Problemy i zaburzenia w funkcjonowaniu dorosłych osób współuzależnionych jako wyzwanie dla pracy socjalnej

• Authors: Małgorzata Przybysz-Zaremba , Wioletta Bieńkowska

Abstracts

EN

The article presents key problems and the most common disorders in the functioning of adult co-dependent people. The main aim of the research was to understand the functioning of co-dependent adults as family members with alcohol problems. Particular attention was paid to the problems experienced by co-dependent adults in their biological family, their own family and professional work. The empirical material was collected using an original survey questionnaire, which consisted of 40 questions. The selection of the sample for the study was purposeful, in which the researcher selected units that met the criteria he specified and had specific properties. The study involved 143 co-dependent people who live or lived (were raised) in a family with an alcohol problem. The research results prove that in all indicated areas, co-dependent people experienced various problems and functioning disorders. They show that co-dependent people require a holistic approach from social work to the individual experiencing a problem (addicted person or co-dependent person), focused on heterogeneous influence, which increases the chances of long-term independence.

PL

W artykule przedstawiono kluczowe problemy i najczęściej występujące zaburzenia w funkcjonowaniu dorosłych osób współuzależnionych. Głównym celem przeprowadzonych badań było poznanie funkcjonowania dorosłych osób współuzależnionych jako członków rodzin z problemem alkoholowym. Szczególna uwaga w badaniu została zwrócona na problemy, jakich doświadczały dorosłe osoby współuzależnione w rodzinie biologicznej, rodzinie własnej oraz pracy zawodowej. Materiał empiryczny zebrano za pomocą autorskiego kwestionariusza ankiety, który składał się z 40 pytań. Dobór próby do badań miał charakter celowy, w którym badacz wybierał jednostki spełniające określone przez niego kryteria oraz posiadające konkretne właściwości. W badaniu uczestniczyły 143 osoby współuzależnione, które żyją lub żyły (wychowywały się) w rodzinie z problemem alkoholowym. Wyniki badań dowodzą, że we wszystkich wskazanych obszarach osoby współuzależnione doświadczały zróżnicowanych problemów i zaburzeń w funkcjonowaniu. Wynika z nich, że osoby współuzależnione wymagają ze strony pracy socjalnej holistycznego podejścia do jednostki doświadczającej problemu (osoby uzależnionej lub osoby współuzależnionej), ukierunkowanego na oddziaływanie heterogeniczne, co zwiększa szanse na długotrwałe usamodzielnienie się.

Keywords

EN

codependency; problems; disorders; social work; adult co-dependent people

PL

współuzależnienie; problemy; zaburzenia; praca socjalna; dorosłe osoby współuzależnione

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2024
• Volume: 37
• Issue: 1
• Pages: 169-186

Dates

published

2024

Contributors

author

Małgorzata Przybysz-Zaremba

• Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie. Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych

author

Wioletta Bieńkowska

• PPHU Rolbud

References

• Ackerman, R.J. (2020). Wyrosnąć z DDA. Wsparcie dla dorosłych córek alkoholików. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
• Beattie, M. (2013). Toksyczne związki. Anatomia i terapia współuzależnienia. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Bradshaw, J. (1994). Zrozumieć rodzinę. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
• Cermak, T., Rutzky, J. (1998). Czas uzdrowić swoje życie. Przewodnik do pracy nad sobą. Kroki w stronę zdrowienia Dorosłych Dzieci Alkoholików. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
• Cichocka, R. (2021). Funkcjonowanie psychospołeczne Dorosłych Dzieci Alkoholików (na przykładzie sondy internetowej i analizy indywidualnych przypadków). Państwo i Społeczeństwo, 21(2), 111–137. DOI: 10.48269/2451-0858-pis-2021-2-007
• Conway, J. (2010). Dorosłe dzieci rozwiedzionych rodziców. Jak uwolnić się od bolesnej przeszłości. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Logos.
• Cullen, J., Carr, A. (1999). Codependency: An Empirical Study from a Systemic Perspective. Contemporary Family Therapy, 21(4), 505–526. DOI: 10.1023/A:1021627205565
• Dolata, D.A. (2019). Biografie dorosłych dzieci alkoholików (DDA) – wsparcie społeczne oczekiwane i otrzymywane. Studium psychopedagogiczne. Poznań: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM.
• Dudek, M. (2009). Wsparcie rodziny dysfunkcjonalnej. Krasnystaw: Wydawnictwo Maternus.
• Filipiak, M., Waszyńska, K. (2009). Aktywność seksualna osób dorosłych pochodzących z rodzin alkoholowych. Doniesienia z Badań. Seksuologia Polska, 7(1), 19–23.
• Gąsior, K. (2012). Funkcjonowanie noo-psychospołeczne i problemy psychiczne dorosłych dzieci alkoholików. Warszawa: Difin.
• Grządziel, G. (2012). Funkcjonowanie w dorosłym życiu kobiet DDA. W: K. Linowski, M. Jędrzejko (red.), Trzeźwość i uzależnienia jako wyzwanie duszpasterskie i pedagogiczne (s. 147–164). Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskiej.
• Hellsten, T. (2006). Wsparcie dla dorosłych dzieci alkoholików. Hipopotam w pokoju stołowym. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
• Kałdon, B. (2015). Wybrane aspekty funkcjonowania Dorosłych Dzieci Alkoholików w życiu społecznym. Seminare, 36(3), 95–106.
• Khazova, S.A., Shipova, N.S. (2020). Emotional Intelligence as a Resource for Codependent Women. International Scientific and Practical Online Conference. DOI: 10.38006/907345-50-8.2020.965.977
• Klimczak, W., Klejna, A. (2018). Współuzależnienie u kobiet a ich życiowe doświadczenia. Alkoholizm i Narkomania, 31(3), 175–192. DOI: 10.5114/ain.2018.82621
• Krawczyk-Bocian, A. (2014). Doświadczanie zdarzeń krytycznych. Narracje biograficzne dorosłych dzieci alkoholików. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Margasiński, A. (2010). Rodzina alkoholowa z uzależnionym w leczeniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Maszke, A.W. (2004). Metodologiczne podstawy badań empirycznych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Mellibruda, J., Szczepańska, H. (1989). Psychologiczne problemy żon alkoholików. Sprawozdanie z II fazy badań. Warszawa: IPZiT PTP.
• Pikuła, N., Białożyt, K. (2012). New Trends in Social Security Management. W: S. Hurná, M. Storoška, M. Kášová (Eds.), Inovácie – podnikanie – spoločnosť (s. 310–319). Presov: Wydavateľstvo Prešovskej univerzity.
• Robinson, B.E., Rhoden, J.L. (2005). Pomoc psychologiczna dla dzieci alkoholików. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
• Ryś, M., Wódz, E. (2003). Role podejmowane w rodzinie alkoholowej a struktura potrzeb u dorosłych dzieci alkoholików. Studia Psychologica UKSW, (4), 107–122.
• Sobolewska-Mellibruda, Z. (2011). Psychoterapia dorosłych dzieci alkoholików. Strategie, procedury i opisy przypadków pracy psychoterapeutycznej. Warszawa: Wydawnictwo Zielone Drzewo, Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
• Sztander, W. (2011). Dzieci w rodzinie z problemem alkoholowym. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
• Ulijasz, B., Białożyt, K. (2023). Rola i zadania pracownika socjalnego w pracy z osobami uzależnionymi od alkoholu. Pobrane z: https://isszp.up.krakow.pl/wp-content/uploads/sites/13/2023/01/Boguslaw-Ulijasz-Katarzyna-Bialozyt-Rola-i-zadania-pracownika-socjalnego-w-pracy-z-osobami-uzaleznionymi-od-alkoholu.pdf
• Ustawa (1982). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 230 z późn. zm.).
• Ustawa (2004). Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593 z późn. zm.).
• Wegscheider-Cruse, S. (2000). Nowa szansa. Nadzieja dla rodziny alkoholowej. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
• Whitfield, C.L. (2021). Zadbaj o swoje wewnętrzne dziecko. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
• Woititz, J.G. (2002). Lęk przed bliskością. Jak pokonać dystans w związku. Gdańsk: GWP.
• Woronowicz, B.T. (2008). Na zdrowie. Jak poradzić sobie z uzależnieniem od alkoholu. Poznań: Media Rodzina.
• Zimoch, I. (2007). System wartości osób współuzależnionych. Prace Naukowe AJD. Pedagogika, 16, 153–171.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2024.37.1.169-186

Biblioteka Nauki

34111910