Dyspozycja do myślenia w sposób otwarty i elastyczny – wprowadzenie teoretyczne i próba dookreślenia zjawiska

• Authors: Anna Błaszczak

Abstracts

EN

The article introduces the concept of actively open-minded thinking to Polish literature on the subject matter as well as an attempt to translate the name into Polish in most adequate way. Actively open-minded thinking is a disposition typical for an individual or the strategy used to process information and make decisions. According to Baron it constitutes the base for rationality and critical thinking. It assumes a conscious and purposive looking for a diverse range of opinions and facts, despite individual preferences, in order to analyze the issue in an elaborate and unbiased way. The essence of such an analysis is to consider different perspectives in order to gain confidence that the selected option or inferences that were made are most adequate and reliable. The aim is to think reasonably and without biases. In addition to specifying what actively open-minded thinking is, the author compares this disposition with other features related to critical thinking present in the scientific discourse: reflexivity, the need for cognition, the need for cognitive closure, and a flexible mindset. In addition, the regulatory consequences of thinking in an open and flexible way, the sources of this disposition and methods of its measurement were discussed.

PL

W artykule podjęto próbę wprowadzenia do polskiej literatury nowego konstruktu, tj. dyspozycji do myślenia w sposób aktywnie otwarty i elastyczny, a także jak najbardziej adekwatnego przełożenia tej nazwy na język polski. Aktywnie otwarte myślenie jest dyspozycją charakterystyczną dla jednostki lub strategią stosowaną do przetwarzania informacji i podejmowania decyzji. Zdaniem Barona stanowi ono podstawę racjonalności i krytycznego myślenia. Polega na świadomym i celowym poszukiwaniu zróżnicowanych informacji odnoszących się do analizowanej kwestii, bez względu na pierwotnie faworyzowaną opcję. Istotą takiej analizy jest rozpatrywanie różnych punktów widzenia, aby uzyskać pewność, że wybrana opcja jest najlepszą z możliwych, a branie pod uwagę kontrargumentów ma zapobiec błędom w myśleniu i podejmowaniu decyzji. Oprócz doprecyzowania, czym jest myślenie otwarte i elastyczne, autorka zestawia tę dyspozycję z innymi, obecnymi w dyskursie naukowym cechami związanymi z krytycznym myśleniem: refleksyjnością, potrzebą poznania, potrzebą poznawczego domknięcia oraz nastawieniem na elastyczność. Ponadto omówione zostały konsekwencje regulacyjne myślenia w sposób otwarty i elastyczny, źródła tej dyspozycji i metody jej pomiaru.

Keywords

EN

actively open-minded thinking; need for cognition; need for cognitive closure; reflexivity; flexible mindset

PL

myślenie aktywnie otwarte i elastyczne; potrzeba poznania; potrzeba poznawczego domknięcia; refleksyjność; nastawienie na elastyczność

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2022
• Volume: 35
• Issue: 3
• Pages: 23-41

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Błaszczak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Albanese, J., Paturas, J. (2018). The Importance of Critical Thinking Skills in Disaster Management. Journal of Business Continuity & Emergency Planning, 11(4), 326–334.
• Baron, J. (1993). Why Teach Thinking? An Essay. Applied Psychology: An International Review, 42(3), 191–237. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1993.tb00731.x
• Baron, J. (2008). Thinking and Deciding. New York: Cambridge University Press.
• Baron J. (2017). Comment on Kahan and Corbin: Can Polarization Increase with Actively Open-Minded Thinking? Research & Politics, 4(1). DOI: https://doi.org/10.1177/2053168016688122
• Baron, J. (2018a). Actively Open-Minded Thinking in Politics. Cognition, 188, 8–18. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cognition.2018.10.004
• Baron J. (2018b). Individual Mental Abilities vs. the World’s Problems. Journal of Intelligence, 6(2), 23. DOI: https://doi.org/10.3390/jintelligence6020023
• Baron, J., Gürçay, B., Metz, E. (2016). Reflective Thought and Actively Open-Minded Thinking. W: M. Toplak, J. Weller (Eds.), Individual Differences in Judgement and Decision-Making: A Developmental Perspective (s. 107–126). New York: Psychology Press.
• Błaszczak, A. (2010). Współzależność schematu Ja. Różnice płciowe, konsekwencje. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Błaszczak, A., Klocek, M. (2022). Pomiar elastycznego i otwartego myślenia (POEM). Niepublikowany raport z badań. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Brycz, H. (2004). Trafność spostrzegania własnych i cudzych zachowań. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Cacioppo, J.T., Petty, R.E. (1982). The Need for Cognition. Journal of Personality and Social Psychology, 42(1), 116–131. DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.42.1.116
• De Neys, W., Bonnefon, J.F. (2013). The ‘Whys’ and ‘Whens’ of Individual Differences in Thinking Biases. Trends in Cognitive Sciences, 17(4), 172–178. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tics.2013.02.001
• Dragan, W., Gogół, E., Piłat, J., Oniszczenko, W. (2014). Regulacyjna teoria temperamentu. Profile cech temperamentu pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową i uzależnionych od alkoholu. Psychologia – Etologia – Genetyka, 29, 23–35.
• Evans, J.S.B.T., Stanovich, K.E. (2013). Dual-Process Theories of Higher Cognition: Advancing the Debate. Perspectives on Psychological Science, 8(3), 223–241. DOI: https://doi.org/10.1177/1745691612460685
• Frederick, S. (2005). Cognitive Reflection and Decision Making. Journal of Economic Perspectives, 19(4), 25–42. DOI: https://doi.org/10.1257/089533005775196732
• Głuchowska, A. (2007). Gender Differences in Self-Schema and Identity. International Journal of Interdisciplinary Social Sciences, 2(2), 471–479. DOI: https://doi.org/10.18848/1833-1882/CGP/v02i02/52283
• Haran, U., Ritov, I., Mellers, B.A. (2013). The Role of Actively Open-Minded Thinking in Information Acquisition, Accuracy, and Calibration. Judgment and Decision Making, 8(3), 188–201. DOI: https://doi.org/10.1037/t41728-000
• Janssen, E.M., Verkoeijen, P.P.J.L., Heijltjes, A.E.G., Mainhard, T., Peppen, L.M. van, Gog, T. van (2020). Psychometric Properties of the Actively Open-Minded Thinking Scale. Thinking Skills and Creativity, 36, 100659. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tsc.2020.100659
• Jarymowicz, M. (red.). (2002). Poza egocentryczną perspektywą widzenia siebie i świata. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Kahneman, D. (2011). Thinking, Fast and Slow. New York: Farrar, Straus and Giroux.
• Kappes, A., Harvey, A.H., Lohrenz, T., Read Montague, P., Sharot, T. (2020). Confirmation Bias in the Utilization of Others’ Opinion Strength. Natural Neuroscience, 23, 130–137. DOI: https://doi.org/10.1038/s41593-019-0549-2
• Kossowska, M. (2003). Różnice indywidualne w potrzebie poznawczego domknięcia. Przegląd Psychologiczny, 46(4), 355–374.
• Kossowska, M. (2005). Umysł niezmienny. Poznawcze mechanizmy sztywności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Macpherson, R., Stanovich, K.E. (2007). Cognitive Ability, Thinking Dispositions, and Instructional Set as Predictors of Critical Thinking. Learning and Individual Differences, 17(2), 115–127. DOI: https://doi.org/10.1016/j.lindif.2007.05.003
• Matusz, P.J., Traczyk, J., Gąsiorowska, A. (2011). Kwestionariusz Potrzeby Poznania – konstrukcja i weryfikacja empiryczna narzędzia mierzącego motywację poznawczą. Psychologia Społeczna, 6(2), 113–128.
• McPeck, J.E. (2016). Critical Thinking and Education. New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315463698
• Metz, S.E., Baelen, R.N., Yu, A. (2020). Actively Open-Minded Thinking in American Adolescents. Review of Education, 8(3), 768–799. DOI: https://doi.org/10.1002/rev3.3232
• Moore, K. (2010). The Three-Part Harmony of Adult Learning, Critical Thinking, and Decision-Making. Journal of Adult Education, 39(1), 1–10.
• Price, E., Ottati, V., Wilson, C.I., Kim, S. (2015). Open-Minded Cognition. Personality and Social Psychology Bulletin, 41(11), 1488–1504. DOI: https://doi.org/10.1177/0146167215600528
• Rizeq, J., Flora, D., Toplak, M. (2020). An Examination of the Underlying Dimensional Structure of Three Domains of Contaminated Mindware: Paranormal Beliefs, Conspiracy Beliefs, and Anti-Science Attitudes, Thinking & Reasoning, 27(2), 187–211. DOI: https://doi.org/10.1080/13546783.2020.1759688
• Royce, C.S., Hayes, M.M., Schwartzstein, R.M. (2019). Teaching Critical Thinking: A Case for Instruction in Cognitive Biases to Reduce Diagnostic Errors and Improve Patient Safety. Academic Medicine, 94(2), 187–194. DOI: https://doi.org/10.1097/ACM.0000000000002518
• Sassenberg, K., Winter, K., Becker, D., Ditrich, L., Scholl, A., Moskowitz, G.B. (2021). Flexibility Mindsets: Reducing Biases that Result from Spontaneous Processing. European Review of Social Psychology, 33(1), 171–213. DOI: https://doi.org/10.1080/10463283.2021.1959124
• Sá, W.C., West, R.F., Stanovich, K.E. (1999). The Domain Specificity and Generality of Belief Bias: Searching for a Generalizable Critical Thinking Skill. Journal of Educational Psychology, 91(3), 497–510. DOI: https://doi.org/10.1037/0022-0663.91.3.497
• Sá, W.C., Kelley, C., Ho, C., Stanovich, K.E. (2005). Thinking about Personal Theories: Individual Differences in the Coordination of Theory and Evidence. Personality and Individual Differences, 38(5), 1149–1161. DOI: https://doi.org/10.1016/j.paid.2004.07.012
• Stanovich, K.E. (2011). Rationality and the Reflective Mind. New York: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195341140.001.0001
• Stanovich, K.E., West, R.F. (1997). Reasoning Independently of Prior Belief and Individual Differences in Actively Open-Minded Thinking. Journal of Educational Psychology, 89(2), 342–357. DOI: https://doi.org/10.1037/0022-0663.89.2.342
• Stanovich, K.E., West, R.F. (1998). Individual Differences in Rational Thought. Journal of Experimental Psychology: General, 127(2), 161–188. DOI: https://doi.org/10.1037/0096-3445.127.2.161
• Stanovich, K.E., West, R.F. (2007). Natural Myside Bias is Independent of Cognitive Ability. Thinking & Reasoning, 13(3), 225–247. DOI: https://doi.org/10.1080/13546780600780796
• Stanovich, K.E., West, R.F., Toplak, M.E. (2013). Myside Bias, Rational Thinking, and Intelligence. Current Directions in Psychological Science, 22(4), 259–264. DOI: https://doi.org/10.1177/0963721413480174
• Stanovich, K.E., West, R.F., Toplak, M.E. (2016). The Rationality Quotient: Toward a Test of Rational Thinking. New York: MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/9780262034845.001.0001
• Strelau, J. (1998). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.
• Svedholm, A., Lindeman, M. (2013). The Separate Roles of the Reflective Mind and Involuntary Inhibitory Control in Gatekeeping Paranormal Beliefs and the Underlying Intuitive Confusions. British Journal of Psychology, 104(3), 303–319. DOI: https://doi.org/10.1111/j.2044-8295.2012.02118.x
• Svedholm-Häkkinen, A.M., Lindeman, M. (2018). Actively Open-Minded Thinking: Development of a Shortened Scale and Disentangling Attitudes Towards Knowledge and People. Thinking & Reasoning, 24(1), 21–40. DOI: https://doi.org/10.1080/13546783.2017.1378723
• Szydłowski, P. (2015). Pomiar stylu analitycznego przetwarzania informacji. Wstępna weryfikacja narzędzi: Testu Cognitive Reflection Test (CRT) i zadań Base-Rate Tasks (BRT). Studia Psychologica, 15(2), 57–70. DOI: https://doi.org/10.21697/sp.2015.14.2.04
• Toplak, M.E., Flora, D.B. (2020). Resistance to Cognitive Biases: Longitudinal Trajectories and Associations with Cognitive Abilities and Academic Achievement across Development. Journal of Behavioral Decision Making, 34(3), 344–358. DOI: https://doi.org/10.1002/bdm.2214
• Travis, C., Aronson, E. (2014). Błądzą wszyscy (ale nie ja). Dlaczego usprawiedliwiamy głupie poglądy, złe decyzje i szkodliwe działania. Sopot: Smak Słowa.
• Webster, D.M., Kruglanski, A.W. (1994). Individual Differences in Need for Cognitive Closure. Journal of Personality and Social Psychology, 67(6), 1049–1062. DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.67.6.1049
• West, R.F., Toplak, M.E., Stanovich, K.E. (2008). Heuristics and Biases as Measures of Critical Thinking: Associations with Cognitive Ability and Thinking Dispositions. Journal of Educational Psychology, 100(4), 930–941. DOI: https://doi.org/10.1037/a0012842
• Gürçay-Morris, B. (2016). The Use of Alternative Reasons in Probabilistic Judgment. PhD Dissertation, Department of Psychology, University of Pennsylvania. Pobrane z: http://finzi.psych.upenn.edu/~baron/theses/GurcayMorrisDissertation.pdf (dostęp: 30.05.2022).

Identifiers

DOI

10.17951/j.2022.35.3.23-41

Biblioteka Nauki

33953265