Wybrane aspekty relacji pomocowej w pracy socjalnej z osobami z zaburzeniami psychicznymi

• Authors: Renata Krawczyk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zawód pracownika socjalnego bez wątpienia wymaga profesjonalizmu, który uwzględnia zarówno aspekt techniczny, jak i relacyjny. Pracownik socjalny powinien biegle operować przepisami prawa, znajomością instytucji pomocowych, technik i metod pracy, a także jako partner w tworzeniu relacji pomocowej powinien wykazywać się odpowiednimi cechami i umiejętnościami składającymi się na tzw. osobowość pomagacza. W artykule przedstawiono wybrane trudności, jakie mogą się pojawić w kontakcie i w relacji pomocowej z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Pracownik socjalny z jednej strony powinien umieć odczytywać, odczuwać i współodczuwać emocje drugiej osoby, a z drugiej powinien zdawać sobie sprawę z własnych reakcji emocjonalnych i ich roli w tworzeniu i przebiegu tej relacji.

EN

The profession of social worker is undoubtedly profession that requires professionalism, which takes into account both the technical and relational aspects. Social worker should be fluent in using legal regulations, knowledge of aid institutions, techniques and working methods, and, because he is the basic tool of social work, he should demonstrate appropriate features and skills, which make up the so-called “helper personality”. The article presents selected difficulties that may arise in contact and in the assistance relationship with people with mental disorders. On the one hand, a social worker should be able to read, feel and sympathize with the emotions of another person, and on the other, should be aware of their own emotional responses and their role in creating and running an assistance relationship.

Keywords

PL

praca socjalna; zdrowie psychiczne; relacja pomocowa

EN

social work; menthal health; help relationship

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2020
• Volume: 33
• Issue: 1

Dates

published

2020

online

2020-03-27

Contributors

author

Renata Krawczyk

References

• Brammer, L.M. (1984). Kontakty służące pomaganiu. Procesy i umiejętności. Warszawa: PTP.
• Bronowski, P. (2017). Czynniki wpływające na proces zdrowienia w opinii osób chorujących psychicznie, ich rodzin i terapeutów. W: D. Danielewicz, J. Rola (red.), Stare dylematy i nowe wyzwania w psychoterapii (s. 69–86). Warszawa: APS.
• DiCaccavo, A. (2002). Investing individuals’ motivation to become counseling psychologists: The influence of early caretaking roles within the family. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 75(4), 463–472. DOI: https://doi.org/10.1348/147608302321151943
• DiCaccavo, A. (2006). Working with parentification: Implication for clients and counseling psychologists. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practic, 79(3), 469–478. DOI: https://doi.org/10.1348/147608305X57978
• Drat-Ruszczak, K., Drążkowska-Zielińska, E. (2005). Podręcznik pomagania. Szkoły i kierunki psychoterapeutyczne. Warszawa: SWPS.
• Gelso, Ch.J., Hayes, J.A. (2004). Relacja psychoterapeutyczna. Gdańsk: GWP.
• Gierek, P. (2016). O zawodzie pracownika socjalnego, kształceniu i motywach jego wyboru – komentarz z badań. Praca Socjalna, (2), 102–117.
• GUS (2017). Zdrowie i ochrona zdrowia w 2016 roku. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• Kanios, A. (2012). Wokół profesjonalizmu pracowników socjalnych – analiza badawcza. Praca Socjalna, (3), 81–94.
• Kanios, A. (2017). Trudności w pracy zawodowej pracowników socjalnych – wybrane konteksty. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 30(3), 195–204. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.3.195
• Kaszyński, H. (2006). Osoby chore psychicznie jako grupa beneficjentów organizacji pozarządowych świadczących usługi na rynku pracy. Warszawa: Fise.
• Kaszyński, H. (2013). Praca socjalna z osobami chorującymi psychicznie. Studium socjologiczne. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Kaszyński, H., Maciejewska, O. (2016). Praca socjalna z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Rekomendacje dla „nowej” specjalizacji. Zeszyty Pracy Socjalnej, 21(4), 161–176, DOI: https://doi.org/10.4467/24496138ZPS.16.010.6533.
• Lambert, M.J. (1991). Introduction to psychotherapy research. W: L.E. Beutler, M. Cargo (eds.), Psychotherapy Research. An International Review of Programmatic Studies (s. 1–11). Washington: American Psychological Association.
• Maciejewska, O. (2018). Praca socjalna w środowisku osób chorujących psychicznie. Pobrane z: https://doradcawpomocyspolecznej.pl/artykul/praca-socjalna-w-srodowisku-osob-chorujacych-psychicznie (dostęp: 14.12.2019).
• Miluska, J. (2008). Obrazy społeczne grup narażonych na dyskryminację. Uwarunkowania społeczno-demograficzne i psychologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Moskalewicz, J., Kiejna, A., Wojtyniak B. (2012). Kondycja psychiczna mieszkańców Polski. Raport z badań „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostęp do psychiatrycznej opieki zdrowotnej – EZOP Polska. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022. Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022 (Dz.U. 2017, poz. 458).
• NIK (2019). Organizacja i warunki pracy pracowników socjalnych w gminach. Departament Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny.
• Norcross, J.C., Lambert, M.J. (2011). Evidence-based therapy relationship. W: J.C. Norcross (ed.), Psychotherapy Relationships That Work (s. 3–21). New York: Oxford Univercity Press.
• Pużyński, S., Wciórka, J. (2000). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Kraków–Warszawa: Vesalius, Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Rogers, C.R. (2002). O stawaniu się osobą. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 kwietnia 2012 r. w sprawie specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny (Dz.U. 2012, poz. 486).
• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 grudnia 2016 r. w sprawie superwizji pracy socjalnej (Dz.U. 2016, poz. 2087).
• Sass-Stańczak, K., Czabała, J.C. (2015). Relacja terapeutyczna – co na nią wpływa i jak ona wpływa na proces psychoterapii? Psychoterapia, 1(172), 5–17. DOI: https://doi.org/10.12740/PT/30474
• Schier, K. (2015). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
• Suszek, H. (2010). Motywacja do zawodu psychoterapeuty. W: L. Grzesiuk, H. Suszek, Psychoterapia. Integracja. Podręcznik akademicki (s. 365–379). Warszawa: Wydawnictwo Eneteia.
• Tracz-Dral, J. (2019). Zdrowie psychiczne w Unii Europejskiej. Warszawa: Kancelaria Senatu, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji.
• Trawkowska, D., Frąckowiak-Sochańska, M. (2017). Problemy w funkcjonowaniu systemów wsparcia medycznego i społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi – wnioski z analizy na przykładzie województwa wielkopolskiego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 30(4), 207–229. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.4.207
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2018, poz. 1508 z późn. zm.).
• Wallin, D.J. (2011). Przywiązanie w psychoterapii. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• WHO (2008). The global burden of disease: 2004 update. Pobrane z: https://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/2004_report_update/en (dostęp: 10.01.2020).
• Załuska, M. (2015). Opieka zdrowotna i wsparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Informator dla chorujących, ich rodzin i przyjaciół. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Zdrada, D. (2012). Wskazania do pracy z rodziną w paradygmacie systemowym, czyli o tym, jak nie przestraszyć się rodzinnego upiora. W: D. Błasiak, I. Piątkowska-Lipko (red.), Rola pracy socjalnej w przeciwdziałaniu zjawisku wykluczenia społecznego (s. 182–193). Katowice: ROPS.
• Zdrada, D. (2015). Kompetencje pomagacza w pracy ze sprawcami przemocy. Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia, (5), 11–15.
• Zielińska, M. (2013). Rola pracownika socjalnego we współczesnym świecie – perspektywy i zagrożenia. Zielona Góra: ROPS.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2020.33.1.219-233