Relacje nauczyciela z rodzicami a budowanie przyjaznej przestrzeni edukacyjnej dla dziecka w wieku przedszkolnym. Narracje mężczyzn-nauczycieli edukacji przedszkolnej

• Authors: Paulina Koperna

Abstracts

EN

The teacher-parent cooperation is an inseparable part of teachers’ work in preschool education. Although important for kindergarten, it is also often not satisfying. The aim of the qualitative research was to recognize and understand the experiences of shaping and developing relationships with parents from the perspective of male preschool teachers and to answer the question of how do they perceive and understand their relationship with parents of kindergarten children. The research based on narrative interviews was conducted in 2019–2020 among 18 male preschool teachers from Poland. The categories describing the development of relationships between male teachers and parents, ways of shaping them from a time perspective, and important values were distinguished. The results show that the conscious care of the relationship with parents by male teachers contributes to the creation of friendly educational space for children. Experiences related to relations with parents and the meanings given to them by men working in kindergartens were referred to social constructivism as a legitimate interpretation trend. Highlighted category of place understood as the material space of the kindergarten and the space of friendly social relations also made it possible to embed the narratives in the pedagogy of place as understood by Maria Mendel.

PL

Nieodłączną częścią pracy nauczyciela edukacji przedszkolnej jest współpraca z rodzicami. Choć podkreśla się jej istotną rolę dla funkcjonowania przedszkola, często nie jest ona satysfakcjonująca. Celem badań jakościowych było poznanie i zrozumienie doświadczeń w zakresie kształtowania i rozwijania relacji z rodzicami z perspektywy mężczyzn-nauczycieli edukacji przedszkolnej, a zatem odpowiedź na pytanie, w jaki sposób postrzegają i rozumieją oni swoje relacje z rodzicami dzieci uczęszczających do przedszkoli. Badania z zastosowaniem metody wywiadu narracyjnego przeprowadzono w latach 2019–2020 na próbie 18 mężczyzn-nauczycieli edukacji przedszkolnej z całej Polski. Na podstawie analizy i interpretacji materiału badawczego wyróżniono kategorie charakteryzujące rozwój relacji pomiędzy mężczyznami-nauczycielami a rodzicami, sposoby ich kształtowania przez nauczycieli w perspektywie czasu oraz ważne w tym obszarze wartości. Wyniki badań umożliwiły wskazanie, że świadome dbanie przez mężczyzn-nauczycieli o relacje z rodzicami przyczynia się do tworzenia przyjaznej przestrzeni edukacyjnej dla dzieci. Doświadczenia związane z relacjami z rodzicami oraz znaczenia nadawane im przez mężczyzn pracujących w przedszkolach odniesiono do konstruktywizmu społecznego jako zasadnego nurtu interpretacyjnego. Wyróżnienie kategorii miejsca rozumianego jako przestrzeń materialna przedszkola oraz przestrzeń przyjaznych relacji społecznych umożliwiło także osadzenie narracji w pedagogice miejsca w rozumieniu Marii Mendel.

Keywords

EN

relationships between a teacher and parents; teacher-parent cooperation; educational space; preschool education

PL

relacje nauczyciela z rodzicami; współpraca z rodzicami; przestrzeń edukacyjna; edukacja przedszkolna

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2023
• Volume: 36
• Issue: 2
• Pages: 41-69

Dates

published

2023

Contributors

author

Paulina Koperna

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Andrzejewska, J. (2003). Współudział rodziców w planie rozwoju i działalności przedszkola. W: A. Karpińska (red.), Teoria i praktyka kształcenia w dialogu i perspektywie (s. 435–443). Białystok: Trans Humana.
• Banasiak, B., Młynarczyk, A. (2013). Z praktyki poradni psychologiczno-pedagogicznej. Niewspółpracujący rodzic. Miesięcznik Dyrektora Przedszkola Publicznego i Niepublicznego, (10).
• Bulera, M., Wojciechowska, K. (2002). Integracja przedszkola i domu rodzinnego – potrzeba czy konieczność? W: J. Jakóbowski, A. Jakubowicz-Bryx (red.), Integracja w edukacji. Dylematy teorii i praktyki (s. 204–209). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
• Bulera, M., Gładyszewska, M. (2006). Edukacja z partnerskim udziałem rodziców – rozwiązania stosowane w bydgoskich przedszkolach. W: E. Smak (red.), Nauczyciel w edukacji przedszkolnej (s. 165–172). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Bulera, M., Żuchelkowska, K. (2006). Edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem rodziców. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Dudel, B. (2003). Partnerzy edukacyjnej interakcji a wizja zaspokajania potrzeb uczniów klas młodszych. W: A. Karpińska (red.), Teoria i praktyka kształcenia w dialogu i perspektywie (s. 417–425). Białystok: Trans Humana.
• Frąckowiak-Świtkowska, M. (2014). Poznajmy bliżej klientów przedszkola, czyli jak rozmawiać z rodzicami. Monitor Prawny Dyrektora, (2), 61–63.
• Gruenewald, D.A. (2003). Foundations of Place: A Multidisciplinary Framework for Place-Conscious Education. American Educational Research Journal, 40(3), 619–654. DOI: 10.3102/00028312040003619
• Gulczyńska, A. (2020). Współpraca nauczycieli z rodzicami – systemowe propozycje rozwiązań. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39(2), 181–193. DOI: 10.17951/lrp.2020.39.2.181-193
• Hetmańczyk, H. (2019). Środowisko rodzinne i przedszkolne na różnych płaszczyznach współpracy i komunikacji. W: A. Borzęcka, A. Twaróg-Kanus, R. Walusia (red.), Nauczyciel i uczeń w przestrzeni społecznej (s. 29–38). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Janke, A.W. (2002). Transformacja w stosunkach rodzinnych szkoły na przełomie XX i XXI wieku. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
• Janke, A.W. (2004). Trójpodmiotowe partnerstwo w stosunkach rodziny i szkoły. Model „wspólnie z dzieckiem”. W: I. Nowosad, M.J. Szymański (red.), Nauczyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy (s. 129–162). Zielona Góra–Kraków: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Akademia Pedagogiczna.
• Jaszczyszyn, E. (2003). Jakość kontaktów interpersonalnych rodziców i nauczycieli w trakcie procesu edukacyjnego (na przykładzie przedszkoli i szkół średnich). W: A. Karpińska (red.), Teoria i praktyka kształcenia w dialogu i perspektywie (s. 426–434). Białystok: Trans Humana.
• Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty pedagogiki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: PWN.
• Krzysztofik, J., Piestrzyńska, A., Walulik, A. (2016). Strukturalna analiza biblijnych tekstów narracyjnych – implikacje pedagogiczne. Jakościowe Badania Pedagogiczne, 1(1), 49–60. DOI: 10.18276/jbp.2016.1.1-04
• Kubinowski, D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia, metodyka, ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Łukasik, J. (2016). Doświadczanie życia codziennego. Narracje nauczycielek na przełomie życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Mendel, M. (2004). Rodzice i nauczyciele – jeden cel, dwa światy (kilka uwag zapisanych pod wrażeniem…). W: M. Mendel (red.), Animacja współpracy środowiskowej (s. 144–152). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mendel, M. (2006a). Miejsca rodziców w przestrzeni szkoły. W: M. Mendel (red.), Pedagogika miejsca (s. 262–272). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Mendel, M. (2006b). Pedagogika miejsca i animacja na miejsce wrażliwa. W: M. Mendel (red.), Pedagogika miejsca (s. 21–37). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Nowosad, I. (2015). Współpraca nauczycieli z rodzicami w krzywym zwierciadle rzeczywistości edukacyjnej. W: A. Nowak-Łojewska, A. Olczak (red.), Przedszkole – edukacyjny sukces dziecka czy zmarnowane szanse? (s. 237–247). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Segiet, W. (1999). Rodzice i nauczyciele. Wzajemne stosunki i reprezentacje. Poznań–Warszawa: Książka i Wiedza.
• Segiet, W. (2004). Psychospołeczna charakterystyka stosunków rodzice–nauczyciele. W: I. Nowosad, M.J. Szymański (red.), Nauczyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy (s. 109–128). Zielona Góra–Kraków: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Akademia Pedagogiczna.
• Waloszek, D. (1994). Edukacja dzieci w wieku przedszkolnym. Założenia, treści i organizacja. Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.
• Wendland, M. (2011). Perspektywa konstruktywistyczna jako filozoficzna podstawa rozważań nad komunikacją. Kultura i Edukacja, (4), 30–47.
• Rozporządzenie. (2018). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. 2018 poz. 1574 ze zm.).

Identifiers

DOI

10.17951/j.2023.36.2.41-69

Biblioteka Nauki

33963926