Profilaktyka depresji i zachowań suicydalnych dzieci i młodzieży wobec wyzwań codzienności

• Authors: Małgorzata Przybysz-Zaremba

Abstracts

EN

Depression and suicidal behavior of children and adolescents appear nowadays to become an everyday problem. Numerous statistics-fed researches and studies indicate that this problem is currently being considered to take on a global dimension. The complexity and multidimensionality of factors, recognized as potential determinants of depression and suicidal behavior require careful analysis and design, as well as implementation of proper and effective prophylaxis. Based on the scheme developed by Srikala Bharath and Tejas S. Golhar, the article discusses the activities of preventive interventions relating to four levels: mental health promotion, universal prophylaxis, selective prophylaxis, and indicated prophylaxis. Each of these levels of preventive strategies has been provided with proposals for actions, changes and improvements. It constitutes an important material for the development of prevention, intervention and support strategies by various entities in the field of depression and suicidal behavior of children and adolescents. At the end, original conclusions for pedagogical practice were presented.

PL

Depresja i zachowania suicydalne dzieci i młodzieży współcześnie stają się problemem codziennym. Liczne statystyki i badania wskazują, że problem ten zaczyna przybierać wymiar globalny. Złożoność i wielowymiarowość czynników jako uwarunkowań depresji i zachowań suicydalnych wymaga dokładnego przeanalizowania oraz projektowania i realizowania właściwej i skutecznej profilaktyki. Na podstawie schematu opracowanego przez Srikalę Bharatha i Tejasa S. Golhara w niniejszym artykule omówiono działania interwencji profilaktycznych odnoszące się do czterech poziomów: promocji zdrowia psychicznego, profilaktyki uniwersalnej, profilaktyki selektywnej oraz profilaktyki wskazującej. Każdy z tych poziomów strategii profilaktycznych został zaopatrzony w propozycje działań, zmian i udoskonaleń. Jest to ważny materiał, mogący posłużyć do opracowania przez różne podmioty strategii profilaktyczno-interwencyjno-pomocowych w zakresie depresji i zachowań suicydalnych dzieci i młodzieży. W zakończeniu przedstawiono autorskie wnioski dla praktyki pedagogicznej.

Keywords

EN

prevention; depression; suicidal behavior; children; adolescents

PL

profilaktyka; depresja; zachowania suicydalne; dzieci; młodzież

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2021
• Volume: 34
• Issue: 1
• Pages: 119-130

Dates

published

2021

Contributors

author

Małgorzata Przybysz-Zaremba

• Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie

References

• Ang, A.L., Wahab, S., Abd Rahman, F.N., Hazmi, H., Md Yusoff, R. (2019). Depressive symptoms in adolescents in Kuching, Malaysia: Prevalence and associated factors. Pediatrics International. Official Journal of the Japan Pediatric Society, 61(4), 404–410. DOI: https://doi.org/10.1111/ped.13778
• Bałandynowicz, A. (2002). Reakcja społeczeństwa wobec problemu suicydalnego jednostki. W: B. Hołyst, M. Staniaszak, M. Binczycka-Anholcer (red.), Samobójstwo (s. 74–107). Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej.
• Bałandynowicz, A. (2014). Profilaktyka i prewencja zachowań suicydalnych w okresie adolescencji u dzieci i młodzieży. Resocjalizacja Polska, 6, 17–40.
• Bar-Zomer, J., Brunstein Klomek, A. (2018). Attachment to Parents As a Moderator in the Association between Sibling Bullying and Depression or Suicidal Ideation among Children and Adolescents. Frontiers In Psychiatry, 12(3), 9–72. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyt.2018.00072
• Baumann, K. (2008). Problem aktów samobójczych wśród osób w starszym wieku. Gerontologia Polska, 16(2), 80–88.
• Beautrais, A.L. (2000). Risk Factors for Suicide and Attempted Suicide among Young People. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 1(34), 420–436. DOI: https://doi.org/10.1080/j.1440-1614.2000.00691.x
• Bharath, S., Golhar, T.S. (2010). Prevention of Depression and Suicide in Children and Adolescents. Journal of Indian Association of Child Adolescent Mental Health, 6(4), 79–83.
• Bower, H.A., Bowen, N.K., Powers, J.D. (2011). Family-Faculty Trust as Measured with the Elementary School Success Profile. Children & Schools, 33(3), 158–167. DOI: https://doi.org/10.1093/cs/33.3.158
• Christoffersen, M.N., Poulsen, H.D., Nielsen, A. (2003). Attempted suicide among young people: Risk factors in a prospective register based study of Danish children born in 1966. Acta Psychiatrica Scandinavica, 11(108), 350–359. DOI: https://doi.org/10.1034/j.1600-0447.2003.00165.x
• Domańska, J.M. (2017). Teoretyczne aspekty zjawiska samobójstw. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 26(2), 187–201. DOI: https://doi.org/10.16926/p.2017.26.36
• Gromulska, L. (2010). Zdrowie psychiczne w świetle dokumentów światowej organizacji zdrowia. Przegląd Epidemiologiczny, 64, 127–132.
• GUS. (2018). Rocznik demograficzny. Warszawa.
• Hołyst, B. (1983). Samobójstwo. Przypadek czy konieczność. Warszawa: PWN.
• Hołyst, B. (1996). Na granicy życia i śmierci. Warszawa: Wydawnictwo „69”.
• Horowitz, J.L., Garber, J. (2006). The Prevention of Depressive Symptoms in Children and Adolescents: A Meta-Analytic Review. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(3), 401–415. DOI: https://doi.org/10.1037/0022-006X.74.3.401
• Jud, A., Gartenhauser, R. (2015). The impact of socio-economic status and caregiver cooperation on school professionals’ reports to child protection services in Switzerland. European Journal of Social Work, 18(3), 340–353. DOI: https://doi.org/10.1080/13691457.2014.933093
• Makara-Studzińska, M. (2013). Przyczyny prób samobójczych u młodzieży w wieku 14–18 lat. Psychiatria, 10(2), 76–83.
• O’Connor, R., Sheehy, N. (2002). Zrozumieć samobójcę. Gdańsk: GWP.
• Pilecka, W. (2011). Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży jako dyscyplina stosowana. W: W. Pilecka (red.), Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Perspektywa kliniczna (s. 5–27). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Prusik, A. (2015). Profilaktyka zachowań suicydalnych dzieci i młodzieży – wybrane obszary działań. W: M. Przybysz-Zaremba (red.), Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży. Heterogeniczny wymiar oddziaływań profilaktycznych. Wybrane aspekty (s. 95–110). Olsztyn: Wydawnictwo Prospekt PR.
• Przewłocka, J. (2015). Klimat szkoły i jego znaczenie dla funkcjonowania uczniów w szkole. Raport o stanie badań. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Przybysz-Zaremba, M. (2017). Zachowania suicydalne adolescentów – w kierunku „właściwej” profilaktyki (wybrane zagadnienia i działania). W: I. Bieńkowska, J. Modrzejewska (red.), Profilaktyczne aspekty zagrożeń bezpieczeństwa dzieci i młodzieży (T. 2; s. 55–72). Kraków – Bielsko-Biała: Wydawnictwo Scriptum.
• Przybysz-Zaremba, M. (2019a). Uwarunkowania zachowań suicydalnych adolescentów – na podstawie przeglądu wybranych badań. Roczniki Pedagogiczne KUL, 11(47), 385–399. DOI: https://doi.org/10.18290/rped.2019.11s-23
• Przybysz-Zaremba, M. (2019b). Wokół depresji i zachowań suicydalnych dzieci i młodzieży – wybrane aspekty i badania. Konteksty Pedagogiczne, 1(12), 89–104. DOI: https://doi.org/10.19265/KP.2019.11289
• Przybysz-Zaremba, M. (2020). Diagnoza czynników ryzyka i czynników chroniących w zakresie zachowań suicydalnych młodzieży – zarys problemu. W: E. Stokowska-Zagdan, M. Przybysz-Zaremba, J. Stepaniuk (red.), Wybrane obszary diagnozy, profilaktyki, terapii w teorii i praktyce pedagogicznej (s. 16–28). Warszawa: Difin.
• Sarmiento-Hernández, E.I., Ulloa-Flores, R.E., Camarena-Medellín, B., Sanabrais-Jiménez, M.A., Aguilar-García, A., Hernández-Muñoz, S. (2019). Asociación entre el polimorfismo 5-HTTLPR, el intento suicida y la comorbilidad en adolescentes mexicanos con trastorno depresivo mayor. Actas Espanolas de Psiquiatria, 47(1), 1–6.
• Shortt, A.L, Barrett, P., Fox, T.L. (2001). Evaluating the FRIENDS Program: A Cognitive-Behavioral Group Treatment for Anxious Children and Their Parents. Journal of Clinical Child Psychology, 30(4), 525–535. DOI: https://doi.org/10.1207/S15374424JCCP3004_09
• Szymańska, J. (2016). Zapobieganie samobójstwom dzieci i młodzieży. Warszawa: ORE.
• Talib, M., Abdollahi, A. (2017). Spirituality Moderates Hopelessness, Depression, and Suicidal Behavior among Malaysian Adolescents. Journal of Religion & Health, 56(3), 784–795. DOI: https://doi.org/10.1007/s10943-015-0133-3
• Wasserman, D., Cheng, Q.I., Jiang, G.X. (2005). Global Suicide Rates Among Young People Aged 15–19. World Psychiatry, 4, 114–120.
• World Health Organization. (2001). The World Health Report. Mental Health: New Understanding, New Hope. Geneva.
• World Health Organization. (2003). Pobrane z: www.who.int/about/definition/en/print.html (dostęp: 9.05.2018).

Identifiers

DOI

10.17951/j.2021.34.1.119-130

Biblioteka Nauki

33952648