Myśl pedagogiczna Marii Montessori wobec skutków czarnej pedagogiki i rywalizacji

• Authors: Bogusław Śliwerski

Abstracts

EN

The subject of the analysis of Maria Montessori’s thought is the idea of education for peace as an antidote to the affirmation of violence in politics and socialization and educational environments. The war in Ukraine was the inspiration to take up this issue, which triggered another dispute in pedagogical circles about the role and effectiveness of education for peace. Military violence against one of sovereign states is returning more and more often in the world, including Europe. After the war of the 1990s in the Balkans, we have been experiencing Russia’s imperial war against Ukraine for eight years, the intensification of which in the spring of 2022 revealed the necrophilic effect of educating the aggressor’s young generations. In the article, the author asks the question of to what extent Montessori’s pedagogy of peace and her ideas of respecting human rights and raising children in love still have a chance of being confronted with black pedagogy, negative pedagogy. The research of contemporary psychological and pedagogical thought shows that the origins of violence lie in childhood and the primary socialization environment of children and adolescents.

PL

Przedmiotem analizy myśli Marii Montessori jest idea wychowania do pokoju jako antidotum na afirmację przemocy w polityce i środowiskach socjalizacyjno-wychowawczych. Inspiracją do podjęcia tego zagadnienia stała się wojna w Ukrainie, która wywołała w środowiskach pedagogicznych ponowny spór o rolę i efektywność wychowania do pokoju. Coraz częściej powraca na świecie, w tym także w Europie, przemoc militarna wobec jednego z suwerennych państw. Po wojnie lat 90. XX w. na Bałkanach doświadczamy od ośmiu lat wojny imperialnej Rosji wobec Ukrainy, której nasilenie wiosną 2022 r. odsłoniło nekrofilny efekt edukacji młodych pokoleń kraju agresora. W artykule autor stawia pytanie o to, w jakim stopniu pedagogika pokoju Montessori oraz jej idee poszanowania praw człowieka i wychowania dzieci w miłości mają jeszcze szanse na konfrontację z czarną pedagogiką, pedagogiką negatywną. Z badań współczesnej myśli psychologicznej i pedagogicznej wynika, że początki przemocy tkwią w dzieciństwie i pierwotnym środowisku socjalizacji dzieci i młodzieży.

Keywords

EN

Maria Montessori; negative pedagogy; education for peace; violence; black pedagogy; war

PL

Maria Montessori; pedagogika negatywna; wychowanie do pokoju; przemoc; czarna pedagogika; wojna

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2023
• Volume: 36
• Issue: 1
• Pages: 7-16

Dates

published

2023

Contributors

author

Bogusław Śliwerski

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Instytut Pedagogiki

References

• Adorno, T. (1978). Wychowanie po Oświęcimiu. Miesięcznik Znak, 285(3), 353–366.
• Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Camarda, S. (2021). Przedmowa do polskiego wydania. W: M. Montessori, Edukacja i pokój. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Freire, P. (1972). Pedagogy of the Oppressed. New York: Penguin Books.
• Korczak, J. (1984). Pisma wybrane. T. 1. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Kurczab-Redlich, K. (2022). Tajemnice Rosji Putina. Wowa, Wołodia, Władimir. Warszawa: Wydawnictwo AB.
• Leys, S. (2022). Orwell, czyli wstręt do polityki. Warszawa: PIW.
• Melosik, Z. (2010). Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Miller, A. (1991). Mury milczenia. Cena wyparcia urazów dzieciństwa. Warszawa: PWN.
• Montessori, M. (2018). Sekret dzieciństwa. Warszawa: PWN.
• Montessori, M. (2019). Wykłady londyńskie 1946. Warszawa: PWN.
• Montessori, M. (2020). Co powinieneś wiedzieć o swoim dziecku. Warszawa: PWN.
• Montessori, M. (2021). Edukacja i potencjał człowieka. Warszawa: PWN.
• Rejman, K. (2022). Etyka radykalna jako emancypacja. O wojnie i pokoju z perspektywy pedagogicznej. Wrocław: Wydawnictwo DSW.
• Śliwerski, B. (1992). Przekraczanie granic wychowania. Od „pedagogiki dziecka” do antypedagogiki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Śliwerski, B. (2009). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Śliwerski, B., Paluch, M. (2021). Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Wołoszyn, S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Kielce: Dom Wydawniczy Strzelec.
• Wrzosek, M. (red.). (2021). Zjawisko dezinformacji w dobie rewolucji cyfrowej. Państwo, społeczeństwo, polityka, biznes. Warszawa: NASK.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2023.36.1.7-16

Biblioteka Nauki

33957844