Między sceną a kulisami. Sytuacje społeczne w perspektywie nauczycieli przedszkoli niepublicznych w ujęciu teorii Ervinga Goffmana

• Authors: Natalia Tomczyk

Abstracts

EN

This paper relates Erving Goffman’s theories to the experiences of social situations in the work of non-public kindergarten teachers. The purpose of the study was to explore social situations in relation to the personal experiences of female teachers, and then relate them to the framework of the dramaturgical theory of Goffman. The research was conducted using a qualitative method with the use of a free interview. The research sought to answer the research question: Which social situations provide a source of satisfaction and which demotivate in the context of non-public kindergarten teachers’ work? The article shows relationships, values, work organization and self-presentations from the perspective of 12 female teachers of private kindergartens. In the final part, despite the fragmentary nature of the research, conclusions are formulated on the essence of reflection and improvement of interpersonal and communication competences.

PL

W niniejszym artykule odniesiono teorie Ervinga Goffmana do doświadczeń sytuacji społecznych w pracy nauczycieli przedszkoli niepublicznych. Celem badania było poznanie sytuacji społecznych w odniesieniu do osobistych przeżyć nauczycielek, a następnie odniesienie ich do ram teorii dramaturgicznej w ujęciu Goffmana. Badania zostały przeprowadzone w paradygmacie badań jakościowych z wykorzystaniem wywiadu swobodnego. W badaniach starano się uzyskać odpowiedź na pytanie badawcze: Jakie sytuacje społeczne dostarczają źródła satysfakcji, a jakie demotywują w kontekście pracy nauczycieli przedszkola niepublicznego? W artykule ukazano relacje, wartości, organizację pracy oraz autoprezentacje z perspektywy 12 nauczycielek prywatnych przedszkoli. W końcowej części, pomimo fragmentarycznego charakteru badań, sformułowano wnioski dotyczące istoty podejmowania refleksji oraz podnoszenia kompetencji interpersonalnych i komunikacyjnych.

Keywords

EN

social situations; dramaturgical theory; teachers; non-public kindergarten

PL

sytuacje społeczne; teoria dramaturgiczna; nauczyciele; przedszkole niepubliczne

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2022
• Volume: 35
• Issue: 2
• Pages: 139-154

Dates

published

2022

Contributors

author

Natalia Tomczyk

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Berger, P. (2001). Zaproszenie do socjologii. Warszawa: PWN.
• Berger, P., Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: PWN.
• Berger, P., Luckmann, T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bourdieu, P. (2009). Rozum praktyczny. O teorii działania. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Bourdieu, P., Wacquant, L. (2001). Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Bourdieu, P., Wacquant, L. (2006). Logika pól. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne (T. 2; s. 76–99). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Denzin, N., Lincoln, Y. (2009). The Sage Handbook of Qualitative Research. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dudzikowa, M., Czerepaniak-Walczak, M. (2010). Codzienność w szkole. Szkoła w codzienności. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie (T. 5, s. 9–25). Gdańsk: GWP.
• Flick, U. (2010). Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Goffman, E. (2000). Człowiek w teatrze życia społecznego. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Krzemiński, I. (1986). Symboliczny interakcjonizm i socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kubinowski, D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kvale, S. (2010). Prowadzenie wywiadów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Łukasik, J.M. (2011). Z codzienności nauczyciela. Jastrzębie-Zdrój: Black Unicorn.
• Łukasik, J.M. (2013). Doświadczanie życia codziennego – narracje nauczycielek na przełomie życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Łukasik, J.M. (2020). Zaufanie w miejscu pracy nauczycieli. Czas Kultury, 36(1), 49–56.
• Suchodolski, B. (1967). Świat człowieka a wychowanie. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Szempruch, J. (2017). Wsparcie nauczyciela w komunikowaniu się z uczniem. W: S. Kwiatkowski, D. Walczak (red.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela (s. 114–123). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Sztompka, P. (2005). Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sztompka, P. (2008a). Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka, P. (2008b). Życie codzienne – temat najnowszej socjologii. W: P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności (s. 15–52). Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka, P. (2016). Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka, P. (2021). Socjologia. Wykłady o społeczeństwie. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Szumiec, M. (2021). Rozwój kompetencji osobowościowych jako istotny element rozwoju zawodowego nauczyciela. Annales UMCS. Sectio J, 34(1), 9–23. DOI: https://doi.org/10.17951/j.2021.34.1.9-23
• Śliwerski, B. (2012). Pedagogika w zakleszczeniu. Rocznik Pedagogiczny, (numer specjalny).
• Śliwerski, B. (2017). Refleksyjność oświatowa w blogu pedagoga. Wprowadzenie do debaty. W: I. Paszenda (red.), Codzienność jako wyzwanie edukacyjne (T. 2; s. 12–25). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Tarkowska, E. (1994). Życie codzienne w domach pomocy społecznej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Tarkowska, E. (2007). Życie codzienne jako kategoria interdyscyplinarna. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie (T. 5; s. 75–92). Gdańsk: GWP.
• Tarkowska, E. (2009). Źródła i konteksty socjologii życia codziennego. W: M. Bogunia-Borowska (red.), Barwy codzienności. Analiza socjologiczna (s. 95–118). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Tarkowska, E. (2010). Życie codzienne jako kategoria interdyscyplinarna. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie (T. 5, s. 75–92). Gdańsk: GWP.
• Tarkowska, E. (2016). Życie codzienne jako przedmiot nie tylko najnowszej socjologii. Na marginesie „Socjologii codzienności” (wypowiedź w dyskusji). Kultura i Społeczeństwo, 60(4), 93–101. DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2016.60.4.6
• Trzebiński, J. (2002). Narracja jako fikcja rozumienia świata. Gdańsk: GWP.
• Wiłkomirska, A. (2005). Ocena kształcenia nauczycieli w Polsce. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. 2021, poz. 1762).

Identifiers

DOI

10.17951/j.2022.35.2.139-154

Biblioteka Nauki

33944633