Między sztuką i polityką: awangarda artystyczna wobec zmian społeczno-politycznych w Republice Weimarskiej

• Authors: Magdalena Cześniak-Zielińska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia związki między sztuką i polityką na przykładzie awangardy artystycznej w Niemczech, której początków należy szukać w okresie poprzedzającym wybuch I wojny światowej. Założenia artystyczne niemieckiego ekspresjonizmu w sztuce ewoluowały pod wpływem Wielkiej Wojny i wieści dobiegających z bolszewickiej Rosji. Wielu lewicowych artystów zaangażowało się w ruch rewolucyjny, zwłaszcza w czasie tzw. rewolucji listopadowej; po podpisaniu traktatu wersalskiego niektórzy z nich włączyli się w zarządzanie instytucjami kultury i szkołami artystycznymi ze słynnym Bauhausem na czele. Dojście Hitlera do władzy przyniosło kres nie tylko Republice Weimarskiej, ale i awangardzie artystycznej w Niemczech.

EN

Article discusses the relationships between art and politics on the example of the German avantgarde, whose origins must be sought in the period before the First World War had broken out. Ideas of the German expressionism evolved under the influence of the Great War and the news from the Bolshevik Russia. Many left-wing artists in post-war Germany were involved in the revolutionary movement, especially the so-called November Revolution; after the Versailles Treaty, some of them joined the management of culture institutions and artistic schools with the famous Bauhaus School of Design at the forefront. Hitler’s rise to power brought an end to both the Weimar Republic and the avant-garde art in Germany.

Keywords

PL

EN

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2014
• Volume: 21
• Issue: 2

Dates

published

2014

online

2015-05-21

Contributors

author

Magdalena Cześniak-Zielińska

References

• Baraniewski, W. 1996. Sztuka a systemy totalitarne, [w:] Sztuka Świata, t. 9, W. Baraniewski et al. (red.), Arkady, Warszawa.
• Barron, S. 1988. Introduction, [w:] German Expressionism: The Second Generation, L.A. County Museum of Art, Los Angeles.
• Bayer, H., Gropius, W., Gropius, I. (ed.) 1952. Bauhaus 1919–1928,
• Charles T. Branford Company, Boston.
• Budnitskii, O., Polian, A. 2013. Russko-jewrejskij Berlin 1920–1941, Nowoje Literaturnoje Obozrieniee, Moskwa.
• Cała, A. 2012. Żyd – wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła, Wydawnictwo Nisza – Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa.
• Czapliński, W., Galos, A., Korta, W. 1990. Historia Niemiec, Ossolineum, Wrocław.
• Cześniak-Zielińska, M. 2013. Sztuka i polityka: awangarda w porewolucyjnej Rosji, „Facta Simonides”, nr 1.
• Kopaliński, W. 2014. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa.
• Krakowski, P. 1994. Sztuka Trzeciej Rzeszy, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków. Krasuski, J. 2004. Historia Niemiec, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Luba, I. 2013. Berlin. Szalone lata dwudzieste, nocne życie i sztuka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Malinowski, J. 1991. Sztuka i nowa wspólnota. Zrzeszenie Artystów Bunt 1917–1922, Wiedza o Kulturze, Wrocław.
• Margolin, V. 1997. The struggle for utopia: Rodchenko, Lissitzky, Moholy-Nagy 1917–1946, University of Chicago Press, Chicago–London.
• Naylor, G. 1988. Bauhaus, przekł. E. M. Biegańska, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• Overy, P. 1979. De Stijl, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• Pevsner, N., Fleming, J., Honour, H. (red.) 1992. Encyklopedia architektury, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe – Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Piotrowski, P. 1993. Artysta między rewolucją i reakcją. Studium z zakresu etycznej awangardy rosyjskiej, Wydawnictwo UAM, Poznań.
• Roh, F. 1962. Entartete Kunst. Kunstbarbarei im Dritten Reich, Fackelträger-Verlag, Hannover 1962.
• Ruhrberg, K. 2000. Painting, [w:] Art of the 20th Century, I. F. Walther (ed.), Taschen, Cologne.
• Schebera, J. 1990. Damals im Romanischen Café… Künstler und ihre Lokale im Berlin der zwanziger Jahre, Westermann, Braunschweig.
• Snyder, L. L. 1966. The Weimar Republic. A history of Germany from Ebert to Hitler, Van Nostrand, Princeton–Toronto–London.
• Trembicka, K. 1995. Między apologią a negacją. Studium myśli politycznej Komunistycznej Partii Polski w latach 1918–1932, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Tucholsky, K. 1985. Zamek Gripsholm, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Turowski, A. 1998. Między sztuką a komuną. Teksty awangardy rosyjskiej 1910–1932, Universitas, Kraków.
• Wildt, M. 2010. National community, [w:] Berlin 1939–1945. Between Propaganda and Terror, C. Steiner et al. (ed.), Stiftung Topographie des Terrors, Berlin–Immenstadt.
• Wilhelmi, Ch. 1996. Künstlergruppen in Deutschland, Österreich und der Schweiz seit 1900. Ein Handbuch, Hauswedell, Stuttgart.
• Willett, J. 1976. Ekspresjonizm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• Weitz, E. D. 2011. Niemcy weimarskie. Nadzieje i tragedia, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Ziętek, A. 2013. Bezpieczeństwo kulturowe w Europie, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Zweig, A. 1997. Spór o sierżanta Griszę, przekł. W. Kragen, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Zweig, S. 1958. Świat wczorajszy, przekł. M. Wisłowska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2014.21.2.205