Gender Stereotype in the Context of Social Roles – As Perceived by Older Preschool Children

• Authors: Ewa Jędrzejowska

Title variants

PL

Stereotyp płci w kontekście pełnionych ról społecznych – w percepcji dzieci starszo-przedszkolnych

Abstracts

PL

Postrzeganie płci przez dzieci, podobnie jak przez dorosłych, naznaczone jest stereotypami zbudowanymi na społecznych przekazach i konwencjach. Może się to okazać niekorzystne i przyczyniać się do powstawania nierównych szans w funkcjonowaniu społecznym kobiet i mężczyzn. W oparciu o wywiad przeprowadzony ze 158 dzieci sześcioletnich z Opola w artykule skierowano uwagę na dziecięce postrzeganie płci w kontekście ról społecznych pełnionych przez kobiety i mężczyzn. Stało się to przedmiotem podjętych badań, których główny cel dotyczył ustalenia dziecięcego spojrzenia na role pełnione przez kobiety i mężczyzn. Pytania badawcze obejmowały próbę oceny, czy (i w jakiej mierze) trwające od lat zainteresowanie tematem i szeroko wyrażana potrzeba przeciwstawiania się stereotypizacji ról płciowych przyniosły skutki w postaci zmian w świadomości dzieci. Rezultaty przeprowadzonych badań potwierdzają, że spojrzenie dzieci w wieku przedszkolnym na role społeczne – zawodowe i domowe – kobiet i mężczyzn nie jest wolne od stereotypizacji płciowej, ale jej wpływ nie jest tak duży, jak wstępnie założono. Być może uzyskane wyniki są efektem postępującej transformacji świadomości społecznej w postrzeganiu ról pełnionych przez kobiety i mężczyzn oraz uboższych doświadczeń dzieci w wieku przedszkolnym w porównaniu z tymi, którymi dysponują dzieci starsze, u których z wiekiem wzmacnia się stereotypizacja płci.

EN

In the article, based on interviews with 158 six-year-old children from Opole, attention is paid to the children’s perception of gender in the context of social roles played by men and women. The main aim was to establish children’s perception of the roles. The questions covered an attempt at evaluating whether (and to what extent) the interest in the problem area, which has been present for years now, as well as the broadly expressed need for opposing role stereotypes relating to the sexes, have brought about expected effects in the form of changes in children’s awareness. The results of the study confirm the thesis that the ways in which preschool children see social roles performed by women and men in their professional lives, with reference to duties at home, are not free from gender stereotyping. Still such influence is not as strong as initially assumed. Possibly, the obtained results are the effect of progressing transformation of social consciousness in the sphere of roles played by women and men as well as poorer experience of children at preschool age in comparison with experience of older children. With time gender stereotyping becomes stronger.

Keywords

EN

gender stereotyping; social roles; children at preschool age

PL

stereotypizacja płci; role społeczne; dzieci w wieku przedszkolnym

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2021
• Volume: 34
• Issue: 1
• Pages: 159-170

Dates

published

2021

Contributors

author

Ewa Jędrzejowska

• Uniwersytet Opolski. Wydział Nauk Społecznych

References

• Brannon, L. (2002). Psychologia rodzaju. Gdańsk: GWP.
• Bujak, A., Oko, D., Benedykt XVI, Chrostowski, W., Feusette, K., Hoser, H., Kuby, G., Sosnowski, L., Stępkowski, A. (2014). Dyktatura gender. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk.
• Chomczyńska-Rubacha, M. (2004). Płeć i rodzaj w edukacji. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
• Chomczyńska-Rubacha, M. (2009). Role płciowe. Kultura i edukacja. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistycznej.
• Chomczyńska-Rubacha, M., Rubacha, K. (2007). Płeć kulturowa nauczycieli. Funkcjonowanie w roli zawodowej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Connell, R. (2013). Socjologia płci. Płeć w ujęciu globalnym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Drost-Rudnicka, M. (2012). Edukacja wczesnoszkolna a problem nierówności płci – uczniowskie stereotypy postrzegania płci. In: N. Majchrzak, N. Starik, A. Zduniak (eds.), Podmiotowość w edukacji wobec odmienności kulturowych oraz społecznych zróżnicowań (pp. 447–457). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa.
• Gromkowska-Melosik, A. (2011). Edukacja i (nie)równość społeczna kobiet. Studium dynamiki dostępu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Karwatowska, M., Szpyra-Kozłowska, J. (2010). Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskimi. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kopciewicz, L. (2008). Grzeczne dziewczynki, niegrzeczni chłopcy – wytwarzanie różnic rodzajowych w dydaktyczno-wychowawczej pracy szkoły. In: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (eds.), Wychowanie, pojęcia, procesy, konteksty (Vol. 4; pp. 349–392). Gdańsk: GWP.
• Kopciewicz, L. (2009). Wczesna edukacja i płeć kulturowa. In: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (eds.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania (pp. 291–311). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Lewartowska-Zychowicz, M. (2009). Nauczyciel (wczesnej edukacji) w relacjach wolności i przymusu. In: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (eds.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania (pp. 159–184). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Lipsitz-Bem, S. (2000). Męskość i kobiecość. O różnicach wynikających z płci. Gdańsk: GWP.
• Mandal, E. (2000). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje związane z płcią. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Mandal, E. (2003). Kobiecość i męskość. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Pankowska, D. (2005). Wychowanie a role płciowe. Gdańsk: GWP.
• Schaffer, H.R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Ziółkowska, B. (2005a). Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał młodych dorosłych? In: A.I. Brzezińska (ed.), Psychologiczne portrety człowieka (pp. 423–468). Gdańsk: GWP.
• Ziółkowska, B. (2005b). Środkowy okres dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? In: A.I. Brzezińska (ed.), Psychologiczne portrety człowieka (pp. 553–590). Gdańsk: GWP.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2021.34.1.159-170

Biblioteka Nauki

33954194