Fenomen resilience u młodzieży zagrożonej niedostosowaniem społecznym a aktywne uczestnictwo w procesie arteterapii w dobie XXI w. – na przykładzie projektu szkolnej telewizji

• Authors: Bartłomiej Chrzanowski , Arkadiusz Prajzner

Abstracts

EN

The article concerns a form of art therapy, which has found its application in work with young people at risk of social maladjustment. Putting the considerations into the concept of resilience made it possible to capture and characterize traits in youth participating in film therapy from youth not interested in participating in therapeutic classes. The research was conducted in the quantitative paradigm using the diagnostic survey method and the questionnaire technique. The Questionnaire on Intrapersonal and Interpersonal Attitudes and those Towards the World has been applied. The research was based on two questions. The first of them referred to the existence of differences in the intensity of relations with the world, oneself and other people between pupils undertaking and not taking up activity in film art therapy classes. The second research question concerned the existing intercorrelations in the areas of relations with the world, with oneself and other people in groups of charges undertaking and not undertaking activities in art therapy classes. The obtained results indicate a greater sense of resourcefulness in life, satisfactory social functioning and a higher level of physical attractiveness. The aggression noted in the research did not negatively translate into participation in the therapy.

PL

Artykuł dotyczy formy arteterapii, która jest stosowana w pracy z młodzieżą zagrożoną niedostosowaniem społecznym. Umieszczenie rozważań w koncepcji rezyliencji umożliwiło wychwycenie i scharakteryzowanie wychowanków zainteresowanych udziałem w filmoterapii od wychowanków niezainteresowanych uczestnictwem w zajęciach terapeutycznych. Badania przeprowadzono w paradygmacie ilościowym metodą sondażu diagnostycznego i techniką ankiety. Mając na uwadze obraną metodologię badań użyto Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych i Nastawień wobec Świata. W oparciu o wykorzystane do badań narzędzie sformułowano dwa pytania badawcze. Pierwsze z nich odnosiło się do istnienia różnic w nasileniu relacji ze światem, samym sobą i innymi ludźmi między wychowankami podejmującymi i niepodejmującymi aktywności w zajęciach z arteterapii filmowej. Drugie pytanie badawcze dotyczyło istniejących interkorelacji w obszarach relacji ze światem, samym sobą i innymi ludźmi w grupach wychowanków podejmujących i niepodejmujących aktywności w zajęciach z arteterapii. Otrzymane rezultaty wskazują na większe poczucie zaradności życiowej, satysfakcjonujące funkcjonowanie społeczne i wyższy poziom atrakcyjności fizycznej. Odnotowana w badaniach agresja nie przekładała się w sposób negatywny na uczestnictwo w terapii.

Keywords

EN

art therapy; film therapy; resilience; social maladjustment

PL

arteterapia; filmoterapia; rezyliencja; młodzież; niedostosowanie społeczne

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2022
• Volume: 35
• Issue: 3
• Pages: 193-208

Dates

published

2022

Contributors

author

Bartłomiej Chrzanowski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Pedagogiki i Psychologii

author

Arkadiusz Prajzner

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Bugajska-Bigos, I. (2018). Arteterapia i sztuka w terapii. Eruditio et Ars, 71(1), 72–86.
• Drochomirecki, B. (2018). Rola filmu w życiu młodzieży – raport z badań Stowarzyszenia Nowe Horyzonty. W: A. Skorupa, M. Brol, P. Paczyńska-Jasińska (red.), Film w terapii i rozwoju. Na tropach psychologii w filmie (Cz. 2; s. 32–49). Warszawa: Difin.
• Gargacz, S. (2015). Arteterapia. Próba charakterystyki zjawiska. Debiuty Bibliologiczno-Informatologiczne, 3, 129–147.
• Gołek, B., Wysocka, E. (2011). Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ). Podręcznik testu – wersja dla uczniów szkoły gimnazjalnej. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne.
• Harland, M., Szymczyk, B. (2018). Filmoterapia, czyli rozwojowy i terapeutyczny wpływ filmu na emocje. W: A. Skorupa, M. Brol, P. Paczyńska-Jasińska (red.), Film w terapii i rozwoju. Na tropach psychologii w filmie (Cz. 2; s. 91–109). Warszawa: Difin.
• Kaczmarek, Ł., Sęk, H., Ziarko, M. (2011). Sprężystość psychiczna i zmienne pośredniczące w jej wpływie na zdrowie. Przegląd Psychologiczny, 54(1), 29–46.
• Konaszewski, K., (2020). Pedagogika wrażliwa na resilience. Studium teoretyczno-empiryczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Korbut, A. (2016). Arteterapia i jej zastosowanie w obszarze edukacji. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(3), 267–280. DOI: http://doi.org/10.14632/eetp.2016.11.41.267
• Kuśpit, M. (2003). Arteterapia. Remedium. Profilaktyka i Promocja Zdrowego Stylu Życia, 119(3), 6–7.
• Marek, E. (2004). Arteterapia jako metoda wspomagająca pracę wychowawczą. W: M. Knapik, A. Sacher (red.), Sztuka w edukacji i terapii (s. 104–117). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2010). Rozwój potraumatyczny – charakterystyka i pomiar. Psychiatria, 7(4), 129–142.
• Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2011). Prężność u dzieci i młodzieży. Charakterystyka i pomiar – polska skala SPP-18. Polskie Forum Psychologiczne, 16(1), 7–28.
• Olkowicz, K., Baran, P. (2020). Serca bicie. Biografia Andrzeja Zauchy. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Ostaszewski, K. (2014). Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Skwarek, B., Szulc, W. (2017). Arteterapia w pracy pedagogicznej. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, (22), 93–107.
• Stańko, M. (2009a). Arteterapia – mechanizmy działania z perspektywy neuropsychologii. Psychoterapia, 149(2), 29–45.
• Stańko, M. (2009b). Arteterapia z dziećmi i młodzieżą – perspektywa rozwojowa. Psychiatria, 6(2), 66–73.
• Urban, B. (2021). Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze. Warszawa: PWN.
• Warmuz-Warmuzińska, E. (2013). Filmoterapia w edukacji i terapii dzieci i młodzieży szkolnej oraz dorosłych. Scenariusze zajęć z wykorzystaniem filmów. Warszawa: Difin.
• Windle, G. (2011). What Is Resilience? A Review and Concept Analysis. Reviews in Clinical Gerontology, 21(2), 152–169. DOI: http://doi.org/10.1017/S0959259810000420
• American Art Therapy Association. Pobrane z: https://arttherapy.org (dostęp: 7.01.2022).

Identifiers

DOI

10.17951/j.2022.35.3.193-208

Biblioteka Nauki

33950719