzystwo Warszawskie Lekarskie.
• Bołdyrew A. (2016), Społeczeństwo Królestwa Polskiego wobec patologii społecznych w latach 1864–1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Chojna W.J. (1981), Pląskowski Romuald, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Polska Akademia Umiejętności.
• Demel M. (1964), Pedagogiczne aspekty Warszawskiego Ruchu Higienicznego (1864–1914), Wrocław–Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk.
• Demel M. (1980), Pedagogika zdrowia, Warszawa: WSiP.
• Encyklopedya Ilustrowana Medycyny i Higieny Popularnej, według dzieła dra P. Bonami, laureata Akademii Medycznej w Paryżu, opracowana i do naszych stosunków zdrowotnych zastosowana przez dra J. Starkmana (1892), Warszawa: Nakładem Autora, Skład Główny w Księgarni Maurycego Orgelbranda.
• Encyklopedia Powszechna PWN (1984), t. 2, Warszawa: PWN.
• Encyklopedia Powszechna PWN (1985), t. 4, Warszawa: PWN.
• Encyklopedya Powszechna Stanisława Orgelbranda (1863), t. 12, Warszawa: Nakład, druk i własność S. Orgelbranda.
• Kośmiński S. (1888), Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy Polaków oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografię polską od czasów najdawniejszych aż do 1885 roku, Warszawa: Nakład Autora, Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolfa.
• Marek A. (2009), Opieka nad chorym dzieckiem w opinii polskiej prasy medycznej na ziemiach Królestwa Polskiego w latach 1801–1908, Warszawa: Śląski Uniwersytet Medyczny IHN PAN.
• Ostrowska T. (1988), Początki ruchu naukowego w medycynie. Akademie, towarzystwa i czasopisma naukowe, [w:] T. Brzeziński (red.), Historia medycyny, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
• Pląskowski R. (1865a), Hygiena kobiet. Odzienie. Moda i kosmetyki, „Bluszcz”, nr 10.
• Pląskowski R. (1865b), Hygiena kobiet. Odzienie. Moda i kosmetyki, „Bluszcz”, nr 18.
• Pląskowski R. (1865c), Wiadomości z hygieny, „Bluszcz”, nr 2.
• Pląskowski R. (1866a), Hygiena kobiet. Głowa, twarz i włosy, „Bluszcz”, nr 23.
• Pląskowski R. (1866b), Hygiena kobiet. Głowa, twarz i włosy, „Bluszcz”, nr 31.
• Pląskowski R. (1866c), Hygiena kobiet. Głowa, twarz i włosy, „Bluszcz”, nr 34.
• Pląskowski R. (1866d), Hygiena kobiet. Mieszkanie, rozkład domu, jego ogrzanie i przewietrzanie, „Bluszcz”, nr 59.
• Pląskowski R. (1866e), Hygiena kobiet. Mieszkanie, rozkład domu, jego ogrzanie i przewietrzanie, „Bluszcz”, nr 62.
• Pląskowski R. (1866f), Hygiena kobiet. Wody mineralne, „Bluszcz”, nr 37.
• Pląskowski R. (1866g), Hygiena kobiet. Wody mineralne, „Bluszcz”, nr 38.
• Pląskowski R. (1866h), Hygiena kobiet. Wody mineralne, „Bluszcz”, nr 39.
• Pląskowski R. (1866i), Hygiena kobiet. Wody mineralne, „Bluszcz”, nr 41.
• Pląskowski R. (1867a), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 17.
• Pląskowski R. (1867b), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 41.
• Pląskowski R. (1867c), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 42.
• Pląskowski R. (1867/1868), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 1.
• Pląskowski R. (1868a), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 30.
• Pląskowski R. (1868b), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 32.
• Pląskowski R. (1868c), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 34.
• Pląskowski R. (1868d), Hygiena kobiet. Apteczki domowe „Bluszcz”, nr 35.
• Pląskowski R. (1868e), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 39.
• Pląskowski R. (1868f), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 40.
• Pląskowski R. (1868g), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 47.
• Pląskowski R. (1868h), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 48.
• Pląskowski R. (1868i), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 49.
• Pląskowski R. (1868j), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 51.
• Pląskowski R. (1868k), Hygiena kobiet. Apteczki domowe, „Bluszcz”, nr 52.
• Pląskowski R. (1868l), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 18.
• Pląskowski R. (1868ł), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 21.
• Pląskowski R. (1868m), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 22.
• Pląskowski R. (1868n), Hygiena kobiet. Apteczki domowe wiejskie, „Bluszcz”, nr 26.
• Pląskowski R. (1868o), Hygiena kobiet. Apteczki wiejskie, „Bluszcz”, nr 43.
• Pląskowski R. (1868p), Hygiena kobiet. Apteczki wiejskie, „Bluszcz”, nr 44.
• Pląskowski R. (1868r), Hygiena kobiet. Pielęgnowanie zębów, „Bluszcz”, nr 27.
• Pląskowski R. (1868s), Hygiena kobiet. Pielęgnowanie zębów, „Bluszcz”, nr 28.
• Pląskowski R. (1869a), Hygiena kobiet. O fizycznym wychowaniu dzieci, „Bluszcz”, nr 4.
• Pląskowski R. (1869b), Hygiena kobiet. Wychowanie niemowląt, ich kąpiele, powijanie, sen i karmienie, „Bluszcz”, nr 14.
• Pląskowski R. (1869c), Hygiena kobiet. Wychowanie niemowląt, ich kąpiele, powijanie, sen i karmienie, „Bluszcz”, nr 15.
• Pląskowski R. (1869d), Hygiena kobiet. Wychowanie niemowląt, ich kąpiele, powijanie, sen i karmienie, „Bluszcz”, nr 28.
• Pląskowski R. (1869e), Wiadomości z hygieny. Kąpiele rzeczne i morskie oraz zimne obcierania i zawijania, „Bluszcz”, nr 23.
• Pląskowski R. (1870a), Wiadomości z hygieny. Pożywienie człowieka w ogólnem znaczeniu, o ile jest potrzebne i konieczne, „Bluszcz”, nr 16.
• Pląskowski R. (1870b), Wiadomości z hygieny. Pożywienie człowieka w ogólnem znaczeniu, o ile jest potrzebne i konieczne, „Bluszcz”, nr 17.
• Pląskowski R. (1870c), Wiadomości z hygieny. Pożywienie człowieka w ogólnem znaczeniu, o ile jest potrzebne i konieczne, „Bluszcz”, nr 19.
• Pląskowski R. (1871a), O wypadaniu włosów przez dr J. Pincusa, docenta Berlińskiego Uniwersytetu, „Bluszcz”, nr 32.
• Pląskowski R. (1871b), O wypadaniu włosów przez dr J. Pincusa, docenta Berlińskiego Uniwersytetu, „Bluszcz”, nr 33.
• Pląskowski R. (1871c), O wypadaniu włosów przez dr J. Pincusa, docenta Berlińskiego Uniwersytetu, „Bluszcz”, nr 34.
• Pląskowski R. (1871d), Wiadomości z hygieny. Pokarmy mięsne ze względu na ich pożywność, „Bluszcz”, nr 31.
• Pląskowski R. (1871e), Wiadomości z hygieny. Pokarmy mięsne ze względu na ich pożywność, „Bluszcz”, nr 32.
• Pląskowski R. (1873a), Apteczka domowa, [w:] J.T. Lubomirski, E. Stawski, S. Przystański (red.), Encyklopedya rolnictwa i wiadomości i związek z niem mających, t. 1, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolfa.
• Pląskowski R. (1873b), Chleb, [w:] J.T. Lubomirski, E. Stawski, S. Przystański (red.), Encyklopedya rolnictwa i wiadomości i związek z niem mających, t. 1, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolfa.
• Pląskowski R. (1876), Hygiena ze względu na stosunki wiejskie i choroby endemiczne, [w:] J.T. Lubomirski, E. Stawski, S. Przystański (red.), Encyklopedya rolnictwa i wiadomości i związek z niem mających, t. 3, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolfa.
• Pląskowski R. (1877a), Mięso, [w:] J.T. Lubomirski, E. Stawski, S. Przystański (red.), Encyklopedya rolnictwa i wiadomości i związek z niem mających, t. 4, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolfa.
• Pląskowski R. (1877b), Nabiał ze stanowiska hygienicznego, [w:] J.T. Lubomirski, E. Stawski, S. Przystański (red.), Encyklopedya rolnictwa i wiadomości i związek z niem mających, t. 4, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolfa.
• Podgórska-Klawe Z. (2005), Warszawa i jej instytucje medyczne, [w:] Z. Podgórska-Klawe (red.), Towarzystwo Lekarskie Warszawskie 1820–2005, cz. 1: 1820–1917, Warszawa: Towarzystwo Warszawskie Lekarskie.
• Ś.P. dr Romuald Pląskowski (1896), „Biesiada Literacka”, nr 28.
• Ś.P. Romuald Pląskowski (1896), „Wędrowiec”, nr 27.
• Wielka Encyklopedya Powszechna Ilustrowana (1902), t. 29, Warszawa: Drukarnia Aleksandra Jezierskiego.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2018.31.2.61-76