Edukacja matematyczna i lęk przed matematyką w percepcji młodzieży szkolnej

• Authors: Urszula Oszwa , Katarzyna Szablowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W badaniach z zakresu psychologii edukacyjnej i pedagogiki analizowano postrzeganie matematyki przez uczniów klasy pierwszej (n = 58) i trzeciej (n = 58) gimnazjum, biorąc pod uwagę: 1) lęk przed matematyką, 2) zaangażowanie rodziców w naukę matematyki, 3) użyteczność matematyki w życiu codziennym i w przyszłości, 4) stereotypy płciowe dotyczące matematyki, 5) potrzeby odniesienia sukcesu w matematyce, 6) percepcję nauczyciela matematyki. Problem badawczy dotyczył obecności różnic w postrzeganiu matematyki ze względu na wiek i poziom nauczania. Zastosowano technikę ankietową, której podstawą konstrukcji było narzędzie Fennema-Sherman Mathematics Anxiety Survey – Short Form (Mulhern, Rae 1998). Różnice wyników okazały się istotne statystycznie w zakresie postrzegania przez badanych zaangażowania rodziców w edukację matematyczną oraz percepcji nauczyciela tego przedmiotu. Wnioski dla praktyki pedagogicznej sugerują potrzebę wzmocnienia autorytetu nauczyciela matematyki w starszych klasach gimnazjum.

EN

The study in the field of educational psychology and pedagogy was focused on the perception of mathematics by high school students from grade I (n = 58) and grade III (n = 58) in the following aspects: 1) math anxiety, 2) parental involvement in mathematical education, 3) the usefulness of mathematics in everyday life and in the future, 4) gender stereotypes concerning mathematics, 5) the need to succeed in mathematics, 6) perception of math teacher. The research problem was centered on the differences in the perception of math with regards to the age and level of education. The main technique was the questionnaire, based on the Fennema-Sherman Mathematics Anxiety Survey – Short Form (Mulhern, Rae 1998). Differences in results were statistically significant in the perception of parental involvement in math education and the teacher of this subject. Applications for pedagogical practice suggest the need to strengthen the math teacher’s authority in the senior high school students.

Keywords

PL

psychologia edukacyjna; postrzeganie matematyki; lęk przed matematyką; młodzież szkolna

EN

educational psychology; math perception; math anxiety; high school youth

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2018
• Volume: 31
• Issue: 3

Dates

published

2018

online

2019-02-26

Contributors

author

Urszula Oszwa

author

Katarzyna Szablowska

References

• Akin A., Kurbanoglu I.N. (2011), The relationship between math anxiety, math attitudes, and self-efficacy: A structural equation model, “Studia Psychologica”, Vol. 53(3).
• Bedyńska S. (2016), Zagrożenie stereotypem, bezradność intelektualna a oceny szkolne dziewcząt z matematyki, „Edukacja”, nr 1(136).
• Borsich S. (2016), Znaczenie kategorii „zagrożenie stereotypem” dla procesu nauczania i uczenia się, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 19(3).
• Brophy J.E. (2002), Motywowanie uczniów do nauki, Warszawa: PWN.
• Chinn S. (2009), Mathematics Anxiety in Secondary Students in England, “Dyslexia: An International Journal of Research and Practice”, Vol. 15.
• Cipora K. (2015), Lęk przed matematyką z perspektywy psychologicznej i edukacyjnej, „Edukacja”, nr 1(132).
• Covington M.V., Teel K.M. (2004), Motywacja do nauki, Gdańsk: GWP.
• Dąbrowski M. (2013), (Za) trudne, bo trzeba myśleć? O efektach nauczania matematyki na I etapie kształcenia, Warszawa: IBE.
• Devine A., Dowker A., Fawcett K., Szücs D. (2012), Gender differences in mathematics anxiety and the relation to mathematics performance while controlling for test anxiety, “Behavioral and Brain Functions”, Vol. 8(33), DOI: https://doi.org/10.1186/1744-9081-8-33.
• Erdogan A., Kesici S. (2010), Mathematics Anxiety According to Middle School Students’ Achievement Motivation and Social Comparison, “Education”, Vol. 131(1).
• Geist E. (2010), The Anti-Anxiety Curriculum: Combating Math Anxiety in the Classroom, “Journal of Instructional Psychology”, Vol. 37(1).
• Grudniewska M., Karpiński M., Zambrowska M. (2013), Nauczanie matematyki w gimnazjum. Raport z badania, Warszawa: IBE.
• Grzęda M. (red.) (2008), Nauczyciele matematyki w Polsce – raport z badania TEDS-M, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
• IBE (2014), Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów (PISA), www.ibe.edu.pl/pl/projekty-miedzynarodowe/42-badania/447-program-miedzynarodowej-oceny-umiejetnosci-uczniow-pisa (dostęp: 20.04.2018).
• Karimi A., Mahigir F. (2012), Teachers, Mathematics Anxiety and Academic Achievement, “Golden Research Thoughts”, Vol. 1.
• Mulhern F., Rae G. (1998), Fennema-Sherman Mathematics Anxiety Survey – Short Form, “Educational and Psychological Measurement”, Vol. 58(2), DOI: https://doi.org/10.1177/0013164498058002012.
• Obuchowska I. (1996), Drogi dorastania. Psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wychowawców, Warszawa: WSiP.
• Oszwa U. (2005), Dziecko z trudnościami w uczeniu się matematyki w perspektywie międzynarodowej – próba syntezy, „Annales UMCS. Sectio J”, nr 18.
• Oszwa U. (2007), Dziecko z zaburzeniami rozwoju i zachowania w klasie szkolnej. Vademecum nauczycieli i rodziców, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Oszwa U. (2013), Współczesne kierunki badań nad zaburzeniami umiejętności liczenia u dzieci, [w:] G. Krasowicz-Kupis, M. Lipowska (red.), Wspieranie rozwoju jako wyzwanie interdyscyplinarne, Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Oszwa U. (2017), Wczesna matematyzacja dziecka – czynniki stymulujące i hamujące, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, nr 2.
• Oszwa U., Bakun M. (2016), Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał? Życiowa zaradność matematyczna polskich dorosłych w świetle badań PIAAC, [w:] V. Tanaś, W. Welskop (red.), Edukacja w zglobalizowanym świecie, Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu i Nauk o Zdrowiu.
• Oszwa U., Kornat-Wojnarska A. (2014), Postawy nauczycieli przedmiotów ścisłych i humanistycznych wobec dyskalkulii rozwojowej, „Edukacja Dorosłych”, nr 2.
• pytamy.pl (dostęp: 15.04.2018).
• Roberts S.O., Vukovic R.K. (2011), The relation between parental involvement and Math anxiety, Poster presented at the annual meeting of the Society for Research on Educational Effectiveness, Washington, DC.
• Sawyer W.W. (1988), Matematyka nauką przyjemną, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Sterna D. (2006), Ocenianie kształtujące na lekcjach matematyki, „Gazeta Szkolna”, nr 50.
• Szczygieł M., Cipora K. (2014), Lęk przed matematyką i jego wpływ na poziom osiągnięć, „Matematyka w Szkole”, nr 75.
• Turska D., Oszwa U. (2017), Nauczycielskie atrybucje zdolności do matematyki uczniów i uczennic, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 2.
• Uliasz R., Kamińska B. (2002), Matematyka na co dzień. Po co ja się tego uczę w gimnazjum?, Opole: Wydawnictwo Nowik.
• Winheller S., Hattie J.A., Brown G. (2013), Factors influencing early adolescents’ mathematics achievement: High-quality teaching rather than relationships, “Learning Environments Research”, Vol. 16(1), DOI: https://doi.org/10.1007/s10984-012-9106-6.
• www.ibe.edu.pl (dostęp: 17.04.2018).
• zadane.pl (dostęp: 15.04.2018).
• zbadaj.talent.pl (dostęp: 26.04.2018).

Identifiers

DOI

10.17951/j.2018.31.3.69-86