Pomagać i wspierać w nowej rzeczywistości społecznej – oczekiwania zawodowe wobec pracowników socjalnych

• Authors: Anna Lada

Abstracts

EN

Changes in social life have caused social work to evolve over recent years. Both the nature of work and the profile of a social welfare client have changed. Social workers are constantly faced with new challenges. They are expected to have a professional approach to the client. Increasingly, professionalism is evidenced not only by substantive knowledge, but also by the competences and personal resources of social work students. The aim of this study is to characterize the competences and resources of social workers in the context of challenges in helping others. The research problem is: What resources should characterize a social worker in the context of his/her work? The article was prepared based on the desk research method. The work of a social worker was placed in Znaniecki’s concept of social arrangements. The next parts of the article are a theoretical analysis of concepts related to human work, professional work and the professionalization of social work by paying particular attention to the competences and personal resources of people who want to pursue a professional career as a social worker. The values that should guide a social worker, developed by Kantowicz, were the basis for selecting the competences and personal resources of social workers described in the last part.

PL

Zmiany w życiu społecznym spowodowały, że praca socjalna na przestrzeni ostatnich lat ewoluowała. Zmienił się zarówno charakter pracy, jak i profil klienta pomocy społecznej. Przed pracownikami socjalnymi stawia się cały czas nowe wyzwania. Oczekuje się od nich profesjonalnego podejścia do klienta. Coraz częściej o profesjonalizmie świadczy nie tylko wiedza merytoryczna, lecz także kompetencje i zasoby osobiste adeptów pracy socjalnej. Celem niniejszego opracowania jest scharakteryzowanie kompetencji i zasobów pracowników socjalnych w kontekście wyzwań dla pracy pomocowej z drugim człowiekiem. Problem badawczy brzmi: Jakie zasoby powinny charakteryzować pracownika socjalnego w kontekście wykonywanej przez niego pracy? Artykuł został przygotowany w oparciu o metodę desk research. Praca pracownika socjalnego umiejscowiona została w koncepcji układów społecznych Znanieckiego. Kolejne części artykułu to teoretyczna analiza pojęć związanych z pracą ludzką, pracą zawodową oraz profesjonalizacją pracy socjalnej przez zwrócenie szczególnej uwagi na kompetencje i zasoby osobiste osób chcących realizować się zawodowo w roli pracownika socjalnego. Wartości, jakimi powinien się kierować pracownik socjalny, opracowane przez Kantowicz, stanowiły podstawę do wyboru opisanych w ostatniej części kompetencji i zasobów osobistych pracowników socjalnych.

Keywords

EN

competences; work; social work; resources; social worker

PL

kompetencje; praca; praca socjalna; zasoby; pracownik socjalny

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2024
• Volume: 37
• Issue: 1
• Pages: 233-246

Dates

published

2024

Contributors

author

Anna Lada

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Bajcar, B., Borkowska, A., Czerw, A., Gąsiorowska, A. (2011). Satysfakcja z pracy w zawodach z misją społeczną. Gdańsk: GWP.
• Chodkowska, M., Kazanowski, Z. (2017). Struktura realizowanej roli zawodowej w ocenach pracowników socjalnych. Ukryte zagrożenia zawodowego funkcjonowania. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 30(4), 47–62. DOI: 10.17951/j.2017.30.4.47
• Crisp, R.J., Turner, R.N. (2009). Psychologia społeczna. Warszawa: PWN.
• Czechowska-Bieluga, M. (2013). Poczucie zadowolenia z życia pracowników socjalnych w socjopedagogicznej perspektywie uwarunkowań pełnionej roli zawodowej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Czechowska-Bieluga, M. (2020). Zasoby rodzinne pracowników socjalnych a ich gotowość do zmian życiowych. Wychowanie w Rodzinie, 22(1), 227–239. DOI: 10.61905/wwr/170469
• Dubos, R. (1973). Tyle człowieka, co zwierzęcia. Warszawa: PZWL.
• Filipowicz, G. (2004). Zarządzanie kompetencjami zawodowymi. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Gaweł-Luty, E., Przybycień, K.K. (2011). Wybrane obszary pracy socjalnej z perspektywy pedagoga. Stalowa Wola: Drukarnia Diecezjalna w Sandomierzu.
• Hobfoll, S.E. (2006). Stres, kultura i społeczeństwo. Gdańsk: GWP.
• Kantowicz, E. (2001). Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
• Karney, J. (2004). Podstawy psychologii i pedagogiki pracy. Pułtusk: WSH.
• Lewicka-Zelent, A. (2020). Empatia pracowników socjalnych i konstruktywne radzenie sobie przez nich ze stresem jako istotne zasoby warunkujące efektywność ich pracy zawodowej. Badanie pilotażowe. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 33(1), 55–70. DOI: 10.17951/j.2020.33.1.55-70
• Mółka, J. (2005). Praca i wychowanie. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Nocuń, A.W., Szmagalski, J. (1998). Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej i ich kształcenie. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
• Nowacki, T.W. (1983). Kształcenie i doskonalenie pracowników. Zarys andragogiki pracy. Warszawa: WSiP.
• Nowacki, T.W. (2004). Leksykon pedagogiki pracy. Radom: Wydawnictwo Instytut Technologii Eksploatacji.
• Nowacki, T.W., Jeruszka, U. (2004). Podstawy dydaktyki pracy. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP.
• Nowosad, K. (2021). Rozwój zawodowy pracowników socjalnych a ich oczekiwania zawodowe. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 34(4), 99–123. DOI: 10.17951/j.2021.34.4.99-123
• Okrutny, E. (2015). Wybrane uwarunkowania pracy socjalnej z rodziną. Pedagogika Rodziny, 5(4), 107–119.
• Oleksyn, T. (2001). Praca i płaca w zarządzaniu. Warszawa: Międzynarodowa Szkoła Menadżerów.
• Peale, N.V. (2015). Entuzjazm zmienia wszystko. Warszawa: Studio Emka.
• Reber, E.S. (2000). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
• Rostkowski, T. (2004). Nowoczesne metody zarządzania zasobami ludzkimi. Warszawa: Difin.
• Sarzyńska-Mazurek, E., Wosik-Kawala, D. (2020). Wybrane zasoby osobiste kandydatów przygotowujących się do pracy w zawodach pomocowych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Sęk, H. (2012). Zastosowanie teorii zachowania zasobów S. Hobfolla do interpretacji mechanizmów działania zasobów w świetle wybranych badań z zakresu psychologii zdrowia. W: E. Bielawska-Batorowicz, B. Dudek (red.), Teoria zachowania zasobów Stevena E. Hobfolla (s. 65–80). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Stanek, K.M. (2021). Kompetencje pracowników socjalnych w świetle literatury przedmiotu. W: E. Grudziewska (red.), Kompetencje pracowników socjalnych. Warsztaty (s. 10–31). Warszawa: Difin.
• Świętochowski, W. (2003). Elementy psychologii społecznej. Łowicz: Mazowiecka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogiczna.
• Weissbrot-Koziarska, A. (2014). Współczesne problemy społeczne jako wyzwanie dla etyki zawodowej pracowników socjalnych. W: M. Czechowska-Bieluga, A. Kanios (red.), Współczesne oblicza pomocy społecznej i pracy socjalnej (s. 13–27). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wiatrowski, Z. (2004). Praca w zbiorach wartości pracujących, bezrobotnych i młodzieży szkolnej. Włocławek: WSH-E.
• Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Dz.Urz. L 394/10, 30.12.2006).
• Zdebska, E. (2011). Komunikacja w pracy socjalnej. Debata Edukacyjna, (4), 14–19.
• Znaniecki, F. (2008). Metoda socjologii. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2024.37.1.233-246

Biblioteka Nauki

34111911