Satysfakcja z życia a poziom akceptacji choroby przez osoby starsze

• Authors: Grażyna Ewa Kwiatkowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problematyka ludzi starych i starości to zagadnienie, któremu ostatnio poświęca się coraz więcej uwagi. Wynika to m.in. z faktu, że Polska należy do starzejących się społeczeństw, gdzie populacja ludzi w podeszłym wieku jest coraz liczniej reprezentowana. W pracy starano się uzyskać odpowiedź na pytanie: Czy istnieje zależność pomiędzy satysfakcją z życia osób starszych przebywających w domach pomocy społecznej a ich poziomem akceptacji choroby? Uzyskane wyniki wskazują, że satysfakcja z życia prezentowana przez osoby starsze może zostać uznana za jeden z predyktorów tego, w jaki sposób funkcjonują one w sytuacji choroby. W świetle badań należy stwierdzić, że przystosowanie do doświadczanych dolegliwości oraz postawa akceptacji choroby przez seniorów są związane z tym, na ile postrzegają oni własne życie jako satysfakcjonujące. Wysokiej akceptacji choroby sprzyja, jak pokazują wyniki badań, przede wszystkim życie w rodzinie, środowisku lokalnym. Być może wpływ na to ma fakt, że egzystencja ludzi starszych w takim otoczeniu nie jest tak naznaczona chorobą, także tą obserwowaną, jak ma to miejsce w DPS. Wydaje się również, iż instytucje pomocowe typu DPS mogą wzmacniać w ludziach starszych przekonanie o tym, że stanowią grupę odmienną, określaną przez takie cechy, jak: niedołężność, cierpienie i samotność. Tym samym w pewnym stopniu wykluczają seniorów z życia społecznego, uniemożliwiając pełnienie właściwych im ról społecznych.

EN

The problem of elderly people and old age is an issue that has been given more and more attention in recent times. This is due to the fact that Poland belongs to aging societies, where the elderly population is more and more represented. This work tries to get an answer to the question: Is there a relationship between the satisfaction of older people living in Social Welfare Homes and their level of acceptance of the disease? The results show that life satisfaction presented by elderly people can be considered as one of the predictors of how they function in a disease situation. In the light of research, adaptation to experienced ailments and the attitude of acceptance of illness by seniors are related to how much they perceive their own life as satisfying. High acceptance of the disease is conducive, as the research results show, above all life in the family, local environment. Perhaps it is influenced by the fact that the existence of older people in such an environment is not so marked by the disease, as it happens in Social Welfare Homes. It also seems that such assistance institutions can strengthen in the elderly people the conviction that they are a different group, defined by such features as infirmity, suffering, and loneliness. Thus, to some extent, they exclude seniors from social life making it impossible to fulfill their social roles.

Keywords

PL

osoby starsze; satysfakcja z życia; akceptacja choroby

EN

elderly people; satisfaction with life; acceptance of the disease

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2018
• Volume: 31
• Issue: 3

Dates

published

2018

online

2019-02-26

Contributors

author

Grażyna Ewa Kwiatkowska

References

• Bień B. (2006), Sytuacja zdrowotna osób w podeszłym wieku, [w:] T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska, Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, Gdańsk: Via Medica.
• Bromley D.B. (2006), Psychologia starzenia się, Warszawa: PWN.
• Chrapkowska-Zielińska A. (1991), Przeżywanie starości – możliwość interwencji własnej i społecznej, [w:] Trzeci wiek: szanse – możliwości – ograniczenia, Wrocław: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
• Czerniawska O. (1998), Style życia ludzi starszych, Łódź: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna.
• Diener E. (1984), Subjective well-being, “Psychological Bulletin”, Vol. 95(3), DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.95.3.542.
• Diener E., Emmons R.A., Larson R.J., Griffin S. (1985), The satisfaction with life scale, “Journal of Personality Assessment”, Vol. 49(1), DOI: https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4901_13.
• Dubas E. (2016a), Refleksje nad starością, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E. (2016b), Obiektywny i subiektywny wymiar starości, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Felton B.J., Revenson T.A., Hinrichsen G.A. (1984), Stress and coping in explanation of psychological adjustment among chronically ill adults, “Science and Medicine”, Vol. 18(10), DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(84)90158-8.
• Garbarz M., Wierzchańska M. (2011), Wychowanie do starości jako element edukacji permanentnej, „Zamojskie Studia i Materiały. Seria: Pedagogika”, t. 13(1).
• Gębska-Kuczerowska A. (2002), Ocena zależności między aktywnością a stanem zdrowia ludzi w podeszłym wieku, Warszawa: PWN.
• Halicka M. (2004), Rodzina – czynnik warunkujący satysfakcję życiową w starości, „Annales UMCS. Sectio D”, Vol. 59(2).
• Halik J. (2002), Samopoczucie osób starszych i jego uwarunkowania, [w:] Starzy ludzie w Polsce. Społeczne i zdrowotne skutki starzenia się społeczeństwa, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Juczyński Z. (2001), Narzędzia pomiaru w promocji zdrowia i psychologii zdrowia, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Kaczmarczyk M. (2008), Poziom akceptacji choroby osób starszych zamieszkujących w różnych środowiskach, Warszawa: Wydawnictwo Studia Medyczne.
• Kaja B. (1997), Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja. Psychokorekcja, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.
• Kielar M. (1992), Potrzeby w zakresie opieki i pomocy ludziom starszym a zadania gerontologii społecznej, [w:] Pedagogika społeczna, Katowice: ZSPM-Pres.
• Kocemba J., Kołomyjska G. (1989), Gerontologia, Kraków: Skrypty AWF.
• Kowalik S. (2000), Wspomaganie rozwoju w procesie starzenia się, Warszawa: PWN.
• Kozieł D., Trafiałek E. (2007), Kształcenie na Uniwersytetach Trzeciego Wieku a jakość życia seniorów, „Gerontologia Polska”, nr 2.
• Leszczyńska-Rejchert A. (2005), Człowiek starszy i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Leszczyńska-Rejchert A. (2008), Wspomaganie osób starszych w Domach Pomocy Społecznej, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Marcinek P. (2007), Funkcjonowanie intelektualne i subiektywna jakość życia u osób w wieku emerytalnym, „Gerontologia Polska”, nr 3.
• Matyka M. (2007), Psychoterapia elementarna w opiece ogólnomedycznej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Niedzielski A., Humeniuk E., Błaziak P., Fedoruk D. (2007), Stopień akceptacji choroby w wybranych chorobach przewlekłych, „Wiadomości Lekarskie”, nr 1.
• Okła W. (2006), Psychospołeczne uwarunkowania jakości życia osób starszych w rodzinach własnych i w domach opieki społecznej, [w:] S. Steuden, M. Marczuk, Starzenie się a satysfakcja z życia, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Piotrowski J. (1982), Gerontologia i geriatria, Warszawa: Wiedza Seniora.
• Pudlich W. (1996), Ludzie starzy, Warszawa: Centrum Rozwoju Służb Społecznych.
• Rembowski J. (1984), Psychologiczne problemy starzenia się człowieka, Warszawa–Poznań: PWN.
• Susułowska M. (1989), Psychologia starzenia się i starości, Warszawa: PWN.
• Szatur-Jaworska B. (2000), Ludzie starzy, Warszawa: Wydawnictwo Aspra.
• Tobiasz-Adamczyk B. (2006), Społeczne aspekty starzenia się i starości, [w:] T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska, Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, Gdańsk: Via Medica.
• Winiarski M. (1999), Wspomaganie rozwoju osób starszych, [w:] D. Lalak, T. Pilch (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Zając L. (2002), Psychologiczna sytuacja człowieka starszego oraz jej determinanty, [w:] K. Obuchowski (red.), Starość i osobowość, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.
• Zielińska-Więczkowska H., Kędziora-Kornatowska K. (2009), Jakość starzenia się i starości w subiektywnej ocenie słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, „Gerontologia Polska”, 2009,
• Zych A.A. (1999), Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej, Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2018.31.3.313-325